Homeopathie: puur natuur?

Ruud van der Ven • 90 - 2014 • Uitgave: 24
Anno 2014 zijn er zo’n 450 alternatieve geneeswijzen. Door de bomen is nauwelijks het bos meer te zien. Wat is goed en wat is niet goed? Een christen kan ook in verkeerd geestelijk vaarwater komen, schadelijk voor zijn geloofsleven.

‘Beproef alle dingen, behoud het goede’ (1 Tessalonicenzen 5:21) is de beste richtlijn bij het maken van keuzes. Deze wordt aangehouden in mijn boek Genezing uit het Oosten? Alternatieve geneeswijzen getoetst (2011).sup>1 Als derde voorbeeld2 van een veelgebruikte alternatieve geneeswijze wordt stilgestaan bij homeopathie.

Wat is homeopathie?
Homeopathie is afgeleid van de Griekse woorden homoios (= gelijksoortig) en pathos (= lijden). Homeopathie werkt volgens de zogenaamde gelijksoortigheidsregel ofwel het similia-beginsel: 'similia similibus curentur', Latijns voor 'het gelijkende worde door het gelijkende genezen'. Zo is de homeopathie dus een geneeswijze die een ziektebeeld behandelt met een middel dat bij de gezonde mens erop gelijkende ziekteverschijnselen veroorzaakt. Zo wordt sterk verdunde koffie – die normaliter slapeloosheid oproept – binnen de homeopathie als slaapmiddel gebruikt en sterk verdunde arsenicum – dat normaliter diarree veroorzaakt – als geneesmiddel tegen diarree.

De vader van de homeopathie
Samuel Hahnemann (1755-1843) is de vader van de homeopathie. Vanwege uitwassen van de geneeskunde in zijn tijd, zoals agressieve braak- en laxeerkuren en aderlaten, stopte hij met zijn vak als huisarts. Tijdens het vertalen van Cullen’s Materia Medica kwam hij op het idee kinabast in te nemen en de verschijnselen die hij bij zichzelf waarnam te registreren (1790). Het was in die tijd bekend dat kinine een koortswerende stof was die gebruikt werd bij malaria. Tot zijn meer dan grote verbazing bemerkte hij, dat de verschijnselen die hij kreeg opvallend veel leken op het ziektebeeld malaria. Dit was het geboorteuur van de gelijksoortigheidswet.
Al spoedig deed Hahnemann nog meer geneesmiddelenproeven bij zichzelf en andere gezonden mensen. De kleinste symptomen werden vastgelegd – zoals bijvoorbeeld ‘een sentimenteel gevoel’ bij maneschijn bij het middel Bismuth – en moesten leiden naar het juiste homeopathische middel voor de patiënt.
Er zijn op dit moment zo'n 3000-4000 homeopathische middelen in omloop.
De homeopathie zou werken op basis van de gelijksoortigheidswet, maar ook op basis van de zogenaamde wet van het potentiëren. Gaandeweg had Hahnemann namelijk ontdekt dat als de verdunde middelen tevens op een bepaalde wijze geschud werden, de kracht ofwel potentie van het geneesmiddel aanzienlijk toenam.

Wetenschappelijke basis van homeopathie?
1. Een scherp criterium voor een wetenschappelijk bewijs is herhaalbaarheid. In geen enkel onderzoek bij gezonde proefpersonen die kinabast kregen, trad een ‘malariabeeld’ op. Hahnemanns kinabastproef blijkt op een verkeerde conclusie gestoeld te zijn: de klachten, opgetreden na het innemen van kinabast, waren niet het gevolg van een gelijksoortigheidswet, maar daarentegen van een allergische reactie op het middel kinabast bij Hahnemann, die in zijn jeugdjaren al eens kinabast had gebruikt.
2. Bij voorkeur wordt in de homeopathie gewerkt met hooggepotentieerde middelen die zeer krachtig zouden werken, liefst C1000 en nog hoger. Dergelijke verdunningen roepen ernstig vragen op voor wat betreft hun werkzaamheid.
a) boven D23 (het getal van Avogadro) is geen molecuul van de uitgangsstof meer aanwezig in het mengsel,
b) een D12 komt overeen met het oplossen van een mespuntje zout in de Atlantische oceaan,
c) een C30 op het oplossen van een korrel zout in de Melkweg.
3. Ook de hypothese dat het bij homeopathie bij de hoge potenties zou gaan om vrijkomende elektromagnetische trillingen of om water- of alcoholafdrukken is onhoudbaar, omdat deze alle slechts fracties van een seconde bestaan.

De werkelijke basis van homeopathie
In paragraaf 269 van de in 1810 gedrukte Organon verklaart Hahnemann dat het bij het proces van potentiëren om niets anders gaat dan om het vrijkomen van de ‘innerlijke, spirituele, medicinale krachten van de ruwe grondstoffen’.
Het is uitermate belangrijk te weten uit welke bron deze geestelijke krachten komen: vanuit God of vanuit een demonische bron (Matteüs 7:17-19, Jakobus 3:11,12). Hahnemann was vrijmetselaar, had een diepe minachting voor de Heer Jezus Christus3, nam de alchemistische methode van de zwarte magiër Paracelsus over om ‘het arcanum’ (geheimmiddel, geestelijke kracht) uit de materie (plant) vrij te maken en putte uit dezelfde duistere bron als zijn tijdgenoot Anton Mesmer, de ontdekker van het magnetisme.
Hahnemann beweert dat hooggepotentieerde homeopathische middelen drift, verslavingen, hoogmoed, seksuele zonden – en dus alle zonden- én de erfzonde weg kunnen potentiëren. Met andere woorden: homeopathie is een andere verlossingsweg met een andere verlosser (Johannes 14:6).
De Duitse arts en christen Georg Müller kwam tot de conclusie dat homeopathie geen natuurgeneeswijze was, maar een bovennatuurlijke, metafysische en daarmee paranormale geneeswijze. De Duitse theoloog Klaus Stemmler spreekt bij homeopathie over ‘een religie van de zachte macht’, en noemt Tao de god van de homeopathie. Hahnemann was gegrepen door het gedachtegoed van Confucius en dus door de leer van Tao, te vergelijken met ‘De Weg’ (maar zie Johannes 14:6) en ‘Het Woord’ (maar zie Johannes 1:1). Volgens een Indiase homeopathische arts is er bij homeopathie sprake van spirituele krachten van de hindoetriade Brahma, Vishnu en Shiva (de vernietigingsgod).

Homeopathie, een occulte geneeswijze?
Hoe was het mogelijk dat de Nazitijd in Duitsland ‘hét grote uur van de homeopathie’ was? En dat in de concentratiekampen volop geëxperimenteerd werd met homeopathische middelen op gevangenen? En dat een Anglicaanse priester een schrikbarend verlies aan geloofszekerheid op het sterfbed constateerde bij mensen die homeopathische middelen gebruikt hadden? En dat een geweldige vrede en zegen neerdaalde op een gemeente die massaal de homeopathische middelen weg deed?
Homeopathie is geen neutrale, natuurlijke4 geneeswijze, maar een subtiel werkende geestelijke methode, die gaandeweg het christelijk geloof kan aantasten. Een veel beter alternatief is kruidengeneeskunde (fytotherapie) en orthomoleculaire geneeskunde.

Ruud van der Ven

1 Bij Het Zoeklicht te verkrijgen zolang de voorraad strekt. Bij de auteur (rmtvdv@kpnplanet.nl) zijn liefst meerdere exemplaren tegelijkertijd te bestellen tegen een kostprijs van € 10,- exclusief verzendkosten.
2 Zie Het Zoeklicht van 9 mei en 4 september 2014 over respectievelijk mindfulness en acupunctuur.
3 Door hem ‘aartsdweper’ genoemd, in scherpe tegenstelling tot ‘de zeer verlichte leraar Confucius’.
4 In de hoge verdunningen zit helemaal niets van de natuur meer.