Chashaq
Gieneke van Veen-Vrolijk • 86 - 2010 • Uitgave: 8
In liefde verbonden
In het Bijbels Hebreeuws treffen we regelmatig woorden aan die niet veelvuldig in de Bijbeltekst voorkomen, maar juist wel een bijzondere betekenis hebben en daarom belangrijk zijn in de tekst. Vaak hebben zulke woorden vanwege hun inhoud en gebruik veel te zeggen.
Tot deze categorie woorden behoort het Hebreeuwse werkwoord ‘chashaq’, dat de grondbetekenis ‘verbinden’ heeft. Uitgaande van deze algemene betekenis heeft de stam ‘chashaq’ de volgende betekenisaspecten: zich verbinden met/aan, verlangen naar, uit liefde begeren, toewijden aan. Samengevat kan ‘chashaq’ worden weergeven met: ‘zich liefdevol toewijden’ en ‘met verlangen zich verbinden’.
Deze stam ‘chashaq’ komt weinig (elf keer) voor in de oudtestamentische tekst, maar verdient wel onze aandacht vanwege de veelzeggende betekenis en de wijze waarop het in bepaalde gevallen wordt gebruikt.
Oorspronkelijke betekenis
Het werkwoord ‘chashaq’ komt met de oorspronkelijke betekenis ‘verbinden’ alleen voor in technische beschrijvingen en bouwkundige context. We vinden ‘chashaq’/verbinden in het verslag van de bouw van de tabernakel. Voor de constructie van de voorhof werden pilaren - door middel van zilveren verbindingen - aan elkaar‘chashaq’/verbonden (Exodus 27:17; 38:17,28). In deze beschrijving komt ook het van ‘chashaq’/verbinden afgeleide woord ‘chashuq’/verbinding voor met betrekking tot de bevestiging/verbinding van pilaren of palen.
Afgeleide betekenissen
De verschillende van ‘chashaq’/verbinden afgeleide betekenisaspecten wijzen er op dat deze stam aanvankelijk in vergelijkende beeldspraak (metaforisch) werd gebruikt. Hierbij gaat het dan wel om een werkelijkheid die wordt uitgedrukt! Zo kan ‘chashaq’/verbinden uitdrukken dat men zich aan iets of iemand verbindt, dat men uit begeerte het hart op iets of iemand zet, of dat men zich uit liefde aan iets of iemand wijdt. Dan heeft ‘chashaq’ ook de betekenis van: liefdevol aanhangen.
‘Chashaq’ kan voorkomen met betrekking tot intermenselijke relaties. Zo begeerde Sichems ziel Jakobs dochter Dina (Genesis 34:8); of een Israëliet kon een krijgsgevangen vrouw begeren/liefhebben (Deuteronomium 21:11). Het kan ook gaan om de begeerte iets te verkrijgen of te doen, zoals ‘chashaq’/begeren voorkomt in de beschrijving van Salomo’s bouwwerk aan tempel en steden (1 Koningen 9:1,19; 2 Kronieken 8:6).
Gods bijzondere liefde
Opvallend is hoe ‘chashaq’ voorkomt om de relatie van de Here God met Zijn verbondsvolk Israël uit te drukken: ‘Niet vanwege uw grootheid boven alle volken ‘chashaq’/verbond de HERE zich aan u… Maar omdat de HERE u liefhad…’ (Deuteronomium 7:7-8). God heeft Israël uitverkoren en wenst dit volk lief te hebben. De relatie van de Here met de aartsvaders van Israël is verbonden met Zijn liefde voor hen, want ‘Alleen uw voorvaderen ‘chashaq’/begeerde de HERE uit liefde…’ (Deuteronomium 10:15). Gods verlangen en zoekende liefde gaat uit naar zowel Zijn verbondsvolk als mensen persoonlijk. Onverminderd geldt dat ook nu!
Liefdevolle toewijding
De enige Psalmtekst waarin het werkwoord ‘chashaq’ voorkomt, vraagt onze bijzondere aandacht: ‘Zeker, hij is Mij ‘chashaq’/liefdevol toegewijd, zo zal Ik hem uitredden en hem ontoegankelijk verhogen…’ (Psalm 91:14). Dit is tevens het enige geval waarin ‘chashaq’ wordt gebruikt met betrekking tot liefde van de mens voor de Here God. Indrukwekkend is het dat de Here God zelf hier spreekt! Hijzelf vermeldt wat de grond is van het aan Hem ‘chashaq’/verbonden zijn: ‘Want zij/hij kent mijn naam.’ Hij weet wie Zijn naam kent…
De HERE van het oude verbond heeft zich in het nieuwe verbond bekend gemaakt door Zijn Zoon, de Here Jezus Christus. Wie die naam kent door geloof in Hem als Zaligmaker, mag zich aan Hem verbonden weten. In die geloofsrelatie kan men zich ook liefdevol aan de Here en Zijn dienst wijden.
Het gebruik van de stam ‘chashaq’/zich toewijden duidt hier niet op impulsieve gevoelens vanwege een bepaalde aantrekkingskracht tot geestelijke dingen, of op een plotselinge opwelling van (geestelijke) emoties. Integendeel! Het gebruik van ‘chashaq’ veronderstelt een weloverwogen en onvoorwaardelijke beslissing de Here God te dienen en te volgen. Uit toegewijde liefde! Het gaat hier om een geloofsbeslissing, omdat men de naam van de Here kent en weet wat het inhoudt Hem te allen tijde te mogen aanroepen. Dat kennen van Zijn Naam duidt op een relatie met de Here God, gebaseerd op Zijn liefde en trouw. Op die basis heeft de gelovige zich ‘chashaq’/liefdevol toegewijd aan de Here en zich met liefde aan Hem verbonden. De Here God verlangt van mij te zeggen: ‘zij/hij ‘chashaq’/is Mij liefdevol toegewijd…want zij/hij kent mijn naam.’
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
In het Bijbels Hebreeuws treffen we regelmatig woorden aan die niet veelvuldig in de Bijbeltekst voorkomen, maar juist wel een bijzondere betekenis hebben en daarom belangrijk zijn in de tekst. Vaak hebben zulke woorden vanwege hun inhoud en gebruik veel te zeggen.
Tot deze categorie woorden behoort het Hebreeuwse werkwoord ‘chashaq’, dat de grondbetekenis ‘verbinden’ heeft. Uitgaande van deze algemene betekenis heeft de stam ‘chashaq’ de volgende betekenisaspecten: zich verbinden met/aan, verlangen naar, uit liefde begeren, toewijden aan. Samengevat kan ‘chashaq’ worden weergeven met: ‘zich liefdevol toewijden’ en ‘met verlangen zich verbinden’.
Deze stam ‘chashaq’ komt weinig (elf keer) voor in de oudtestamentische tekst, maar verdient wel onze aandacht vanwege de veelzeggende betekenis en de wijze waarop het in bepaalde gevallen wordt gebruikt.
Oorspronkelijke betekenis
Het werkwoord ‘chashaq’ komt met de oorspronkelijke betekenis ‘verbinden’ alleen voor in technische beschrijvingen en bouwkundige context. We vinden ‘chashaq’/verbinden in het verslag van de bouw van de tabernakel. Voor de constructie van de voorhof werden pilaren - door middel van zilveren verbindingen - aan elkaar‘chashaq’/verbonden (Exodus 27:17; 38:17,28). In deze beschrijving komt ook het van ‘chashaq’/verbinden afgeleide woord ‘chashuq’/verbinding voor met betrekking tot de bevestiging/verbinding van pilaren of palen.
Afgeleide betekenissen
De verschillende van ‘chashaq’/verbinden afgeleide betekenisaspecten wijzen er op dat deze stam aanvankelijk in vergelijkende beeldspraak (metaforisch) werd gebruikt. Hierbij gaat het dan wel om een werkelijkheid die wordt uitgedrukt! Zo kan ‘chashaq’/verbinden uitdrukken dat men zich aan iets of iemand verbindt, dat men uit begeerte het hart op iets of iemand zet, of dat men zich uit liefde aan iets of iemand wijdt. Dan heeft ‘chashaq’ ook de betekenis van: liefdevol aanhangen.
‘Chashaq’ kan voorkomen met betrekking tot intermenselijke relaties. Zo begeerde Sichems ziel Jakobs dochter Dina (Genesis 34:8); of een Israëliet kon een krijgsgevangen vrouw begeren/liefhebben (Deuteronomium 21:11). Het kan ook gaan om de begeerte iets te verkrijgen of te doen, zoals ‘chashaq’/begeren voorkomt in de beschrijving van Salomo’s bouwwerk aan tempel en steden (1 Koningen 9:1,19; 2 Kronieken 8:6).
Gods bijzondere liefde
Opvallend is hoe ‘chashaq’ voorkomt om de relatie van de Here God met Zijn verbondsvolk Israël uit te drukken: ‘Niet vanwege uw grootheid boven alle volken ‘chashaq’/verbond de HERE zich aan u… Maar omdat de HERE u liefhad…’ (Deuteronomium 7:7-8). God heeft Israël uitverkoren en wenst dit volk lief te hebben. De relatie van de Here met de aartsvaders van Israël is verbonden met Zijn liefde voor hen, want ‘Alleen uw voorvaderen ‘chashaq’/begeerde de HERE uit liefde…’ (Deuteronomium 10:15). Gods verlangen en zoekende liefde gaat uit naar zowel Zijn verbondsvolk als mensen persoonlijk. Onverminderd geldt dat ook nu!
Liefdevolle toewijding
De enige Psalmtekst waarin het werkwoord ‘chashaq’ voorkomt, vraagt onze bijzondere aandacht: ‘Zeker, hij is Mij ‘chashaq’/liefdevol toegewijd, zo zal Ik hem uitredden en hem ontoegankelijk verhogen…’ (Psalm 91:14). Dit is tevens het enige geval waarin ‘chashaq’ wordt gebruikt met betrekking tot liefde van de mens voor de Here God. Indrukwekkend is het dat de Here God zelf hier spreekt! Hijzelf vermeldt wat de grond is van het aan Hem ‘chashaq’/verbonden zijn: ‘Want zij/hij kent mijn naam.’ Hij weet wie Zijn naam kent…
De HERE van het oude verbond heeft zich in het nieuwe verbond bekend gemaakt door Zijn Zoon, de Here Jezus Christus. Wie die naam kent door geloof in Hem als Zaligmaker, mag zich aan Hem verbonden weten. In die geloofsrelatie kan men zich ook liefdevol aan de Here en Zijn dienst wijden.
Het gebruik van de stam ‘chashaq’/zich toewijden duidt hier niet op impulsieve gevoelens vanwege een bepaalde aantrekkingskracht tot geestelijke dingen, of op een plotselinge opwelling van (geestelijke) emoties. Integendeel! Het gebruik van ‘chashaq’ veronderstelt een weloverwogen en onvoorwaardelijke beslissing de Here God te dienen en te volgen. Uit toegewijde liefde! Het gaat hier om een geloofsbeslissing, omdat men de naam van de Here kent en weet wat het inhoudt Hem te allen tijde te mogen aanroepen. Dat kennen van Zijn Naam duidt op een relatie met de Here God, gebaseerd op Zijn liefde en trouw. Op die basis heeft de gelovige zich ‘chashaq’/liefdevol toegewijd aan de Here en zich met liefde aan Hem verbonden. De Here God verlangt van mij te zeggen: ‘zij/hij ‘chashaq’/is Mij liefdevol toegewijd…want zij/hij kent mijn naam.’
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
