Christendom in aantocht

dr. R. Seldenrijk • 81 - 2005/06 • Uitgave: 5
We maakten in het voorgaande kennis met weerzinwekkende teksten van Pompeji en de typering van Cyprianus. Met de aantocht van het christendom vervalt de Romeinse cultuur.

In het vorige artikel beschreef ik de typering van Cyprianus: “Er is geen onschuld meer in de politiek, geen rechtvaardigheid meer in de rechtbanken, geen meesterschap meer in de kunsten en geen discipline meer in het moreel gedrag.”

Cyprianus
De Amerikaanse dr. Paul L. Maier (geb. 1930), hoogleraar Oude Geschiedenis, geeft een karakterisering van de manier waarop de Romeinse keizer Gaius Caligula (= Klein-Laarsje) zich gedroeg. Zo vereiste de beleefdheid soms, dat de hand van de princeps werd gekust. Dat was bijvoorbeeld het geval, als Cassius Chaerea van de elite lijfwacht, vroeg om het wachtwoord van de dag. Dan stak Caligula zijn hand uit, maar trok vervolgens al zijn vingers in behalve de middelste. Dit is een obsceen gebaar dat de tijd heeft verduurd. In het jaar 41 is deze keizer na zes jaar regeren vermoord vanwege zijn beestachtig gedrag.

Fascinerend is,wat Cyprianus zegt over het verval in de kunsten. Iedere onbevangen buitenstaander herkent het door Cyprianus genoemde artistieke verval van onze tijd. Ook de door hem genoemde crisis van de rechtsstaat komen we vandaag tegen. Denk aan de activiteiten van de paarse kabinetten of het feit dat diefstal supermarktondernemers een kwart van hun winst kost of de moord op Pim Fortuijn of Theo van Gogh of het pleidooi in het universiteitsblad Univers van de Tilburgse gezondheidspsycholoog prof. dr. A.J.J.M. Vingerhoets. De hoogleraar pleit voor het polygame huwelijk. De leven-eerbiedigende geneeskunde is verworden tot een levenrelativerende geneeskunde. Ons sterven is op drift geraakt. Deze crisis van de rechtsstaat is een gevolg van de decadentie. Immers, hoe kan een samenleving in verval, tenslotte nog weten wat rechtvaardig is?

Christendom in aantocht
Vorige keer waren we in Pompeji. Van pogingen om al de weerzinwekkende teksten op gebouwen in Pompeji te verwijderen, is geen spoor te vinden. Liefde in al haar varianten speelt blijkbaar een belangrijke rol in Pompeji. De stad was gewijd aan de godin van de liefde, Venus. Die weerzinwekkende teksten onthullen de seksuele moraal in het Romeinse Rijk. Ze doen zien dat liefde en geilheid overal in Pompeji aanwezig zijn. Homoseksualiteit is voor mannen en vrouwen een gewoon verschijnsel en ook van pedofilie en trio’s staat niemand te kijken.

Alles was mogelijk. Blijkbaar is de stad ook trots op haar libertijnse karakter: “Als iemand in deze stad tedere omarmingen zoekt, weet dan dat hier alle meisjes willig zijn”, schreef een trotse inwoner. Maar op een andere muur staat dan te lezen: ‘Sodom en Gomorra’: het christendom is in aantocht.

Het gaat om de afval in de volste zin van het woord, om gruwelijk bederf, valse dogmatiek en valse ethiek. Het lijkt wel alsof Paulus in zijn brief aan de gemeente van Efeze naar onze tijd kijkt. Efeze is de stad met de seksgodin Diana en de mammonmaffi a. Ten diepste is de situatie niet anders dan in onze tijd met dezelfde zaken op reclamezuilen, in bladen, op radio, televisie en Internet.

In het vijfde artikel valt ons oog op de christenen in deze leefwereld. Die kennen we ondermeer vanuit de eerder genoemde brief aan een zekere Diognetos. Geen andere factor heeft de werfkracht van christenen zo bepaald als het hoge ethische gehalte van hun dagelijks leven.

Dr. R. Seldenrijk