Chagam: Goochem
Gieneke van Veen-Vrolijk • 81 - 2005/06 • Uitgave: 25
Wie kent niet het in de Nederlandse taal voorkomende woordje goochem? Wij denken dan aan iemand die knap, handig, pienter of slim is. Velen weten niet dat goochem een verbastering is van het Hebreeuwse woord chagam dat wijs betekent.
Het (bijvoeglijk naam)woord chagam komt zon 130 maal voor in de Hebreeuwse Bijbeltekst (waarvan 46 maal in Spreuken) en kan allereerst vertaald worden met wijs. Daarnaast betekent chagam ook: geleerd, toegerust, onderricht, geschikt, bekwaam, ervaren.
Mannen die chagam/wijs/goochem waren moesten Mozes bijstaan bij zijn leiderstaak (Deut. 1:13a, 15a). Chagam verkreeg ook de algemene betekenis van (een zelfstandig naamwoord): wijze, geleerde, zoals bijvoorbeeld in Jes. 19:11; Ob. 8; Gen. 41:8b. Chagam is ook iemand die vaardig en bekwaam is, zoals een musicus, artiest, handwerkman.
In de Bijbel heeft chagam/wijs echter veelal een geestelijke betekenis en strekking.
Spreuken vermeldt de zegen van chagam/goochem/wijs zijn. De leer van de chagam/wijze is bron van leven (13:14). Spreuken leert dat wie met God wandelt en in Hem chagam/wijs is, ook voor anderen tot Zegen kan zijn: de tong van de chagam/wijze is medicijn (12:18b; vergelijk (10:13). Daarom zegt Spr. 13:20a: wie met wijzen omgaat zal chagam/goochem/wijs worden en in 11:30b: wie zielen vangt (= redt) is chagam/goochem/wijs .
Chagam/goochem/wijs-zijn is volgens de Bijbel geen eigen-wijsheid, maar is vrezen, eerbiedigen, volgen van God: Wees niet wijs in eigen ogen; vrees de Here en wijk af van het kwade (Spr. 3:5).
Dit chagam/goochem/wijs-zijn heeft vooral te maken met het hart. Wie wijs van hart is neemt de geboden waar (Spr. 10:8a) in tegenstelling tot de dwazen die zich van Gods geboden afkeren , waardoor zij uiteindelijk ten val komen.
Voorts lezen wij De wijze van hart zal verstandig genoemd worden (16:21a). Wie chagam/wijs van hart is zal ook verstandig spreken leert Spreuken 16:32 (vergelijk Pred. 8:5b).
Wat is nu een chagam/wijs hart? Dat is een hart dat vasthoudt aan Gods Woord en daaruit door Hem geleid leeft, want Zij (de Tora) maakt ons door Uw geboden wijzer (Ps. 119:98). Dit is een voortdurend leerproces. En zo leren wij bidden met de woorden van Ps. 90:12: Leer ons zo onze dagen tellen dat wij een chagam/wijs hart verkrijgen .
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
Het (bijvoeglijk naam)woord chagam komt zon 130 maal voor in de Hebreeuwse Bijbeltekst (waarvan 46 maal in Spreuken) en kan allereerst vertaald worden met wijs. Daarnaast betekent chagam ook: geleerd, toegerust, onderricht, geschikt, bekwaam, ervaren.
Mannen die chagam/wijs/goochem waren moesten Mozes bijstaan bij zijn leiderstaak (Deut. 1:13a, 15a). Chagam verkreeg ook de algemene betekenis van (een zelfstandig naamwoord): wijze, geleerde, zoals bijvoorbeeld in Jes. 19:11; Ob. 8; Gen. 41:8b. Chagam is ook iemand die vaardig en bekwaam is, zoals een musicus, artiest, handwerkman.
In de Bijbel heeft chagam/wijs echter veelal een geestelijke betekenis en strekking.
Spreuken vermeldt de zegen van chagam/goochem/wijs zijn. De leer van de chagam/wijze is bron van leven (13:14). Spreuken leert dat wie met God wandelt en in Hem chagam/wijs is, ook voor anderen tot Zegen kan zijn: de tong van de chagam/wijze is medicijn (12:18b; vergelijk (10:13). Daarom zegt Spr. 13:20a: wie met wijzen omgaat zal chagam/goochem/wijs worden en in 11:30b: wie zielen vangt (= redt) is chagam/goochem/wijs .
Chagam/goochem/wijs-zijn is volgens de Bijbel geen eigen-wijsheid, maar is vrezen, eerbiedigen, volgen van God: Wees niet wijs in eigen ogen; vrees de Here en wijk af van het kwade (Spr. 3:5).
Dit chagam/goochem/wijs-zijn heeft vooral te maken met het hart. Wie wijs van hart is neemt de geboden waar (Spr. 10:8a) in tegenstelling tot de dwazen die zich van Gods geboden afkeren , waardoor zij uiteindelijk ten val komen.
Voorts lezen wij De wijze van hart zal verstandig genoemd worden (16:21a). Wie chagam/wijs van hart is zal ook verstandig spreken leert Spreuken 16:32 (vergelijk Pred. 8:5b).
Wat is nu een chagam/wijs hart? Dat is een hart dat vasthoudt aan Gods Woord en daaruit door Hem geleid leeft, want Zij (de Tora) maakt ons door Uw geboden wijzer (Ps. 119:98). Dit is een voortdurend leerproces. En zo leren wij bidden met de woorden van Ps. 90:12: Leer ons zo onze dagen tellen dat wij een chagam/wijs hart verkrijgen .
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
