MARANATHA
Gieneke van Veen-Vrolijk • 83 - 2007 • Uitgave: 2
Wat betekent deze bekende uitdrukking?
De uitdrukking 'Maranatha' is bekend, maar is de betekenis van deze voor veel gelovigen zo vertrouwd klinkende term óók bekend? ‘Maranatha’ komt alleen voor in 1Kor. 16:22. Paulus besluit deze brief met de woorden: ‘Indien iemand de Here Jezus Christus niet liefheeft, die zij een vervloeking. Maranatha!’
De oorsprong en achtergrond van 'Maranatha'
De uitdrukking ‘Maranatha’ is duidelijk herkenbaar als een Aramese vorm, hoewel deze taalkundig moeilijk(er) te verklaren is. Hier rijst de vraag waarom Paulus in een in het Grieks geschreven brief een Aramese uitdrukking onvertaald gebruikte, terwijl het Aramees geen gebruikelijke taal was in Korinthe en omgeving. Uit het feit dat de apostel deze term zonder enige toelichting of vertaling gebruikte (in tegenstelling tot Matt 27:6b, Marc. 5:41, waar vertaling wordt geboden), zou men met een grote mate van waarschijnlijkheid kunnen concluderen dat ‘Maranatha’ een toentertijd reeds bekende en onder de Christenen gangbare uitdrukking was. Dat deze term niet vertaald werd, valt des te meer op wanneer men dit vergelijkt met het gebruik van een (niet echt onbekend) Aramees woord als ‘Abba’, waarop wél een vertaling volgt (Marc. 14:36; Rom. 8:15, Gal. 4:6). De uitdrukking ‘Maranatha’ kan de christenen te Korinthe en elders alleen maar hebben aangesproken als zij de geestelijke inhoud en betekenis van dit woord ook kenden en begrepen.
Mogelijk werd de uitdrukking ‘Maranatha’ in de eredienst en liturgie van de christelijk-Palestijnse Gemeente gebruikt en kan zo tot een gangbare christelijke geloofsuitdrukking zijn geworden. Vanuit dit gebruik als een min of meer vaststaande term, kan deze door de Grieks sprekende christenen zijn overgenomen, zoals ook bepaalde Hebreeuwse uitdrukkingen als ‘Halleluya’, ‘Hosanna’ en ‘Amen’ onvertaald zijn overgenomen.
De betekenis van ‘Maranatha’
Het is een samengestelde Aramese uitdrukking met verschillende vertaalmogelijkheden, omdat er meerdere woordcombinaties mogelijk zijn: marana-ta; maran-ata en maran-eta. Ten grondslag aan de samenstelling liggen het naamwoord mar/mara (= Heer/Here) en het werkwoord ata (= komen).
* Het woord ‘mar’ (of ‘mare’). Dit woord kan op tweeërlei wijzen worden opgevat: In de vorm van ‘maran’ (= onze Here) of ‘marana’ (= onze Here).
* Het werkwoord ‘ata’. Dit Aramese werkwoord kan worden opgevat in de vorm van de gebiedende wijs ‘eta’ of ‘ta’ (= kom); ‘ata’ als verleden tijd (= is gekomen) of als verleden tijd met betekenis voor heden. Dit biedt de volgende vertaalmogelijkheden: 1) ‘marana – ta’ en ‘maran – eta’ = onze Here, kom! 2) ‘maran – ata’ = onze Here is gekomen! 3) ‘maran – ata’ = onze Here is gekomen/is aanwezig.
Ook is het mogelijk om ‘Maranatha’ op te vatten als een samenstelling van ‘mar’ (= heer) + ‘anta’ (= gij), wat tot de vertaling ‘Gij zijt Here’ leidt.
Het is duidelijk dat in ‘Maranatha’ meerdere betekenissen liggen opgesloten, die elkaar niet uitsluiten. Dit kan reden zijn geweest om ‘Maranatha’ niet te vertalen. Zo houdt ‘Maranatha’ in: a) de belijdenis dat Jezus Christus onze Here is en dat Hij is gekomen; b) de bede om en het vertrouwen in de wederkomst van onze Here en c) de geloofsuitdrukking dat onze Here aanwezig is bij de Zijnen.
De apostel eindigde zijn brief met een groet waarin hij een voor de gelovigen rijke en veelzeggende uitdrukking gebruikte die vandaag ook ons bemoedigt: Onze Here is gekomen en naar Zijn wederkomst zien wij biddend uit.
Dr. A.E.M.A. van Veen-Vrolijk
De uitdrukking 'Maranatha' is bekend, maar is de betekenis van deze voor veel gelovigen zo vertrouwd klinkende term óók bekend? ‘Maranatha’ komt alleen voor in 1Kor. 16:22. Paulus besluit deze brief met de woorden: ‘Indien iemand de Here Jezus Christus niet liefheeft, die zij een vervloeking. Maranatha!’
De oorsprong en achtergrond van 'Maranatha'
De uitdrukking ‘Maranatha’ is duidelijk herkenbaar als een Aramese vorm, hoewel deze taalkundig moeilijk(er) te verklaren is. Hier rijst de vraag waarom Paulus in een in het Grieks geschreven brief een Aramese uitdrukking onvertaald gebruikte, terwijl het Aramees geen gebruikelijke taal was in Korinthe en omgeving. Uit het feit dat de apostel deze term zonder enige toelichting of vertaling gebruikte (in tegenstelling tot Matt 27:6b, Marc. 5:41, waar vertaling wordt geboden), zou men met een grote mate van waarschijnlijkheid kunnen concluderen dat ‘Maranatha’ een toentertijd reeds bekende en onder de Christenen gangbare uitdrukking was. Dat deze term niet vertaald werd, valt des te meer op wanneer men dit vergelijkt met het gebruik van een (niet echt onbekend) Aramees woord als ‘Abba’, waarop wél een vertaling volgt (Marc. 14:36; Rom. 8:15, Gal. 4:6). De uitdrukking ‘Maranatha’ kan de christenen te Korinthe en elders alleen maar hebben aangesproken als zij de geestelijke inhoud en betekenis van dit woord ook kenden en begrepen.
Mogelijk werd de uitdrukking ‘Maranatha’ in de eredienst en liturgie van de christelijk-Palestijnse Gemeente gebruikt en kan zo tot een gangbare christelijke geloofsuitdrukking zijn geworden. Vanuit dit gebruik als een min of meer vaststaande term, kan deze door de Grieks sprekende christenen zijn overgenomen, zoals ook bepaalde Hebreeuwse uitdrukkingen als ‘Halleluya’, ‘Hosanna’ en ‘Amen’ onvertaald zijn overgenomen.
De betekenis van ‘Maranatha’
Het is een samengestelde Aramese uitdrukking met verschillende vertaalmogelijkheden, omdat er meerdere woordcombinaties mogelijk zijn: marana-ta; maran-ata en maran-eta. Ten grondslag aan de samenstelling liggen het naamwoord mar/mara (= Heer/Here) en het werkwoord ata (= komen).
* Het woord ‘mar’ (of ‘mare’). Dit woord kan op tweeërlei wijzen worden opgevat: In de vorm van ‘maran’ (= onze Here) of ‘marana’ (= onze Here).
* Het werkwoord ‘ata’. Dit Aramese werkwoord kan worden opgevat in de vorm van de gebiedende wijs ‘eta’ of ‘ta’ (= kom); ‘ata’ als verleden tijd (= is gekomen) of als verleden tijd met betekenis voor heden. Dit biedt de volgende vertaalmogelijkheden: 1) ‘marana – ta’ en ‘maran – eta’ = onze Here, kom! 2) ‘maran – ata’ = onze Here is gekomen! 3) ‘maran – ata’ = onze Here is gekomen/is aanwezig.
Ook is het mogelijk om ‘Maranatha’ op te vatten als een samenstelling van ‘mar’ (= heer) + ‘anta’ (= gij), wat tot de vertaling ‘Gij zijt Here’ leidt.
Het is duidelijk dat in ‘Maranatha’ meerdere betekenissen liggen opgesloten, die elkaar niet uitsluiten. Dit kan reden zijn geweest om ‘Maranatha’ niet te vertalen. Zo houdt ‘Maranatha’ in: a) de belijdenis dat Jezus Christus onze Here is en dat Hij is gekomen; b) de bede om en het vertrouwen in de wederkomst van onze Here en c) de geloofsuitdrukking dat onze Here aanwezig is bij de Zijnen.
De apostel eindigde zijn brief met een groet waarin hij een voor de gelovigen rijke en veelzeggende uitdrukking gebruikte die vandaag ook ons bemoedigt: Onze Here is gekomen en naar Zijn wederkomst zien wij biddend uit.
Dr. A.E.M.A. van Veen-Vrolijk
