De deur naar elkaar open houden
Joop Schotanus • 78 - 2002/03 • Uitgave: 9
Het leven kan verschrikkelijk gecompliceerd zijn. Niet alleen in de politiek, maar op elk gebied kom je complexe situaties tegen, die meestal eindigen in ruzies en vertrouwensbreuken. Mensen die met de beste bedoelingen soms toch op de een of andere manier op dood spoor terecht komen. Het begin van het conflict was misschien heel onbeduidend en vooral heel onbedoeld. Dingen zijn uit de hand gelopen en men schijnt er geen grip meer op te kunnen krijgen, welke invalshoek men ook neemt en welke middelen men ook aanwendt. Het kenmerkende is dat het steeds ingewikkelder wordt. Dit doet me denken aan m'n moeder die soms in strijd was gewikkeld met een knot wol, die in de war geraakt was. Naar de mate dat ze meer draden uitprobeerde kon het soms nog meer verknoopt raken.
We hadden het over de politiek, maar haast iedereen kent ook situaties in de kerk, waar het vast gelopen is. Het begon met de discussie over de waarheid. Elke partij was overtuigd van z'n eigen gelijk. Als je dan tegenover elkaar komt te staan, dan lijkt er geen uitweg te zijn. Meerdere keren is dit uitgelopen op een kerkscheuring. Veelal over zaken waar het niet ging om de waarheid sec, maar om bepaalde interpretaties. In 1944 was er zo'n scheuring, waarbij het ging om conclusies die men in verband bracht met het Verbond. De discussie over "veronderstelde wedergeboorte" ging niet over een bijbelse waarheid, maar over een interpretatie van een interpretatie van een vermeende waarheid. Als men zo'n interpretatie doorslaggevend vindt dan leidt dit tot partijschappen en uiteindelijk tot een kerkscheuring.
Niet alleen in de politiek of in de grote kerkelijke verbanden kan het vast lopen, maar ook in kleinere verbanden. Ook in de onderlinge relaties van gelovigen gebeuren er zaken die voor grote onenigheid kunnen zorgen. Veel had voorkomen kunnen worden als de 'zielzorg' of gewoon de 'bemiddeling' op tijd was gekomen. Of moeten we verwijzen naar het eigen gezonde verstand? De oplossing kwam niet en men torst het probleem veel te lang met zich mee. Men gaat er onder gebukt en draagt het al maar bij zich. De last ervan wordt in de loop van de tijd eerder zwaarder dan lichter. Men heeft het vanaf het begin verkeerd aangepakt en toen is het verkeerd uitgepakt. De reden dat de last zwaarder is geworden ligt in het feit, dat men het probleem steeds meer heeft opgeblazen. Steeds meer negatieve invloeden hebben zich uit het oorspronkelijke probleem ontwikkeld. Allerlei bijkomstige zaken hebben zich er aan vastgehecht. Struikelblokken die overal en al maar de weg naar elkaar toe versperren. Het heeft alles te maken met de manier waarop men er tegen aan kijkt en blijft kijken.
De oplossing kan alles te maken hebben met een nieuwe manier van er tegen aankijken. Hoe heb ik vanaf het begin gereageerd op de situatie? Was het in alle opzichten in overeenstemming met de werkelijkheid? Misschien had een andere uitleg van die werkelijkheid ook tot de mogelijkheden behoord. Dat doet niets af aan de feiten, maar schept de ruimte om aan die feiten een interpretatie te geven, waardoor men dichter bij elkaar komt. De feiten botsen niet met elkaar. Waarheid is waarheid en werkelijkheid is werkelijkheid. De veronderstelde (bij)bedoelingen van de tegenpartij geven een bepaalde kleur aan de feiten. Kan ik het probleem van mijn overtrokken beeldvorming en mijn overspannen gevoelens ontdoen en het terugbrengen tot z'n ware proporties? Wil ik wel helemaal eerlijk worden en inzien dat ik ook zelf een aandeel heb gehad om mij in de nesten te werken?
Moeilijkheden worden relationele problemen omdat we op een verkeerde manier erop reageren. Er zijn heel wat onaangename zaken, die versterkt worden door ons zelfmedelijden of door jaloezie en ontevredenheid. Als we het probleem kunnen ontdoen van onze ik-gerichtheid, dan zal het tot z'n ware proporties terug gebracht kunnen worden. Als we onze motieven onder de loep nemen, zullen we misschien wat dichter bij elkaar kunnen komen, omdat we het standpunt van die ander ook graag willen begrijpen. Even terugdenken aan de situatie waarin het probleem ontstond en ontdekken, dat we toen lichamelijk en geestelijk misschien niet in topvorm waren. Er was een overgevoeligheid die ons parten speelde. We zijn zo geconcentreerd gebleven op de problematiek dat we de oplossing niet konden (wilden) zien. Als we ons lichamelijk en geestelijk fit hadden gevoeld had de oplossing misschien binnen handbereik gelegen.
U hebt zich misschien verbaasd dat ik de uitweg nog niet gewezen heb. Ik wilde u eerst graag door een wat uitgebreide analyse meenemen naar het zicht op de situatie. Natuurlijk mogen we tot de Here Jezus gaan die onze last licht wil maken. We hoeven ons niet zodanig vast te bijten en zelfs niet vast te bidden in de problemen, zodat het een toenemende last wordt.
"Alle uwe lasten 't zij licht of
zwaar, breng ze bij Jezus
en laat ze daar".
Dit is in essentie heel waar. Maar daar hoeft het probleem nog niet mee opgelost te zijn. Wel geeft dat uitgangspunt een enorme bevrijding waarmee je het probleem tegemoet treedt.
Een geweldige steun voor het zuiveren van relaties is de manier waarop men het geestelijk welzijn van die andere partij in het conflict op het oog heeft. Ik heb maar één diep verlangen, dat die ander door al dit gebeuren geestelijk op de been kan blijven of toch nog weer op de been kan komen. Het geestelijk welzijn van iedere gelovige staat voorop. Dat betekent niet dat er dingen in de doofpot terecht moeten komen. Ook niet dat er onrecht in stand gehouden moet worden. De waarheid kan aan het licht gebracht worden zonder dat men ten onder gaat in wederzijdse verwijten. Dit bereid zijn om vanuit een nieuwe instelling te reageren heeft veel meer kans van een oplossing dan een benadering vanuit een verward gevoelsleven. Voor zover het van mij afhangt wil ik vrede met alle mensen. Heerlijk om elkaar recht in de ogen te kunnen zien en de ander zo ver brengen dat hij/zij u ook (weer) recht in de ogen durft te zien. Mocht de zaak niet tot een oplossing komen, laat het dan niet de schuld van uw verkeerde levenshouding zijn geweest. Is er alles aan gedaan om de deur naar die ander open te houden, weer open te krijgen? Heer, ik heb het geestelijk welzijn van die ander op het oog. Ik begrijp dat dit inhoudt, dat ik de minste wil zijn.
Joop Schotanus
We hadden het over de politiek, maar haast iedereen kent ook situaties in de kerk, waar het vast gelopen is. Het begon met de discussie over de waarheid. Elke partij was overtuigd van z'n eigen gelijk. Als je dan tegenover elkaar komt te staan, dan lijkt er geen uitweg te zijn. Meerdere keren is dit uitgelopen op een kerkscheuring. Veelal over zaken waar het niet ging om de waarheid sec, maar om bepaalde interpretaties. In 1944 was er zo'n scheuring, waarbij het ging om conclusies die men in verband bracht met het Verbond. De discussie over "veronderstelde wedergeboorte" ging niet over een bijbelse waarheid, maar over een interpretatie van een interpretatie van een vermeende waarheid. Als men zo'n interpretatie doorslaggevend vindt dan leidt dit tot partijschappen en uiteindelijk tot een kerkscheuring.
Niet alleen in de politiek of in de grote kerkelijke verbanden kan het vast lopen, maar ook in kleinere verbanden. Ook in de onderlinge relaties van gelovigen gebeuren er zaken die voor grote onenigheid kunnen zorgen. Veel had voorkomen kunnen worden als de 'zielzorg' of gewoon de 'bemiddeling' op tijd was gekomen. Of moeten we verwijzen naar het eigen gezonde verstand? De oplossing kwam niet en men torst het probleem veel te lang met zich mee. Men gaat er onder gebukt en draagt het al maar bij zich. De last ervan wordt in de loop van de tijd eerder zwaarder dan lichter. Men heeft het vanaf het begin verkeerd aangepakt en toen is het verkeerd uitgepakt. De reden dat de last zwaarder is geworden ligt in het feit, dat men het probleem steeds meer heeft opgeblazen. Steeds meer negatieve invloeden hebben zich uit het oorspronkelijke probleem ontwikkeld. Allerlei bijkomstige zaken hebben zich er aan vastgehecht. Struikelblokken die overal en al maar de weg naar elkaar toe versperren. Het heeft alles te maken met de manier waarop men er tegen aan kijkt en blijft kijken.
De oplossing kan alles te maken hebben met een nieuwe manier van er tegen aankijken. Hoe heb ik vanaf het begin gereageerd op de situatie? Was het in alle opzichten in overeenstemming met de werkelijkheid? Misschien had een andere uitleg van die werkelijkheid ook tot de mogelijkheden behoord. Dat doet niets af aan de feiten, maar schept de ruimte om aan die feiten een interpretatie te geven, waardoor men dichter bij elkaar komt. De feiten botsen niet met elkaar. Waarheid is waarheid en werkelijkheid is werkelijkheid. De veronderstelde (bij)bedoelingen van de tegenpartij geven een bepaalde kleur aan de feiten. Kan ik het probleem van mijn overtrokken beeldvorming en mijn overspannen gevoelens ontdoen en het terugbrengen tot z'n ware proporties? Wil ik wel helemaal eerlijk worden en inzien dat ik ook zelf een aandeel heb gehad om mij in de nesten te werken?
Moeilijkheden worden relationele problemen omdat we op een verkeerde manier erop reageren. Er zijn heel wat onaangename zaken, die versterkt worden door ons zelfmedelijden of door jaloezie en ontevredenheid. Als we het probleem kunnen ontdoen van onze ik-gerichtheid, dan zal het tot z'n ware proporties terug gebracht kunnen worden. Als we onze motieven onder de loep nemen, zullen we misschien wat dichter bij elkaar kunnen komen, omdat we het standpunt van die ander ook graag willen begrijpen. Even terugdenken aan de situatie waarin het probleem ontstond en ontdekken, dat we toen lichamelijk en geestelijk misschien niet in topvorm waren. Er was een overgevoeligheid die ons parten speelde. We zijn zo geconcentreerd gebleven op de problematiek dat we de oplossing niet konden (wilden) zien. Als we ons lichamelijk en geestelijk fit hadden gevoeld had de oplossing misschien binnen handbereik gelegen.
U hebt zich misschien verbaasd dat ik de uitweg nog niet gewezen heb. Ik wilde u eerst graag door een wat uitgebreide analyse meenemen naar het zicht op de situatie. Natuurlijk mogen we tot de Here Jezus gaan die onze last licht wil maken. We hoeven ons niet zodanig vast te bijten en zelfs niet vast te bidden in de problemen, zodat het een toenemende last wordt.
"Alle uwe lasten 't zij licht of
zwaar, breng ze bij Jezus
en laat ze daar".
Dit is in essentie heel waar. Maar daar hoeft het probleem nog niet mee opgelost te zijn. Wel geeft dat uitgangspunt een enorme bevrijding waarmee je het probleem tegemoet treedt.
Een geweldige steun voor het zuiveren van relaties is de manier waarop men het geestelijk welzijn van die andere partij in het conflict op het oog heeft. Ik heb maar één diep verlangen, dat die ander door al dit gebeuren geestelijk op de been kan blijven of toch nog weer op de been kan komen. Het geestelijk welzijn van iedere gelovige staat voorop. Dat betekent niet dat er dingen in de doofpot terecht moeten komen. Ook niet dat er onrecht in stand gehouden moet worden. De waarheid kan aan het licht gebracht worden zonder dat men ten onder gaat in wederzijdse verwijten. Dit bereid zijn om vanuit een nieuwe instelling te reageren heeft veel meer kans van een oplossing dan een benadering vanuit een verward gevoelsleven. Voor zover het van mij afhangt wil ik vrede met alle mensen. Heerlijk om elkaar recht in de ogen te kunnen zien en de ander zo ver brengen dat hij/zij u ook (weer) recht in de ogen durft te zien. Mocht de zaak niet tot een oplossing komen, laat het dan niet de schuld van uw verkeerde levenshouding zijn geweest. Is er alles aan gedaan om de deur naar die ander open te houden, weer open te krijgen? Heer, ik heb het geestelijk welzijn van die ander op het oog. Ik begrijp dat dit inhoudt, dat ik de minste wil zijn.
Joop Schotanus
