Simson
Henk Schouten • 76 - 2000/01 • Uitgave: 8
De spierballen man van net O.T., Simson, de Schwarzenegger onder de Israëlieten. Simson, de man wiens kracht tot de verbeelding spreekt, we kijken nog weer eens naar hem. Het is voor mij net zo verrassend als voor u, hoop ik, wanneer ik een bijbeltekst ga bestuderen om te luisteren naar de Heer. Wat en hoe staat het daar allemaal?
Zo was dat ook weer het geval met dit bijbelgedeelte. We hebben eerder mogen zien, hoe de engel Gods verschenen was aan de vrouw van Manoah en aan Manoah zelf. We hebben die belangrijke vraag van Manoah gehoord: "Hoe moet dan de leefwijze en het werk van de jongen zijn?" Toen werd de jongen geboren. Het zal wel een lief knulletje geweest zijn, zoals alle baby's lief en schattig zijn. We horen niets over de jeugd van Simson, dat zal wel niet afgeweken hebben van de andere jongelui, met wie hij opgroeide, dat zal dus wel geweest zijn zoals dat met jongelui steeds het geval is.
Pa en ma zijn ouderwets, ze mogen niets en andere kinderen mogen altijd alles. U herkent dat natuurlijk, de eeuwigdurende botsing der generaties. Te klein voor tafellaken, te groot voor servet. Meestal komt dat alles wel op zijn pootjes terecht en worden onze kinderen oppassende burgers, die op hun tijd weer zorgen hebben over hun kinderen.
VERLIEFD
Simson groeide op, had inmiddels ook al goed door, dat het menselijk geslacht uit twee soorten bestaat, mannetjes en vrouwtjes. En daar begint ons bijbelgedeelte mee.
Simson zag te Timna een vrouw, één van de dochters der Filistijnen. Simson wordt gloeiend tot achter de oren. Simson krijgt vlinders in de buik. Simson wordt helemaal onrustig, als hij aan haar denkt, over haar droomt. Hij ziet voortdurend haar gestalte, hij hoort haar stem, hij ruikt haar haar.
Kortom Simson is stapelverliefd. Natuurlijk, in het dorp waar hij was opgegroeid waren wel aardige meisjes, het waren allemaal goeie vriendinnen, maar dit meisje uit Timna, dat is anders, zij is het, zij is het helemaal.
Pa, ik wil haar als vrouw, nu dan, neem haar mij tot vrouw. Daar moet je vandaag natuurlijk niet om komen. Je hebt een heel aardig meisje gezien, je ziet het wel zitten, nu moet pa het maar effe regelen. Het meisje ziet pa al aankomen.
In de oudheid lag dat anders. Daar waren de families veel meer betrokken bij deze dingen. Een huwelijk was niet enkel een zaak tussen man en vrouw, het ging heel de familie aan. Ik denk dat die betrokkenheid van de families vandaag wel eens groter zou mogen zijn. Misschien zou de kracht en de sterkte van een huwelijk stabieler zijn, dan nu dikwijls het geval is, wanneer de families het wat meer met elkaar eens zouden zijn. Simson dringt bij zijn ouders aan.
ONGELIJK JUK
Maar zijn ouders zien het niet zo zitten. Ik denk dat Manoah met zijn vrouw, zich terecht zorgen maken. Hun zoon kiest een meisje, dat niet tot Gods volk behoort. Ze is een Filistijnse, ze hoort niet tot de gelovigen, tot Gods volk. En ik denk dat Manoah dat heel terecht als een criterium ziet.
Wij kennen het spreekwoord: 'Twee geloven op één kussen daar slaapt de duivel tussen'. Maar hier gaat het niet eens om twee geloven, twee kerkrichtingen. Hier gaat het om geloof en ongeloof.
Dat is een oud thema.
Abraham stuurde zijn knecht erop uit om een vrouw voor zijn zoon te zoeken. Abraham zegt dan:
"Leg dan uw hand onder mijn heup, opdat ik u doe zweren bij de Here, de God des hemels en der aarde, dat gij voor mijn zoon geen vrouw zult nemen uit de dochters der Kanadnieten, in wier midden ik woon'.
En Mozes schrijft als wetgever van Israël ook over deze dingen: "Wanneer gij van hun dochters voor uw zonen neemt en zij haar goden overspelig achterna lopen, dan zouden zij tevens uw zonen tot overspelig nalopen van haar goden verleiden.
PARTNER KEUS
De huwelijksrelatie is zo'n innige band, zo'n belangrijke verbintenis, je moet met zorg, met wijsheid je partner kiezen. 'Kan ik mijn leven delen met hem, met haar?" Hebben we kracht en saamhorigheid als het gaat om de belangrijke dingen van het leven. Dat is meer dan een leuk figuurtje of een gave bink. En samen de Heer willen dienen moet bovenaan het lijstje staan.
Is dat Oudtestamentisch? Paulus schrijft ons in het N.T. dat we geen ongelijk juk moeten aangaan. Het is heel terecht dat Manoah waarschuwt.
Waarschuwen wij onze kinderen op dit punt nog wel?
Voeden wij onze kinderen ook op dit punt nog wel op? Of zijn we bang om voor bekrompen en ouderwets te worden uitgemaakt. Zijn we bang voor conflicten thuis? Dan vraag ik: hebben we nog wel echt oog voor wat goed is voor onze kinderen?
En de jongelui wil ik vragen, zeker aan hen die Jezus kennen als hun Heer en Heiland, laat je je door je geloof leiden ook in de partnerkeus? Of ben je van plan je leven te delen met een ongelovige partner? Dat is doorgaans niet de wil van God en zal bron van veel zorg en moeite zijn. Ik schrijf uit ervaring als predikant, die veel helaas de moeite van zulke 'ongelijke' huwelijken kent.
Je partner gaat niet mee naar de kerk, dat wordt op den duur echt een probleem, dan heb ik het nog niet over vijandschap naar God en Zijn gemeente, ook dat komt voor. Dan groeien je kinderen op in een verdeeld gezin en kiezen al gauw de weg van stappen op zaterdag en uitslapen op zondag.
Er zou veel meer over te zeggen zijn.
SIMSON KIEST
Natuurlijk komt het voor, dat je als ouders wijze en goede raad geeft, maar de kinderen er toch tegenin gaan.
Dat zien we hier gebeuren.
Simson trekt zich niets aan van de argumenten van zijn ouders. Kort, krachtig en vooral eigenwijs is zijn reactie: Neem haar voor mij, want zij bevalt mij.
Dan wordt het moeilijk voor ouders. Er zijn ouders die zich blijven verzetten, de spanning wordt om te snijden, de atmosfeer thuis zwaar, hevige smok bezoedelt dan het leven.
Na duidelijke waarschuwing zijn de volwassen geworden kinderen zelf verantwoordelijk, zoals we allemaal zelf verantwoordelijk zijn voor onze daden en keuzen in het leven.
GODS PLAN?
Hier in het verhaal van Simson speelt nog iets heel anders mee. God was iets met Simson van plan Dat wisten zijn ouders, we voelen iets van hun vertwijfeling, dit kan toch niet? Een herkenbaar thema, we staan dikwijls op gespannen voet met onze verwachtingen van God en de weerbarstige werkelijkheid, hoe zit dat toch? God wilde iets ondernemen tegen de goddeloze Filistijnen. Tegen het volk, dat Zijn volk onderdrukte.
Dat is dan altijd weer opmerkelijk, opmerkelijk te zien hoe Gods hand de geschiedenis stuurt en leidt en corrigeert. Het gezin trekt naar Timna.
EEN LEEUW OP DE WEG
Vooral op de zondagsschool gaat zo'n verhaal erin. Een beetje getalenteerd verteller boeit de jonge leventjes met zijn schitterende vertelling. Je ziet het als het ware voor je, je ziet met Simson de leeuw, je voelt de angst, toch wel ja, je voelt de spanning. De worsteling, en wham..... daar ligt de leeuw, middendoor, uiteengescheurd, verslagen, dood.
Zou dit verhaal er alleen staan om de spierballen van Simson te tonen?
Zou dit verhaal er alleen staan om de lezer in extase te brengen? Zoals mensen zich vergapen aan die door training gespierde lichamen, die je soms op t.v. of op de sportschool ziet? Natuurlijk heeft dit allemaal te maken met Gods plan, God zoekt een aanleiding om Simson op strafexpeditie te sturen, we horen daar nog over.
Maar er is meer te leren.
We komen allemaal wel eens leeuwen tegen in ons leven. We zeggen wel eens over sommige mensen: die ziet altijd beren op de weg. Dat is iemand die altijd problemen ziet of maakt.
Anderzijds zijn er natuurlijk ook werkelijke en echte problemen en zorgen.
We worden menigmaal aangevallen door leeuwen, dan doemen er problemen op, die te groot, te zwaar, voor ons onoverkomelijk zijn.
We kennen allemaal wel de klappen in het leven.
Klappen die je krijgt, wanneer hevige en ernstige ziekte je overvalt. Klappen die je krijgt, wanneer je baan op de tocht staat, of wanneer je echt op straat komt. Klappen die je krijgt, in de sfeer van huwelijken en relaties, die vastlopen, waaraan je te gronde kunt gaan.
Wat dat betreft is er een eindeloze variëteit aan rampspoed dat ons mensen kan treffen en ontmoedigen kan. En wat vooral zo ernstig is, zorgen kunnen ons treffen ook in ons geloofsleven.
Zorgen en problemen kunnen relaties tussen mensen aantasten, maar ook relaties tussen God en mensen komen daardoor soms onder hevige druk.
Juist dan is het belangrijk, wanneer zo'n leeuw ons levenspad kruist, vol te zijn met Gods Geest. Dat lezen we: Maar de Geest des Heren greep hem aan.
Dat is toch mooi hier, wat we van Simson lezen. Bij alle eigenwijsheid, God laat hem niet los. God gaf hem kracht. In Gods kracht kan hij de strijd aan en in Gods kracht kan hij de zorg en de onzekerheid tegemoet treden.
In Gods kracht zal hij overwinnaar zijn. Veel mensen dragen hun zorg, hun moeite en hun strijd zelf. 0 ja, ze spreken zich in gebed naar God wel uit. "Moet u zien Heer God, wat een last ik te dragen krijg" en ze stallen het allemaal uit. En na het amen pakken velen het allemaal weer op.
Soms is er ook boosheid, opstand naar God, waarom Here God moet ik… Wij moeten tegen God niet rebelleren. Wat God ons wil leren, wat we hier met en van Simson mogen leren, is dat God ons in de strijd, de moeite en de zorg bij staat.
De Here God jaagt de leeuw niet weg, maar geeft kracht om de leeuw te overwinnen.
Dat vind ik, dat hier geleerd moet worden. Gods Geest greep Simson aan. In dat benauwde moment liet God hem niet alleen. Wat wel belangrijk is, is dat we zo'n relatie hebben met de Heer, dat Zijn Geest ook werkelijk toegang heeft tot ons leven. Je kunt je afsluiten voor Gods Geest, je kunt je verharden, je kunt Gods Geest uitdoven staat er in de bijbel.
Maar vol van Gods Geest en kracht overwon Simson de leeuw en het gaf hem later zoetigheid, honig.
Mogen ook wij de zoete smaak proeven van de overwinningen die in Gods kracht, door Gods Geest behaald kunnen worden.
ds. Henk Schouten
Zo was dat ook weer het geval met dit bijbelgedeelte. We hebben eerder mogen zien, hoe de engel Gods verschenen was aan de vrouw van Manoah en aan Manoah zelf. We hebben die belangrijke vraag van Manoah gehoord: "Hoe moet dan de leefwijze en het werk van de jongen zijn?" Toen werd de jongen geboren. Het zal wel een lief knulletje geweest zijn, zoals alle baby's lief en schattig zijn. We horen niets over de jeugd van Simson, dat zal wel niet afgeweken hebben van de andere jongelui, met wie hij opgroeide, dat zal dus wel geweest zijn zoals dat met jongelui steeds het geval is.
Pa en ma zijn ouderwets, ze mogen niets en andere kinderen mogen altijd alles. U herkent dat natuurlijk, de eeuwigdurende botsing der generaties. Te klein voor tafellaken, te groot voor servet. Meestal komt dat alles wel op zijn pootjes terecht en worden onze kinderen oppassende burgers, die op hun tijd weer zorgen hebben over hun kinderen.
VERLIEFD
Simson groeide op, had inmiddels ook al goed door, dat het menselijk geslacht uit twee soorten bestaat, mannetjes en vrouwtjes. En daar begint ons bijbelgedeelte mee.
Simson zag te Timna een vrouw, één van de dochters der Filistijnen. Simson wordt gloeiend tot achter de oren. Simson krijgt vlinders in de buik. Simson wordt helemaal onrustig, als hij aan haar denkt, over haar droomt. Hij ziet voortdurend haar gestalte, hij hoort haar stem, hij ruikt haar haar.
Kortom Simson is stapelverliefd. Natuurlijk, in het dorp waar hij was opgegroeid waren wel aardige meisjes, het waren allemaal goeie vriendinnen, maar dit meisje uit Timna, dat is anders, zij is het, zij is het helemaal.
Pa, ik wil haar als vrouw, nu dan, neem haar mij tot vrouw. Daar moet je vandaag natuurlijk niet om komen. Je hebt een heel aardig meisje gezien, je ziet het wel zitten, nu moet pa het maar effe regelen. Het meisje ziet pa al aankomen.
In de oudheid lag dat anders. Daar waren de families veel meer betrokken bij deze dingen. Een huwelijk was niet enkel een zaak tussen man en vrouw, het ging heel de familie aan. Ik denk dat die betrokkenheid van de families vandaag wel eens groter zou mogen zijn. Misschien zou de kracht en de sterkte van een huwelijk stabieler zijn, dan nu dikwijls het geval is, wanneer de families het wat meer met elkaar eens zouden zijn. Simson dringt bij zijn ouders aan.
ONGELIJK JUK
Maar zijn ouders zien het niet zo zitten. Ik denk dat Manoah met zijn vrouw, zich terecht zorgen maken. Hun zoon kiest een meisje, dat niet tot Gods volk behoort. Ze is een Filistijnse, ze hoort niet tot de gelovigen, tot Gods volk. En ik denk dat Manoah dat heel terecht als een criterium ziet.
Wij kennen het spreekwoord: 'Twee geloven op één kussen daar slaapt de duivel tussen'. Maar hier gaat het niet eens om twee geloven, twee kerkrichtingen. Hier gaat het om geloof en ongeloof.
Dat is een oud thema.
Abraham stuurde zijn knecht erop uit om een vrouw voor zijn zoon te zoeken. Abraham zegt dan:
"Leg dan uw hand onder mijn heup, opdat ik u doe zweren bij de Here, de God des hemels en der aarde, dat gij voor mijn zoon geen vrouw zult nemen uit de dochters der Kanadnieten, in wier midden ik woon'.
En Mozes schrijft als wetgever van Israël ook over deze dingen: "Wanneer gij van hun dochters voor uw zonen neemt en zij haar goden overspelig achterna lopen, dan zouden zij tevens uw zonen tot overspelig nalopen van haar goden verleiden.
PARTNER KEUS
De huwelijksrelatie is zo'n innige band, zo'n belangrijke verbintenis, je moet met zorg, met wijsheid je partner kiezen. 'Kan ik mijn leven delen met hem, met haar?" Hebben we kracht en saamhorigheid als het gaat om de belangrijke dingen van het leven. Dat is meer dan een leuk figuurtje of een gave bink. En samen de Heer willen dienen moet bovenaan het lijstje staan.
Is dat Oudtestamentisch? Paulus schrijft ons in het N.T. dat we geen ongelijk juk moeten aangaan. Het is heel terecht dat Manoah waarschuwt.
Waarschuwen wij onze kinderen op dit punt nog wel?
Voeden wij onze kinderen ook op dit punt nog wel op? Of zijn we bang om voor bekrompen en ouderwets te worden uitgemaakt. Zijn we bang voor conflicten thuis? Dan vraag ik: hebben we nog wel echt oog voor wat goed is voor onze kinderen?
En de jongelui wil ik vragen, zeker aan hen die Jezus kennen als hun Heer en Heiland, laat je je door je geloof leiden ook in de partnerkeus? Of ben je van plan je leven te delen met een ongelovige partner? Dat is doorgaans niet de wil van God en zal bron van veel zorg en moeite zijn. Ik schrijf uit ervaring als predikant, die veel helaas de moeite van zulke 'ongelijke' huwelijken kent.
Je partner gaat niet mee naar de kerk, dat wordt op den duur echt een probleem, dan heb ik het nog niet over vijandschap naar God en Zijn gemeente, ook dat komt voor. Dan groeien je kinderen op in een verdeeld gezin en kiezen al gauw de weg van stappen op zaterdag en uitslapen op zondag.
Er zou veel meer over te zeggen zijn.
SIMSON KIEST
Natuurlijk komt het voor, dat je als ouders wijze en goede raad geeft, maar de kinderen er toch tegenin gaan.
Dat zien we hier gebeuren.
Simson trekt zich niets aan van de argumenten van zijn ouders. Kort, krachtig en vooral eigenwijs is zijn reactie: Neem haar voor mij, want zij bevalt mij.
Dan wordt het moeilijk voor ouders. Er zijn ouders die zich blijven verzetten, de spanning wordt om te snijden, de atmosfeer thuis zwaar, hevige smok bezoedelt dan het leven.
Na duidelijke waarschuwing zijn de volwassen geworden kinderen zelf verantwoordelijk, zoals we allemaal zelf verantwoordelijk zijn voor onze daden en keuzen in het leven.
GODS PLAN?
Hier in het verhaal van Simson speelt nog iets heel anders mee. God was iets met Simson van plan Dat wisten zijn ouders, we voelen iets van hun vertwijfeling, dit kan toch niet? Een herkenbaar thema, we staan dikwijls op gespannen voet met onze verwachtingen van God en de weerbarstige werkelijkheid, hoe zit dat toch? God wilde iets ondernemen tegen de goddeloze Filistijnen. Tegen het volk, dat Zijn volk onderdrukte.
Dat is dan altijd weer opmerkelijk, opmerkelijk te zien hoe Gods hand de geschiedenis stuurt en leidt en corrigeert. Het gezin trekt naar Timna.
EEN LEEUW OP DE WEG
Vooral op de zondagsschool gaat zo'n verhaal erin. Een beetje getalenteerd verteller boeit de jonge leventjes met zijn schitterende vertelling. Je ziet het als het ware voor je, je ziet met Simson de leeuw, je voelt de angst, toch wel ja, je voelt de spanning. De worsteling, en wham..... daar ligt de leeuw, middendoor, uiteengescheurd, verslagen, dood.
Zou dit verhaal er alleen staan om de spierballen van Simson te tonen?
Zou dit verhaal er alleen staan om de lezer in extase te brengen? Zoals mensen zich vergapen aan die door training gespierde lichamen, die je soms op t.v. of op de sportschool ziet? Natuurlijk heeft dit allemaal te maken met Gods plan, God zoekt een aanleiding om Simson op strafexpeditie te sturen, we horen daar nog over.
Maar er is meer te leren.
We komen allemaal wel eens leeuwen tegen in ons leven. We zeggen wel eens over sommige mensen: die ziet altijd beren op de weg. Dat is iemand die altijd problemen ziet of maakt.
Anderzijds zijn er natuurlijk ook werkelijke en echte problemen en zorgen.
We worden menigmaal aangevallen door leeuwen, dan doemen er problemen op, die te groot, te zwaar, voor ons onoverkomelijk zijn.
We kennen allemaal wel de klappen in het leven.
Klappen die je krijgt, wanneer hevige en ernstige ziekte je overvalt. Klappen die je krijgt, wanneer je baan op de tocht staat, of wanneer je echt op straat komt. Klappen die je krijgt, in de sfeer van huwelijken en relaties, die vastlopen, waaraan je te gronde kunt gaan.
Wat dat betreft is er een eindeloze variëteit aan rampspoed dat ons mensen kan treffen en ontmoedigen kan. En wat vooral zo ernstig is, zorgen kunnen ons treffen ook in ons geloofsleven.
Zorgen en problemen kunnen relaties tussen mensen aantasten, maar ook relaties tussen God en mensen komen daardoor soms onder hevige druk.
Juist dan is het belangrijk, wanneer zo'n leeuw ons levenspad kruist, vol te zijn met Gods Geest. Dat lezen we: Maar de Geest des Heren greep hem aan.
Dat is toch mooi hier, wat we van Simson lezen. Bij alle eigenwijsheid, God laat hem niet los. God gaf hem kracht. In Gods kracht kan hij de strijd aan en in Gods kracht kan hij de zorg en de onzekerheid tegemoet treden.
In Gods kracht zal hij overwinnaar zijn. Veel mensen dragen hun zorg, hun moeite en hun strijd zelf. 0 ja, ze spreken zich in gebed naar God wel uit. "Moet u zien Heer God, wat een last ik te dragen krijg" en ze stallen het allemaal uit. En na het amen pakken velen het allemaal weer op.
Soms is er ook boosheid, opstand naar God, waarom Here God moet ik… Wij moeten tegen God niet rebelleren. Wat God ons wil leren, wat we hier met en van Simson mogen leren, is dat God ons in de strijd, de moeite en de zorg bij staat.
De Here God jaagt de leeuw niet weg, maar geeft kracht om de leeuw te overwinnen.
Dat vind ik, dat hier geleerd moet worden. Gods Geest greep Simson aan. In dat benauwde moment liet God hem niet alleen. Wat wel belangrijk is, is dat we zo'n relatie hebben met de Heer, dat Zijn Geest ook werkelijk toegang heeft tot ons leven. Je kunt je afsluiten voor Gods Geest, je kunt je verharden, je kunt Gods Geest uitdoven staat er in de bijbel.
Maar vol van Gods Geest en kracht overwon Simson de leeuw en het gaf hem later zoetigheid, honig.
Mogen ook wij de zoete smaak proeven van de overwinningen die in Gods kracht, door Gods Geest behaald kunnen worden.
ds. Henk Schouten
