Adon
Gieneke van Veen-Vrolijk • 86 - 2010 • Uitgave: 13
Het is de Bijbellezer bekend dat de Here God in de Schrift op uiteenlopende wijze wordt aangesproken of benoemd. Verschillende namen en aanspreekvormen worden hierbij aangewend. Wanneer we alle Godsnamen bezien, komen we op een groot aantal. Bepaalde namen komen slechts incidenteel voor. Andere Godsnamen komen echter veelvuldig voor. Zo vinden we in de Hebreeuwse Bijbel Godsnamen die door de hele tekst heen aanwezig zijn. Tot deze namengroep behoort de Godstitel ‘Adon’ en de hieraan verbonden Godsnaam ‘Adonay’.1
Adon
‘Adon’ is een zelfstandig naamwoord met de betekenis: heer, meester. Dit woord komt in de Hebreeuwse tekst zo’n 300 keer voor met betrekking tot intermenselijke relaties. ‘Adon’/heer duidt op een heer, eigenaar, meester of heerser. In veel gevallen heeft het woord ook de functie van aanspreekvorm of titel. Zo spreken Jozefs broers hem onderdanig en zonder hem te herkennen aan als ‘Adoni’ (mijn heer) en noemen zichzelf ‘uw dienaren’ (Genesis 42:10). Vaak wordt een koning aangeduid, erkend of aangesproken als ‘Adon’/heer.
‘Adon’ wordt zo overwegend gebruikt betreffende de relatie van een dienaar ten opzichte van een aardse heer. ‘Adon’ is een heer die als eigenaar ook meester en/of heerser is. Veelzeggend is dan dat ‘Adon’ zo’n 30 maal gebruikt wordt met betrekking tot de Here God. We vinden dat ook in de naam van Davids zoon Adoniyah ‘Mijn Heer is JHWH’ 2 (2 Samuël 3:4). Hierin ligt een hele geloofsbelijdenis!
Adon als titel Gods
‘Adon’ als aanspreekvorm of titel wordt op veelzeggende wijze gebruikt betreffende de relatie van God met Zijn volk. Zo gebiedt de Here God bij de Sinaï dat alle Israëlieten driemaal per jaar moeten verschijnen “voor het aangezicht van de ‘Adon’/Here JHWH” (Exodus 23:17).
Als dienaren behoort men voor Gods aangezicht te komen om Hem eer en offerande te brengen die Hem als ‘Adon’/Heer toekomen. Dit is een groot voorrecht: te mogen verschijnen voor de Allerhoogste ‘Adon’ die Zijn dienaren verwacht!
God is als ‘Adon’/Heer ook de almachtige God die Heerser over de hele aarde is. Voor Zijn volgelingen en dienaren ligt hierin kracht en bemoediging, want Hij gaat als ‘Adon’/Heerser de Zijnen voor. Dit houdt Jozua de Israëlieten voor. Wanneer na de uittocht uit Egypte het volk Israël door de Jordaan trekt, wijst Jozua er nadrukkelijk op dat men vol vertrouwen mag gaan omdat “…de ark van het verbond van de ‘Adon’/Heer van heel de aarde u voorop gaat”, waarbij hen op wonderlijke wijze een pad door de zee wordt geboden (Jozua 3:11-13). Tweemaal wordt God hier ‘Adon van heel de aarde’ genoemd. Dat geldt ook nu! “Want de HERE uw God, Hij is God der goden en ‘Adon’/Heer der heren, de grote God…” (Deuteronomium 10:17).
God is als ‘Adon’/Heer zowel Bezitter van, als Heerser over heel de aarde: “De HERE regeert 3 …de bergen smelten als was voor het aangezicht van de HERE ‘Adon’/Heer van heel de aarde” (Psalm 97:1-5). Meerdere profeten benoemen de Here God als ‘Adon’/Heer/Meester van heel de aarde (Micha 4:13; Zacharia 6:5). Dit gebruik van ‘Adon’ toont dat deze titel vooral Gods absolute heerschappij over alles, ja de hele wereld, uitdrukt.
Sprekend over Gods uitredding zegt de psalmist: “Voor het aangezicht van de ‘Adon’/Heer (angst) beef o aarde…” (Psalm 114:7). Israëls heilsgeschiedenis toen is ons tot troostvolle bemoediging nu!
Adon JHWH
De term ‘Adon’ wordt ook gebruikt samen met de heilige Godsnaam JHWH (HERE). Hierbij ligt grote nadruk op Gods absolute macht en gezag. Wanneer God spreekt doet Hij dit als “de ‘Adon’/Heer JHWH van de legermachten…” (Jesaja 1:24; 19:4).
Als Zijn dienaren worden wij opgeroepen Hem te dienen en te loven, waarbij de psalmist de ik-vorm benadrukt: “Want ik weet dat de HERE groot is, en onze ‘Adon’/Heer is boven alle goden…” (Psalm 135:5). Deze wetenschap en geloofsovertuiging sporen ons aan om persoonlijk en gezamenlijk de Here God als ‘Adon’ voor al Zijn goedheid en liefde te loven. “Looft de HERE, want Hij is goed… Looft de ‘Adon’/Heer der heren…” (Psalm 136:1-3).
1 We gaan vervolgens in op ‘Adon’; in een volgend artikel zal ‘Adonay’ aan de orde komen.
2 Of: ‘Mijn Heer is de HERE; ‘JaH’ is de verkorte vorm van JHWH.
3 Hier kan ook worden vertaald: ‘De HERE is Koning’.
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
Adon
‘Adon’ is een zelfstandig naamwoord met de betekenis: heer, meester. Dit woord komt in de Hebreeuwse tekst zo’n 300 keer voor met betrekking tot intermenselijke relaties. ‘Adon’/heer duidt op een heer, eigenaar, meester of heerser. In veel gevallen heeft het woord ook de functie van aanspreekvorm of titel. Zo spreken Jozefs broers hem onderdanig en zonder hem te herkennen aan als ‘Adoni’ (mijn heer) en noemen zichzelf ‘uw dienaren’ (Genesis 42:10). Vaak wordt een koning aangeduid, erkend of aangesproken als ‘Adon’/heer.
‘Adon’ wordt zo overwegend gebruikt betreffende de relatie van een dienaar ten opzichte van een aardse heer. ‘Adon’ is een heer die als eigenaar ook meester en/of heerser is. Veelzeggend is dan dat ‘Adon’ zo’n 30 maal gebruikt wordt met betrekking tot de Here God. We vinden dat ook in de naam van Davids zoon Adoniyah ‘Mijn Heer is JHWH’ 2 (2 Samuël 3:4). Hierin ligt een hele geloofsbelijdenis!
Adon als titel Gods
‘Adon’ als aanspreekvorm of titel wordt op veelzeggende wijze gebruikt betreffende de relatie van God met Zijn volk. Zo gebiedt de Here God bij de Sinaï dat alle Israëlieten driemaal per jaar moeten verschijnen “voor het aangezicht van de ‘Adon’/Here JHWH” (Exodus 23:17).
Als dienaren behoort men voor Gods aangezicht te komen om Hem eer en offerande te brengen die Hem als ‘Adon’/Heer toekomen. Dit is een groot voorrecht: te mogen verschijnen voor de Allerhoogste ‘Adon’ die Zijn dienaren verwacht!
God is als ‘Adon’/Heer ook de almachtige God die Heerser over de hele aarde is. Voor Zijn volgelingen en dienaren ligt hierin kracht en bemoediging, want Hij gaat als ‘Adon’/Heerser de Zijnen voor. Dit houdt Jozua de Israëlieten voor. Wanneer na de uittocht uit Egypte het volk Israël door de Jordaan trekt, wijst Jozua er nadrukkelijk op dat men vol vertrouwen mag gaan omdat “…de ark van het verbond van de ‘Adon’/Heer van heel de aarde u voorop gaat”, waarbij hen op wonderlijke wijze een pad door de zee wordt geboden (Jozua 3:11-13). Tweemaal wordt God hier ‘Adon van heel de aarde’ genoemd. Dat geldt ook nu! “Want de HERE uw God, Hij is God der goden en ‘Adon’/Heer der heren, de grote God…” (Deuteronomium 10:17).
God is als ‘Adon’/Heer zowel Bezitter van, als Heerser over heel de aarde: “De HERE regeert 3 …de bergen smelten als was voor het aangezicht van de HERE ‘Adon’/Heer van heel de aarde” (Psalm 97:1-5). Meerdere profeten benoemen de Here God als ‘Adon’/Heer/Meester van heel de aarde (Micha 4:13; Zacharia 6:5). Dit gebruik van ‘Adon’ toont dat deze titel vooral Gods absolute heerschappij over alles, ja de hele wereld, uitdrukt.
Sprekend over Gods uitredding zegt de psalmist: “Voor het aangezicht van de ‘Adon’/Heer (angst) beef o aarde…” (Psalm 114:7). Israëls heilsgeschiedenis toen is ons tot troostvolle bemoediging nu!
Adon JHWH
De term ‘Adon’ wordt ook gebruikt samen met de heilige Godsnaam JHWH (HERE). Hierbij ligt grote nadruk op Gods absolute macht en gezag. Wanneer God spreekt doet Hij dit als “de ‘Adon’/Heer JHWH van de legermachten…” (Jesaja 1:24; 19:4).
Als Zijn dienaren worden wij opgeroepen Hem te dienen en te loven, waarbij de psalmist de ik-vorm benadrukt: “Want ik weet dat de HERE groot is, en onze ‘Adon’/Heer is boven alle goden…” (Psalm 135:5). Deze wetenschap en geloofsovertuiging sporen ons aan om persoonlijk en gezamenlijk de Here God als ‘Adon’ voor al Zijn goedheid en liefde te loven. “Looft de HERE, want Hij is goed… Looft de ‘Adon’/Heer der heren…” (Psalm 136:1-3).
1 We gaan vervolgens in op ‘Adon’; in een volgend artikel zal ‘Adonay’ aan de orde komen.
2 Of: ‘Mijn Heer is de HERE; ‘JaH’ is de verkorte vorm van JHWH.
3 Hier kan ook worden vertaald: ‘De HERE is Koning’.
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
