Alles is politiek, maar politiek is niet alles

Henk Schouten • 86 - 2010 • Uitgave: 13
Ons woord politiek, dat in de afgelopen weken op ieders lippen was en waarbij gemoederen soms hoog opliepen, komt van het Griekse woord ‘pólis’. Oorspronkelijk had dit woord de betekenis van burcht, maar werd het door de eeuwen heen een woord dat meer betrekking heeft op sociaalgeografische omstandigheden. Dat wil zeggen, de plaats waar je woont en leeft. Dat leven moest geregeld worden. Er moet immers veiligheid zijn, voeding, zorg voor zwakkeren, scholing, enzovoort. Ook ons woord politie komt van het oorspronkelijke Griekse ‘polis’. De politiemannen dragen de zorg voor een goede manier van leven binnen de polis, de stadstaat. Zij moeten de orde in de polis garanderen.
Het is duidelijk dat de manier waarop een ‘polis’ bestuurd wordt op verschillende manieren gezien en gedacht wordt. De uitgangspunten in het oude Griekenland lagen ook uit elkaar. Zo stond Sparta min of meer tegenover Athene. Sparta was een meer strak geleide samenleving, we spreken nog van een Spartaanse opvoeding. Athene was meer ‘sofisticated’, meer een bestuur van overleg en vrijheid.

Niet alleen in de oude wereld moest de manier waarop mensen samenleven geregeld worden, ook in onze moderne wereld is dat van belang. In de oudheid kon een plaats redelijk geïsoleerd haar eigen program schrijven. In het dorp of stadje veranderde soms lange tijd helemaal niets en de buitenwereld had niet of nauwelijks invloed op de ontwikkeling. In onze wereld is dat totaal anders, alles is met alles verweven. In Amerika gaan banken failliet en dat heeft stevige negatieve invloed op onze samenleving. In Europa zien we hoe staten zeer onzorgvuldig met hun begrotingen omgaan en de rekening wordt gepresenteerd aan anderen die wat beter op de centen hebben gelet. Het bestuur in moderne tijd verloopt heel anders dan in de oudheid, maar het is wel belangrijk dat er goed bestuur is, zodat mensen veilig kunnen wonen en leven.

Wij kennen het verschijnsel politieke partij. Op basis van ideologische uitgangspunten worden programma’s geschreven, waarmee een partij meent goed vorm te kunnen geven aan de samenleving. De kwaliteit van leven en vooral de financiële aspecten worden ons uitvoerig voorgehouden. De emoties in het politieke debat lopen soms hoog op. Het gaat van sociaal tot liberaal in alle varianten en kleuren. Wanneer de stemmen geteld zijn begint de stoelendans rond de ministeriële zetels. Met water bij de wijn en vergeten beloften zakt de bestuurder in het pluche. Comfortabel is zo’n zetel overigens niet, want de opponent begint al snel aan de poten te zagen. De werkelijkheid is weerbarstig en de uitgangspunten staan onder druk.
Onze polis, onze samenleving slaagt er niet in de voorwaarden te creëren voor een veilige, gezonde en welvarende samenleving.
Er zijn ook christelijke politieke partijen. AR, CHU, KVP zijn samengegaan in het CDA. We stellen vast dat het inderdaad niet meer is dan een christelijk Appèl. Anderen zijn weer teleurgesteld in de prestaties van de CU, geboren uit RPF en GPV, zoals die in de afgelopen jaren zichtbaar werden. De SGP daarentegen hanteert uitgangpunten die voor velen niet van deze tijd zijn, zowel pragmatisch als ideologisch.

Al het politiek handelen van de Griekse tijd tot de tegenwoordige tijd heeft nog nooit een duurzame, veilige en blijvende goede samenleving weten te bouwen. Zelfs de ideologie zoals die door veel christenen wordt voorgestaan, spreekt niet tot het hart van mensen. Ook toen het christelijk getuigenis nog veel sterker was en de ‘macht’ bij christenen lag, slaagde men er niet in die veilige duurzame samenleving gestalte te geven.

We vergeten bij al het zoeken naar de volmaakte samenleving, dat deze samenleving voor de aarde een utopie, een droombeeld is en blijft. Soms spreekt men van een onmogelijke werkelijkheid. De mens die zich teleurgesteld afkeert van het politiek gekrakeel wordt rijp gemaakt voor de komende antichrist. De wereld zal hem met verbazing nalopen. Hij zal, tenminste virtueel, een wereld toveren die aanspreekt. Virtueel is onecht en de zeepbel zal uiteenspatten en de wereld zal de wrange vrucht smaken.
Deze wereld, die eigenlijk bij alle heftige emotie rond de politiek feitelijk haar vertrouwen in de politiek kwijt is, staat op het punt de grootste misleider ooit te volgen. Wij moeten vertellen van een andere wereld. Een veilige wereld, een welvarende wereld, een wereld waar de gezondheidszorg niet meer nodig is, want er zal zelfs geen ziekte meer zijn.

Is dat utopie, is dat een onwerkelijke werkelijkheid? De koning van die wereld was al eerder op aarde. Zijn woorden en daden spraken aan, lieten zien van welke normen en waarden en met welke zegeningen Zijn wereld vol is. Die koning werd verworpen, die koning wilde men niet. Toch ben ik ervan overtuigd dat die wereld komt en wel spoedig. Die wereld komt met de terugkomst van de Here Jezus. Er zal een vrederijk komen, duizend jaar zal dat rijk duren. Er zullen geen politieke partijen zijn die elkaar afsnoeven en naar de gunst van de kiezer dingen. De vrede zal vanuit Jeruzalem over de aarde gestuurd worden.

Wie kan in onze wereld, die zo enorm verward is geworden, niet verlangen naar die toekomst? Dan zal de sociaalgeografische situatie absoluut veranderen, de plaats waar we dan wonen en leven zal een paradijs zijn. Ik ben ervan overtuigd, de Here Jezus zal zeker komen. Maranatha.

Ds. Henk Schouten