Acupunctuur: wetenschap of taoïsme?

Ruud van der Ven • 90 - 2014 • Uitgave: 18
Anno 2014 zijn er zo’n 450 alternatieve geneeswijzen. Door de bomen is het bos nauwelijks meer te zien. Wat is goed en wat is niet goed? Een christen kan ook in verkeerd geestelijk vaarwater komen, schadelijk voor zijn geloofsleven.

‘Beproef alle dingen, behoud het goede’ (1 Tessalonicenzen 5:21) is de beste richtlijn bij het maken van keuzes. Deze wordt aangehouden in mijn boek ‘Genezing uit het Oosten? Alternatieve geneeswijzen getoetst’ (2011). Als tweede voorbeeld1 van een veelgebruikte alternatieve geneeswijze wordt stilgestaan bij acupunctuur, dat evenals mindfulness gepresenteerd wordt als wetenschappelijk en ontdaan van religieuze ladingen.

Een neutrale methode?
In een ziekenhuis vraagt een anesthesist of hij naast de gewone narcosemiddelen ook enkele acupunctuurnaalden mag plaatsen. Het betekent namelijk dat er minder narcosemiddelen gegeven hoeven te worden. Een ander voorbeeld: een neuroloog vraagt aan een patiënt met chronische pijnklachten of hij enkele acupunctuurnaalden mag plaatsen.
Ook al zijn meridianen en acupunctuurpunten nog nooit wetenschappelijk aangetoond, dit doet niet aan als hocus pocus. En er lijkt zelfs een verklaring voor de pijn verminderende werking te zijn, namelijk de endorfinetheorie. Endorfines zijn door het lichaam zelf aangemaakte morfineachtige substanties. Waardoor de pijn dus vermindert. Europese acupunctuur: veilig toch?

Een fysische of geestelijke kracht?
Acupunctuur is een holistische alternatieve geneeswijze, onderdeel van de traditionele Chinese geneeskunde, die met behulp van naalden de energiestroom (Chi) in de meridianen wil herstellen. Bij acupunctuur is er sprake van de volgende fundamenten: yin-yang, Chi (de kosmische kracht die circuleert in de meridianen), de vijf-elementenleer (hout, vuur, aarde, metaal, water) en de polsdiagnostiek. De vraag is in hoeverre deze fundamenten neutraal zijn.
Als je dieper gaat kijken, kom je er namelijk achter dat Chi helemaal geen neutrale elektromagnetische kracht is, maar een geestelijke kracht. Het manipuleren van deze geestelijke kracht moet de mens in harmonie brengen met de grote kosmos, de wereldziel, Tao. Acupunctuur is met andere woorden een geestelijke therapie die onder genezing ook overdracht van heil verstaat.
‘Heil’ in de zin van het opwekken van de zogenaamde kundalini-slang. Dit is een aan de onderkant van de rug gelegen occulte kracht, die de mens verder kan helpen op zijn spirituele pad. Bij het opwekken van deze slang kan verlichting optreden. Een christen hoort te weten wie deze slang is.

Polsdiagnose
En dan is er nog iets, waarvan de acupuncturist zelf zich vaak niet eens bewust is. Het feit namelijk dat achter de methode van de polsdiagnostiek een geest van waarzeggerij schuilgaat: een polsvoeler die gaandeweg steeds rakere diagnoses gaat stellen, ineens ‘weet’ dat iemand een hartklepgebrek, maagontsteking of onvruchtbaarheid heeft. Diagnoses die bij geroutineerde polsvoelers nogal eens blijken te kloppen.

Wie of wat is Tao?
Tao is de god van de traditionele Chinese geneeskunde en de acupunctuur. Een god die een weg van zelfverlossing aanbiedt aan de mens die zelf kan worden als god (Genesis 3:5) en eeuwig zal leven (Genesis 3:4) via de reïncarnatieleer (zie daarentegen Hebreeën 9:27). Bij de christen staat niet de mens, maar Christus centraal.
Yin Yang: Tao, een god in wie duisternis is met een stipje licht en in wie licht is met een stipje duisternis (de monade), staat in schril contrast tot de God van de Bijbel waarvoor geldt ‘God is licht en in Hem is in het geheel geen duisternis’ (1 Johannes 1:5).
Tao predikt een ander evangelie, waarin ziekte en dood niet het gevolg zijn van zonde maar van een verstoorde harmonie met de vergoddelijkte natuur, en brengt een andere geest in het christelijke huis (2 Korintiërs 11:4). Tao is een onpersoonlijke god of kosmische kracht, in tegenstelling tot de persoonlijke God van Abraham, Isaäk en Jakob.

Maar de Europese acupunctuur dan?
Dat Chinese acupunctuur beter vermeden kan worden door een christen, lijkt logisch. Maar hoe zit het met de zogenaamde Europese acupunctuur? Vóór mijn bekering volgde ik de NAAV-opleiding, die behoorlijk ‘wetenschappelijk’ was opgezet2: en werd al snel vertrouwd gemaakt met yin-yang, Chi, de vijf-elementenleer en de polsdiagnostiek.
Het mag wel duidelijk zijn dat acupunctuur zonder deze fundamenten geen acupunctuur meer is. Een onderscheid maken in Chinese en Europese acupunctuur is in feite misleidend.

Blootstelling aan occulte invloed
Iemand die een acupunctuuropleiding volgt, is afgestoken in oosters vaarwater en het domein van de slang. De overste van dit domein, die ook actief is bij homeopathie, heeft slechts één doel: het roven van de relatie met Christus. Maar: ‘Niemand kan twee heren dienen’ (Matteüs 6:24). Het is óf Christus óf Tao.
Een Duitse arts en christen volgde in China een intensieve (stoom)cursus acupunctuur van vier weken. Hij meende met deze meer op de praktijk gerichte cursus ver van een spirituele dimensie gebleven te zijn. Tot hij, terug in Duitsland, merkte dat diverse patiënten vreemde reacties vertoonden en zelf raakte hij in een diepe psychische en geloofscrisis.
Toen hij op zoek ging naar de bron van de kosmische kracht Chi schrok hij. Chi zou staan voor ‘de essentie van alle dingen’, waar alles uit voortkwam en alles in was. Chi was levensenergie en bewustzijn, bepaalde de getijden, schreef aan de planeten hun baan voor, maakte elk sneeuwvlokje uniek, was de kracht achter intelligentie en emoties, gaf gezondheid en zorgde voor de groei van een klein embryo tot een volwassen persoon. Chi stond met andere woorden in de plaats van God de Schepper en Onderhouder van de schepping.
Het werd hem langzamerhand duidelijk waarom er de laatste tijd zo’n afstand was gekomen in zijn relatie met Jezus Christus. En hij wist wat hem te doen stond.
Dat van acupunctuur een occulte invloed kan uitgaan wordt ook nog eens onderstreept in ‘Okkultes ABC’ (van pastor Kurt Koch)3 en ‘Gesundheit um jeden Preis?’ van psychiater Samuel Pfeifer, die de voorbeelden noemt van de vrouw van een predikant die na een ‘succesvolle’ (voor haar reuma) acupunctuurbehandeling niet meer kon bidden en van een gezin waarin behandelde leden in grote verwarring raakten.
Acupunctuur is geen neutrale, maar een spirituele geneeswijze.

Ruud van der Ven

1 Zie Het Zoeklicht van 9 mei 2014 over mindfulness.
2 Er kwam allerlei meetapparatuur aan te pas.
3 Koch spreekt in zijn boek over een duidelijke mediamieke invloed van acupunctuur.