Psalmen, lofzangen en geestelijke liederen

Henk Schouten • 80 - 2004/05 • Uitgave: 19
Psalmen, lofzangen en geestelijke liederen



Vandaag de dag kun je een ongekend aantal soorten van geluidsdragers krijgen, zelfs GSM-telefoons hebben vaak de mogelijkheid om naar radio of muziek te luisteren. Rustig door een winkelstraat lopen is er meestal niet meer bij, want muziek achtervolgt ons, is het niet op straat, dan wel in de winkel.

Al die zang en muziek laat iets zien van gevoelens die bij mensen leven. Muziekstijlen horen bij (sub)culturen en worden vaak gecombineerd met haardracht, klederdracht of leeftijdsgroep en is een machtig middel tot beïnvloeding.



Why should the devil have all the good music? Waarom moet de duivel alle goede muziek hebben? Dat was een uitspraak van Cliff Richard. Daarmee is maar aangegeven dat muziek ook en misschien juist daar, in de gemeente van Christus, een heel belangrijk instrument is. Muziek raakt mensen, misschien is muziek wel de schitterendste gave van God aan mensen, maar daardoor wellicht direct ook één van de grootste gevaren voor mensen. Een concert kan een hele zaal tot zelfs een heel stadion in haar ban krijgen en zoals geschreven, kan muziek een transportmiddel zijn voor ideeën. De tekst immers landt in onze gedachten en zal haar uitwerking niet misschien, zeker bij veelvuldig herhaald beluisteren.

In de bijbel zien we ook dat door muziek geweldige dingen gebeuren. Heel bijzonder is natuurlijk het lied dat Paulus en Silas in de gevangenis van Filippi zongen. Allereerst had dit lied invloed op het hart van God. Het liet de Here God niet onberoerd dat deze beide mannen, die ter wille van de naam van Zijn Zoon, in de gevangenis gezet waren en des ondanks Hem lof zongen. Geen klaagliederen, maar lofliederen.



De apostel Paulus is zich zeer bewust van de kracht van het lied, zowel aan de Efeziërs (5:19) als aan de Colossenzen (3:16) schrijft hij over Psalmen, lofzangen en geestelijke liederen. Paulus maakt, denk ik, zeer bewust een driedeling. De Psalmen zijn de liederen die ons vanuit de Schrift worden aangereikt, 150 in getal. Er zijn veel Psalmen buiten de bijbel gebleven. Maar de 150 bijbelpsalmen zijn ons natuurlijk zeer bekend en dierbaar. Ze spreken dikwijls van de vertrouwelijke omgang met de Here God. Soms wordt de ziel volledig opengelegd en ze spreken profetisch over onze Here Jezus. Op andere momenten horen we een heerlijke jubel, onze God ter ere. Een geweldige geloofsbeleving vinden we in deze liederen. Daarnaast spreekt de apostel van lofzangen. Zoals het woord al aangeeft gaat het daarbij om lof. Dat is verhoging en verheerlijking van de naam van onze Heiland en de Here onze God. Een loflied is als het ware een groot applaus, waarin hulde gebracht wordt en eer geschonken en blijdschap getoond om hetgeen onze Verlosser voor ons gedaan heeft. In de lofprijs word je haast vanzelf meegezogen. Er is hele uitbundige, maar ook zeer introverte lof. Moge de Here ons een diep en oprecht verlangen geven Hem voor alle zegen te loven. Wanneer we een bundel zoeken waarin we veel lofliederen vinden, dan kunnen we de Opwekkingsbundel openslaan.

Daarnaast spreekt Paulus van geestelijke liederen. Dat zijn liederen die als transportmiddel ons een geestelijke boodschap of geestelijke les leren. Willen we een bundel noemen waar men vooral geestelijke liederen aantreft, dan wijzen we met dankbaarheid op de bundel van Johannes de Heer. Ik heb eens iemand horen zeggen, dat wanneer je een lied van Johannes de Heer zingt, je een hele preek krijgt. Dat is wellicht overdreven, maar er zit wel een kern van waarheid in en past volledig bij het doel van een geestelijk lied. Nooit zal het lied de verkondiging van het Woord kunnen of mogen verdringen. Ze mag meewerken aan de opbouw van de gemeente en de verheerlijking van die Éne, ons zo dierbare Naam.

Efeziërs 5:19 en spreekt onder elkander in psalmen, lofzangen en geestelijke liederen, en zingt en jubelt de Here van harte.

Colossenzen 3:16 Het woord van Christus wone rijkelijk in u, zodat gij in alle wijsheid elkander leert en terechtwijst en met psalmen, lofzangen en geestelijke liederen zingende, Gode dank brengt in uw harten.



O Heere! wat heb ik geweend over uw psalmen en lofzangen, toen ik zo innig bewogen werd over de aangename stem van uw heilige gemeente! Deze stemmen zijn in mijn oren gedrongen en uw waarheid drupte in mijn hart en door deze uw waarheid ben ik verwarmd en is in mij een godzalig gevoel verwekt, zodat mij de tranen in menigte ontvloeiden en het was mij te midden van die tranen zo goed (Augustinus - 6e eeuw na Chr.).



ds. Henk Schouten