Ongewilde en onbedoelde misverstanden

Joop Schotanus • 80 - 2004/05 • Uitgave: 10
Ongewilde en onbedoelde misverstanden



Er kan een hemelsbreed verschil bestaan tussen iets constateren en uit het geconstateerde een bepaalde conclusie trekken. In mijn artikel van
"Kijk op de Kerk" had ik benadrukt dat een kerk ophoudt een geestelijke samenleving te zijn als men er alleen maar op uit is om een geperfectioneerde organisatie te zijn. Op grond van de Bijbel constateer ik dat je dus niet de kerk als organisatie mag vereenzelvigen met het Lichaam van Christus. Als er een breuk in de organisatie ontstaat staat dat niet gelijk met een scheur aanbrengen in het Lichaam van Christus. In dat verband noemde ik een naam van iemand die dit wel op deze manier in een EO-programma naar voren bracht. Ik constateerde dit als een feit. De conclusie van de lezer was dat ik een onchristelijke aanval had gepleegd op een geliefde broeder. Hopelijk heb ik deze lezer gerust kunnen stellen door aan hem te schrijven dat het me ging om wat er beweerd werd en niet om de broeder. De broeder werd genoemd om te laten zien dat ik het verhaal niet zomaar even uit mijn duim had gezogen. Wat zijn er vaak ongewild en onbedoeld veel misverstanden ook onder Gods kinderen. Kunnen we daar iets aan doen?



Het familiediner

In het programma van Het familiediner kon je zien hoe bepaalde pijnlijke situaties konden ontstaan uit een bepaalde opmerking of een bepaalde gebeurtenis die op zichzelf genomen geen aanleiding tot verwijdering hadden hoeven te zijn, als men er op de juiste manier mee was omgegaan. De opmerking of de gebeurtenis werd dan behangen met allerlei persoonlijke vermoedens en bijgevolg allerlei negatieve gevoelens. Nog erger wordt het als bepaalde zaken niet rechtstreeks maar via via terecht komen bij een betrokkene. Vanuit een simpele aanleiding kun je ongewild terecht komen in een gecompliceerde situatie. Aan de eenvoudige vanzelfsprekende feiten werden allerlei onbedoelde conclusies verbonden. Men voelde zich tekort gedaan en in de eer gekrenkt met als gevolg soms lange jaren van verbroken relaties. Veel had heel gemakkelijk voorkomen kunnen worden als men inzicht had gehad in de achtergrond van het gebeuren.



De juiste toon treffen

Bij Het Zoeklicht ontvangen we zo nu en dan een brief waar we niet altijd raad mee weten. Dan hoeft het niet te gaan om verschil van mening ergens over, want dat zal er altijd wel kunnen zijn, maar om de achtergronden van waaruit we geschreven hebben. Soms moeten we het boetekleed aantrekken, maar het blijkt ook vaak dat men de verkeerde conclusies heeft getrokken uit wat er geschreven is. Mijn opiniestukjes ontkomen daar ook niet altijd aan. Het is belangrijk om de juiste toon te treffen. In mijn artikel van "Kijk op de Kerk" was ik even helemaal voorbij gegaan aan de intrieste gevolgen die kerkscheuringen teweeg brengen. Ik was innerlijk dermate geraakt door de vereenzelviging van het Lichaam van Christus met de Kerk als Organisatie, dat ik schreef zoals ik schreef. Maar alvorens in te gaan op de leerstellige kant van de zaak had ik om de juiste toon te treffen het eens goed op me in moeten laten werken wat voor trieste gevolgen er zijn rond het wel en niet meegaan met de PKN. Hoe hartverscheurend moet het zijn om als een echtpaar, gezin, familie, vrienden, niet meer samen door dezelfde deur te kunnen gaan om zich te stellen onder Het Woord, zoals ze dat gewend waren. Ik kan me voorstellen dat als je daar midden in zit je niet zit te wachten op een leerstellige verklaring van een buitenstaander. Mijn toon kwam dus voort uit mijn verontwaardiging over die ene uitspraak en als ik het hele PKN gebeuren van dichterbij zou hebben meegemaakt dan zou ik waarschijnlijk wat meer attent zijn geweest om de juiste toon te treffen.



De verergering van ons verdriet

In z’n algemeenheid moet gesteld worden dat het verdriet wordt verergerd door de manier waarop men conclusies trekt uit wat er valt te constateren. Men kan constateren dat iemand geen aandacht meer aan je schenkt en daaruit concluderen dat er iets achter zit. Achteraf kan blijken dat dat helemaal niet zo is. Er kunnen toch genoeg redenen zijn van "Nu even niet!" Als men zelf spontaan is en die spontaniteit wordt niet op dezelfde wijze beantwoord, hoeft daar niet direct een negatieve conclusie aan verbonden te worden. Om het als christen dicht bij huis te houden mogen we onze manier van reageren op mensen en omstandigheden in handen van de Heer geven. Als je los bent van jezelf en verbonden aan de Heer en wandelt in het licht, dan kan dat slapeloze nachten voorkomen. De vereenzelviging met de dood van Christus verlost ons van de ikgerichtheid die zoveel ellende brengt in onderlinge relaties. Niet in eerst instantie wat ik doe of zeg, maar hoe ik reageer op die ander waarover ik mij misschien allerlei verkeerde vermoedens zit in te beelden. Dit is vaak de oorzaak van veel verdriet, dat er niet zou hoeven te zijn.



Even terug naar de PKN

Dat bij de PKN de scheur door de Avondmaalstafel loopt in de gemeente heeft indirect ook weer alles te maken met de vereenzelviging van de kerk als instituut met het Lichaam van Christus. Als het echt de Tafel van de Here zou zijn, zoals die dat was voor dat de Kerk als instituut bestond, dan konden alle ware Christgelovigen met elkaar aanzitten, zelfs afgezien van plaats en tijd waar men normaliter samenkomt en helemaal afgezien van de structuur van eigen Gemeente. Als men zich schaart onder een kerkorde die dat samen ter Tafel gaan niet toelaat, dan kan men het verdriet hierover elkaar niet in de schoenen schuiven. Het is een gevolg van het onbijbelse uitgangspunt, door de kerk als instituut en Lichaam van Christus te laten samen vallen. We kunnen diep bewogen zijn over de predikanten die overspannen raken en over kerkenraden die niet weten hoe het verder moet. Er mag dan van alles mis gaan, maar het mag niet mis gaan met de persoonlijke relatie met de Here. Dat is het enige wat hen staande en gaande kan houden. Als de PKN nu de tweede mijl van de bergrede in praktijk zou brengen ten opzichte van hen die niet meegaan, dan zou men het kwade overwinnen door het goede. Stel je nu eens voor dat men nu vanuit de PKN voor de afgescheiden kerken een spontane actie zou houden zodra de actie voor de Bijlmerkerken is afgerond. Dan zou mede hierdoor wel eens een geestelijke opwekking kunnen ontstaan. Zolang dat nog te onvoorstelbaar is zal de opwekking misschien juist ook daardoor nog wel even uitblijven.



Joop Schotanus