Het Zoeklicht van deze maand:

Het jaar 2020 wordt beheerst door het coronavirus. Maar er voltrekken zich ook ‘stille en verborgen’ rampen. Verschillende gebieden in Azië en Afrika worden al maanden geteisterd door enorme zwermen sprinkhanen die hele oogsten verwoesten.

Terwijl de wereld vecht tegen het coronavirus, worden boeren in Oost-Afrika geconfronteerd met zwermen verwoestende woestijnsprinkhanen. Het Internationale Rode Kruis vreest voor oogstverlies en ernstige voedselonzekerheid, vooral in conflictgebieden.
Miljarden sprinkhanen verplaatsen zich in zwermen ter grootte van soms wel 2400 vierkante kilometer, zo groot als de provincie Flevoland, en eten de gewassen op in landen als Djibouti, Kenia, Eritrea en Tanzania. In Ethiopië heeft de eerste plaag geleid tot enorme verliezen aan tarwe en mais. Ook is er veel minder land beschikbaar voor vee.

Een economische ramp
Sprinkhanenplagen komen al voor in oude Bijbelse tijden. Wie kent de tien plagen van Egypte niet? De achtste plaag was een sprinkhanenplaag. Deze sprinkhanenzwerm in Egypte was zo groot, dat de totale oogst werd opgevreten. Niets bleef er meer over. Daarnaast werd het land door de enorme zwerm sprinkhanen verduisterd. Een voorbode van de negende plaag, totale duisternis. ’Zij bedekten de gehele oppervlakte van het land, zodat het land erdoor verdonkerd werd en zij vraten al het veldgewas af en alle vruchten van de bomen…’ (Exodus10:15). In de Bijbel staan sprinkhanenplagen voor een economische ramp, omdat hele oogsten worden weggevreten. Maar sprinkhanenplagen zijn daarnaast ook een voorbode voor nog ergere rampen die hierop zullen volgen, een duistere periode.

Het boek van de profeet Joël gaat ook over sprinkhanenplagen, maar de profeet Joël trekt dit ook in profetisch perspectief. Terwijl de sprinkhanenplaag in Egypte een duidelijke straf van God over Egypte was, zo is de sprinkhanenplaag waar Joël over schrijft recent over het land Israël gekomen. De profeet roept het volk op om acht te slaan op wat er gebeurd is. Joël zegt eigenlijk: “Deze zwermen sprinkhanen zijn niet alleen een plaag, maar ook een teken. Let op wat de Here God ons wil zeggen!”

Profetisch inzicht
Was het vroeger Egypte dat door Gods oordeel werd getroffen, nu is het Israël zelf dat door God gestraft wordt. En dat is niet alles. Deze ramp is een voorbode van een nog grotere gebeurtenis, namelijk die van de dag des Heren (Joël 1:15). Dit moet voor het volk een grote schok zijn geweest. Joël herkent in de sprinkhanenplaag de hand van God. Dat komt voort uit zijn profetisch inzicht dat hij van de Heer Zelf heeft ontvangen. Wij mogen niet concluderen dat alle rampen of al het lijden bij God vandaan komen. Ook de satan (vgl. Job) of de gebrokenheid van de schepping (vgl. Romeinen 8:22) kunnen verantwoordelijk zijn voor het kwaad dat mensen treft.

Is het coronavirus of zijn de sprinkhanenzwermen vandaag de dag een straf van God? Ik weet het niet! Voor de gelovige en godvruchtige Job maakt het niets uit. Job is daarom een goed voorbeeld voor ons. Hij nam alle rampspoed uit de hand van de Here God aan en komt uiteindelijk tot de erkenning dat God, God is, Die almachtig, alwetend, heilig, liefdevol maar ook rechtvaardig is. Het verstand van God is niet te doorgronden. Gods wil is wet! Niemand kan Zijn plannen tegenhouden.

De houding van wereldleiders
Uiteindelijk zegt Job dan ook: ’ Ik verkondigde zonder inzicht, dingen mij te wonderbaar en die ik niet begreep. Slechts van horen zeggen had ik van U vernomen, maar nu heeft mijn oog U aanschouwd. Daarom herroep ik en doe boete in stof en as’ (Job 42:3, 5-6).
Die houding van Job is ook een voorbeeld voor onze wereldleiders, wetenschappers, journalisten en alle aardbewoners. Voor u en voor mij! Dat zou de passende reactie zijn van de Verenigde Naties (VN) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Maar nee, zoals de Bijbel al voorzegde: de mens heeft de handleiding van God, de Bijbel, terzijde geschoven en weet het allemaal zelf wel. Wat een hoogmoed, wat een misrekening en wat jammer vooral. De vraag wie rampspoed brengt is niet zo belangrijk. Of dat God, satan of de mens is… Wij weten dat God boven alles en iedereen staat en als Hij deze ramp niet Zelf brengt, laat Hij dit wel toe.

Het opmerkelijke is dat wij spreken over de plagen van Egypte, maar ze worden ook tekenen en wonderen genoemd die van God komen (o.a. Deuteronomium 34:11). Zien wij vandaag alleen maar de rampen als plagen of ook als tekenen? Het boek Joël wijst erop dat het God is Die over deze sprinkhanenplaag beschikt en dat zijn volksgenoten moeten letten op wat God daarmee wil zeggen. Wat er vandaag in de christenheid, in het Midden-Oosten en verder in de wereld gebeurt, is een teken voor ons allemaal, dat God aan het werk is in deze wereld.

Het licht verdwijnt
Sprinkhanenplagen hebben ook een belangrijke symbolische betekenis. In Openbaring 9 worden boze machten met sprinkhanen vergeleken. ’En uit de rook kwamen sprinkhanen op de aarde tevoorschijn…’ (Openbaring 9:3). De beeldspraak is duidelijk, enorme zwermen sprinkhanen komende uit de afgrond. Deze sprinkhanen duiden op zwermen demonische machten die bezig zijn de aarde onder de beschikking van de antichrist te stellen.
Zoals de sprinkhanenplagen in Egypte duisternis veroorzaakten, zo verspreiden demonische machten ook duisternis. Dat sprinkhanen hier symbolisch worden voorgesteld, blijkt verder duidelijk uit vers 4 waar staat dat zij ‘geen schade mogen toebrengen aan de bomen of aan het groene gras’, wat volkomen in strijd is met de natuur.

Deze symbolische sprinkhanen laten het groene gewas met rust en bespringen juist de mensen. We lezen dat deze ‘sprinkhanen’ uitgerust zijn om oorlog te voeren en dat hun leider de engel uit de afgrond is. ’Zij hadden over zich als koning de engel des afgronds’ (vers 11). Zij hebben als doel om mensen te pijnigen met lichamelijke en geestelijke pijnigingen. Denk aan occultisme, spiritisme, waarzeggerij, toverij, hoererij, demonenverering en afgoderij. Dit allemaal zal de mensen geen geluk geven, maar juist tot wanhoop brengen.

Geen willekeurige volgorde
Naar mijn mening is het niet voor niets dat de sprinkhanenplaag in Egypte de achtste plaag is, vlak voor de negende en laatste tiende plaag. Dus de drie dagen van totale duisternis (negende plaag) gevolgd door de dood van alle eerstgeborenen van Egypte (tiende plaag). De volgorde is niet willekeurig door God gekozen. Het is bijzonder dat veel van de oordelen die in Openbaring voorzegt zijn, heel erg lijken op de plagen die Egypte troffen. Van de tien plagen die beschreven zijn in het boek Exodus, worden er vijf ook in Openbaring genoemd. Deze vijf zijn: hagel vermengd met vuur (8:7), zeeën en rivieren die in bloed veranderen (8:8, 16:3-4), sprinkhanen (9:1-11), weerzinwekkende zweren zoals steenpuisten (16:2) en duisternis (16:10-11).

Sprinkhanenplagen hebben in de Bijbel een tweeledige boodschap. Het is een economische ramp die gevolgd wordt door een nog ergere ramp, duisternis. De duisternis strekt zijn handen uit naar de wereld. Nog is er licht omdat er kinderen van het licht zijn. Binnenkort wordt het nog donkerder in deze wereld, omdat de gemeente wordt opgenomen. Daarmee wordt de kandelaar van deze aarde weggenomen, maar het Licht zal uiteindelijk overwinnen.

Straks als er een nieuwe dag begint
en het licht het van het duister wint
Mag ik bij Hem binnengaan…

Straks wanneer de grote dag begint
En het licht voor altijd overwint
Zal de hemel opengaan…

(Uit het lied ‘Jezus leeft in eeuwigheid – JdH 93)


Frits Boekhoff