De tijden zijn veranderd

Jaap Spaans • 80 - 2004/05 • Uitgave: 15
De tijden zijn veranderd

In Zoeklicht nummer 13 werd een praktijkervaring van de hoofdredacteur beschreven. Hij had tijdens een lezing vanuit de zaal een vraag beantwoord over de Islam en werd daarvoor door twee ambtenaren van Justitie ter verantwoording geroepen. Steeds vaker krijgen christenen te maken met beperkingen op fundamentele vrijheden.

In 1998 werd gevierd dat 150 jaar geleden in ons land de Grondwet werd ingevoerd. Deze wet, die wel het fundament van onze rechtsstaat wordt genoemd, vloeit voort uit een eeuwenlange Joodschristelijke traditie. Aan deze invloed ontlenen we belangrijke burgerrechten zoals vrijheid van godsdienst, van onderwijs en van meningsuiting. Maar bijvoorbeeld ook het recht om bijeen te komen voor bijbelstudie en gebed. De laatste tijd gebeurt het regelmatig dat grondrechten met elkaar ‘botsen’. Iemand doet bijvoorbeeld een uitspraak op grond van de Bijbel en deze wordt als beledigend of discriminerend ervaren. Na aangifte door een persoon of op last van het Openbaar Ministerie wordt vervolgens een onderzoek ingesteld.

Verwarring rond grondrechten
In 1995 legde een topambtenaar van Justitie een verband tussen de toegenomen criminaliteit en het Nederlandse vreemdelingenbeleid. Hij baseerde zich op feiten en inzichten die hij in de praktijk had opgedaan. Zijn visie werd hem niet in dank afgenomen. De media betichtten hem zelfs van het aanzetten tot vreemdelingenhaat. Nog geen vijf jaar later werden zijn conclusies door harde statistische cijfers bevestigd. De media publiceerden vervolgens dezelfde feiten, waarvoor de ambtenaar zo fel was bekritiseerd. In 1998 werd de leider van een christelijke politieke partij door de Haagse rechtbank veroordeeld tot een geldboete. In een interview had hij uitspraken gedaan die beledigend zouden zijn voor homoseksuelen. In hoger beroep werd de zaak teruggedraaid en oordeelde het gerechtshof dat het kamerlid zich niet schuldig had gemaakt aan belediging. Het is tekenend voor de huidige verwarring rond de interpretatie van grondrechten.

De samenleving verandert
Strikt juridische bezien is wat zich nu afspeelt wel te plaatsen. Onder invloed van processen als ontkerkelijking, globalisering, de uitbreiding van de EU en verandering van de bevolkingssamenstelling, verwatert de Joods-christelijke invloed op onze cultuur. Terwijl kerkgebouwen wegens leegloop worden gesloopt, verrijzen op veel plaatsen nieuwe moskeeën. Onze samenleving krijgt steeds meer een multicultureel karakter en daardoor zal de invloed van de Islam de komende jaren sterk toenemen. Deze ontwikkeling plaatst de overheid voor dilemma’s. Tijdens een betoging in Den Haag in 1996 hadden demonstrerende moslims spandoeken meegedragen met teksten als ‘Dood aan Israël’. Naar aanleiding van dit incident kwam er veel kritiek op de passieve houding van de overheid. Enige jaren geleden werden islamitische geestelijken ter verantwoording geroepen. Tijdens preken in het Arabisch hadden zij zich discriminerend uitgelaten. Nog zeer recent, in september 2004, werd door een meerderheid van de Tweede Kamer gepleit voor het sluiten van radicale moskeeën, waarvan de voorgangers aanzetten tot haat tegen het Westen. Na eeuwen van ongekende vrijheid, dreigen christenen te worden meegezogen door deze hardere aanpak van de overheid. Onlangs zette de Franse overheid de toon. Daar werd een wet aangenomen, waardoor het op openbare scholen niet langer is toegestaan om uiterlijke religieuze tekens dragen. Niet alleen sluiers en hoofddoekjes, maar ook kruisjes en keppeltjes zijn sindsdien verboden. De maatregelen, nota bene bedoeld om de religieuze tolerantie te vergroten, kunnen op termijn grote gevolgen hebben voor christenen in heel Europa.

De tijden zijn veranderd
Staan we aan het begin van geloofsvervolging, zoals de vice-voorzitter van een kleine christelijke partij zich in 1993 bezorgd afvroeg? Van geloofsvervolging is nu nog geen sprake. Enige weken terug werd bekend dat de vrouwelijke trouwambtenaar van Leeuwarden, die weigerde homoseksuele echtparen te trouwen, in dienst mocht blijven. Er zijn in onze rechtsstaat gelukkig nog mogelijkheden om bijbelse principes uit te dragen. De situatie is echter wel ernstig en alle seinen staan op oranje. Ik verwacht dat de druk op onze rechten en vrijheden verder zal toenemen. De hoofdredacteur van dit blad kreeg van de ambtenaren die hem bezochten te horen dat ‘de tijden zijn veranderd’. Op zich een juiste constatering. Dat de tijden zouden veranderen, is duizenden jaren geleden in de Bijbel al aangekondigd. Veel profetieën gaan over de chaos die in de eindtijd de wereld zal teisteren (Mattheüs 24:1-14, Openbaring 13). Om de situatie nog enigszins controleerbaar te houden, moeten de overheden zich steeds krachtiger opstellen. Zo’n fase kan gemakkelijk overgaan in de dictatuur waarvoor de Bijbel waarschuwt. De vele tekenen en veranderingen wijzen echter ook op Zijn spoedige wederkomst. Hij zal straks de sluier vernietigen, die alle natiën omsluiert (Jesaja 25:7). Laten we als christenen niet alleen waakzaam blijven, maar ons ook verdiepen in de rechten die we gelukkig nog steeds hebben. Degenen die de moed hebben om bijbelse waarden uit te dragen, hebben ons gebed hard nodig. Dat geldt ook voor de vele christelijke ambtenaren, die door het overheidsbeleid in gewetensnood kunnen raken.

Jaap Spaans