Chanun: Liefdevolle genade

Gieneke van Veen-Vrolijk • 83 - 2007 • Uitgave: 1
Vorige keer stonden wij stil bij het Hebreeuwse werkwoord ‘chanan’ (begunstigen, goedheid/genade betonen, gunst bewijzen, genadig zijn). Van ‘chanan’ zijn bekende namen afgeleid, zoals ‘Yo-chanan’ (de Here is genadig, Johannes); ‘Channa’ (begenadigde, Hanna/e, Anna/e).
Van dit werkwoord is ook het woord ‘chanun’ (uitspraak: ganoen) afgeleid, te vertalen met: genadig, goed, goedertieren, goedgunstig, liefdevol, liefdetonend, gunstbewijzend. Dit woord ‘chanun’ komt 13 maal voor in de Hebreeuwse Bijbel en wordt altijd (uitgezonderd Ps. 112:4) gebruikt met betrekking tot de Here God.
Dat is veelzeggend: ‘chanun’/genadig/liefdevol/goedgunstig blijkt in de Bijbel speciaal te wijzen op wat de Here is en wil zijn voor de Zijnen. God zegt: “Ik ben ‘chanun’genadig/liefdevol…” (Ex. 22:27). Hiervan moeten wij ons goed bewust worden. Wat een troost en bemoediging!
De Bijbelse geschiedenis toont ons dat juist in tijden van grote nood en intense behoefte aan Gods troostvolle nabijheid, de Here Zichzelf manifesteerde als de God die ‘chanun’/liefdetonend en goedertieren is en zo Zijn kinderen bemoedigt en ondersteunt om de weg met Hem voort te gaan. Dit loopt als een gouden draad door Israëls geschiedenis heen. Deze geschiedenis is ook ons tot voorbeeld, troost, leer en aansporing (Rom. 15:4).

Mozes (Ex. 34:6)
Als leider van Israël beleefde hij een dramatisch dieptepunt toen het volk het met God gesloten verbond ontrouw werd door afgoderij (Ex. 32). God beantwoordde zijn bemiddelend bidden en gaf hem opdracht verder te gaan als Israëls leider. Hierbij beloofde Hij met hen mee te trekken (Ex. 33:12-19). Daarop (aan)bad Mozes met de vraag hem Zijn heerlijkheid te tonen (vers 18), waarop de Here hem beloofde Zijn Naam voor hem uit te zullen roepen (vers 19). Hij deed dit met de woorden: “HERE, HERE, barmhartig en ‘chanun’/genadig/liefdevol, lankmoedig en groot van genade en waarheid.” (Ex. 34:6) Hiermee gaf de Here Zijn dienaar Mozes een onbegrensde, liefdevolle bemoediging om zijn zware taak, die ook veel verdriet inhield, te kunnen voortzetten.
Dit leert ons om in tijden van beproeving en verdriet deze bemoedigende woorden in te drinken, zoals eens Mozes deed. Hij betoont Zich altijd zoals Hij verklaarde te zijn: de HERE God die ‘chanun’/gunstbewijzend/liefdevol is.
Ook profeten verkondigden dat de Here ‘chanun’/genadig is (Joël 2:13; Jona 4:2).

In de Psalmen horen wij: “…de HERE is ‘chanun’/liefdevol/goedertieren en barmhartig.” (Ps. 111:4). “…U, HERE, bent een barmhartig en ‘chanun’/goedgunstig God…” (Ps. 86:15).
Met de psalmist mogen wij deze troostvolle woorden meezingen. De Here bemoedigde Zijn knechten met deze verklaring van Zichzelf en schenkt ze ons als bevestiging en aansporing.
Elke keer weer als wij bemoediging nodig hebben om verder te gaan en standvastig en trouw Hem te blijven dienen, mogen we naar deze zelfverklaring van de Here luisteren.

“Loof de HERE, mijn ziel… vergeet al Zijn weldaden niet… barmhartig en ‘chanun’/genadig/liefdetonend is de HERE… ” (Ps. 103:1,8).

Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk