De mens als God…?
Feike ter Velde • 86 - 2010 • Uitgave: 11
De homo sapiens - de denkende mens - groeit gestaag in de ontwikkeling van techniek en wetenschap. Bij de torenbouw van Babel heeft de levende God reeds gezegd, dat niets van wat zij denken te doen voor hen onuitvoerbaar,/i> zal zijn (Genesis 11:6).
We naderen die werkelijkheid met grote snelheid! De voortschrijdende technieken als bijvoorbeeld het klonen, blijven steeds weer verrassen en verbazen. Maar de sterk in ontwikkeling zijnde hersenwetenschap leidt de mensheid binnen in een universum tussen onze oren, een duizelingwekkend gebied van weefsel, elektrische activiteiten en - zoals men thans zoekt - traceerbare en zichtbare bewijzen dat denken, voelen, humeur, emoties en ook… geloof, verklaarbaar en aantoonbaar zijn uit de materie. Alles verklaarbaar vanuit chemische stoffen en elektrische impulsen.
God kan definitief terzijde worden gezet.
De Amerikaanse professor Richard Seed zei in een wereldwijd uitgezonden tv-journaal, ook bij ons, dat we er bijna zijn, namelijk bij de dag dat de mens als God zal zijn. Bij het klonen van het schaap Dolly (1997), door Schotse wetenschappers, bejubelde hij de voortgang van de wetenschap. Hij zei: “Tot nu geloofden we dat God mensen maakte naar Zijn beeld en Zijn gelijkenis, maar als we straks mensen kunnen klonen, dan zullen wij mensen maken naar ons beeld en onze gelijkenis. En dán zullen we aan God gelijk zijn!” Waarlijk geen geringe uitspraak voor een wetenschapper van naam. We moeten haast wel veronderstellen dat wetenschappers als hij hun inspiratie vinden in de duistere krachten van iemand die lang geleden het menselijk geslacht vergiftigde met het verlangen als God te zijn en zichzelf bóven God te verheffen.
Dr. Richard Seed is de drager van drie wetenschappelijke doctoraten van de beroemde Harvard Universiteit en treedt vele malen op in de media als het gaat om de voortgaande techniek van het klonen. Hij is een man van groot wetenschappelijk gehalte, maar met ethische opvattingen die meer dan griezelig zijn. Maar hij is niet alleen, want er zijn velen over de hele wereld die zich bezighouden met de wetenschap. Dat is op zich een goede zaak, want heel de aarde heeft de Here God aan de mensen gegeven. Wetenschappelijk onderzoek is van zeer groot belang en we maken allemaal gebruik van de resultaten ervan, op bijna alle terreinen van het leven.
Steeds meer vakgebieden echter kijken actief naar de ontwikkelingen in de neurologie, zoals sociologen, religiewetenschappers, antropologen en psychologen. De vermaarde Amerikaanse filosoof Sam Harris promoveerde in een voor hem ander vakgebied, namelijk de neurologie. Met de MRI-scan deed hij onderzoek in het menselijk brein en werd een specialist naast de specialisten. Hij zei desgevraagd: “Oorspronkelijk was ik van plan om te promoveren in de filosofie en me te specialiseren in de filosofie van het bewustzijn. Maar ik werd doodmoe van het luisteren naar filosofen die in cirkelredeneringen over hersenen kletsten. Als ik meer wilde weten over de menselijke geest - over bewustzijn, rationaliteit, geloof en andere aspecten van ons subjectieve Ik, ja, dan was het zonneklaar dat ik meer moest weten over de hersenen.”
Hij schreef een boek: The end of faith (Het einde van het geloof), dat begint met de stelling dat mensen liever geloven,/i> dan hun verstand te gebruiken. Hij beweert dat religie (lees: het christelijk geloof) er de oorzaak van is dat er een eeuwigdurende oorlogsdreiging in de wereld is, die in onze tijd beslecht zou kunnen worden met massavernietigingswapens. De schuld is de religie (lees: het christendom). Als je verder spit, dan blijkt dat Harris zijn inspiratie niet alleen in de wetenschap vindt, maar hij fleurt de wetenschap op met oosterse mystiek en oosterse spiritualiteit. In deze combinatie, wetenschap en oosterse spiritualiteit, vindt hij zijn ‘moderne’ basis voor de ethiek en de geestelijke ervaringen (Natalie Angier, boekbespreking in The New York Times). Als je dit leest moet je toch eerst even nadenken… die combinatie met oosterse spiritualiteit! En dan weet je het weer: Adolf Hitler en de Nazi’s hadden diezelfde combinatie. Mijns inziens de diepste bron waaruit de vernietiging van de zes miljoen Europese Joden kwam opborrelen: de oosterse spiritualiteit.
Harris kreeg veel brieven van christenen in Amerika, omdat wetenschappers van zijn allure altijd weer beweren dat geloven (lees: christen zijn) niet samen kan gaan met wetenschap. Gelovigen zijn á priori onnozelen, waar je niet mee praat. Vervolgens mogen zij, mensen zoals Harris, wél allerlei kwetsende dingen opmerken over mensen die christen zijn. Dat doet ook de wetenschapper en atheïst Richard Dawkins voortdurend, echter zonder enige andere onderbouwing, anders dan die afgezaagde evolutietheorie. Het christelijk geloof staat gelijk aan wereldwijd oorlogsgeweld en massavernietigingswapens, zo beweren zij glashard. Gemakshalve vergeten ze daarbij te vermelden dat Adolf Hitler, Jozef Stalin en Pol Pot dezelfde notoire ongelovigen waren als zij! En juist dit drietal heeft meer dan vijftig(!) miljoen mensen omgebracht in die verschrikkelijke 20e eeuw. Nog daar gelaten de waanzinnige oorlogen van de Franse Revolutiegeneraal Napoléon Bonaparte. De feiten in de geschiedenis van de 19e en de 20e eeuw weerleggen het draconische gebazel van deze evolutionistische wetenschappers dramatisch.
Maar… hun boeken worden door de massa kritiekloos verslonden. Hun ideeën worden gretig geloofd en aangehangen en meestal niet door de domste mensen! En… wie weet… worden deze dingen ooit nog weer eens politiek gehonoreerd en vertaald in praktische landspolitiek. De huidige wereldwijde financiële en economische crisis zou er een goede voedingsbodem voor kunnen worden. Ook in ons parlement bevinden zich mensen met politieke ideeën die hun inspiratie en bevestiging vinden in het gedachtegoed van mensen als Sam Harris en Richard Dawkins.
Harris en anderen gebruiken de scanner om te onderzoeken hoe begrippen als ergens in geloven, ontkenning of ergens aan twijfelen in de hersenen zichtbaar zijn. Zij zoeken vervolgens naar interpretatie van deze gegevens, die moeten bewijzen dat het christelijke geloof - net als andere emoties - voortkomt uit bepaalde hersenactiviteiten. Immers, de neurologie bracht de anatomie van de hersenen in kaart en bestudeerde de ingewikkelde biochemie van de individuele hersencellen en details van de elektrische signalen die zich tussen cellen verplaatsten. We staan, beweren sommigen, op de drempel van een allesomvattende neurologische revolutie.
Scantechnieken maken rechtstreekse vergelijkingen mogelijk tussen enerzijds activiteiten in de hersenen en anderzijds handelingen, waarnemingen en keuzes; zelfs abstracte dingen als gedachten, gevoelens en opvattingen. ‘Hiermee hebben we een echte spiegel van de ziel in handen’, beweert men.
De lectuur over de moderne hersenwetenschap is even interessant als indrukwekkend zoals het boek De vijfde revolutie: ‘Die amper anderhalve kilo dicht opeengepakte cellen vormen een orgaan dat levenslang en steeds maar weer verandert. Cellen worden doorlopend nieuw ingericht en de bruisende stroom indrukken van het leven leidt tot het afbreken van oude communicatielijnen en het aanleggen van nieuwe. Het is haast niet te vatten, maar elke seconde worden er ongeveer een miljoen nieuwe verbindingen tussen de cellen gevormd. Daarnaast zijn er meer subtiele processen die ervoor zorgen dat bestaande verbindingen worden versterkt of afgezwakt, zodat informatie meer of minder prioriteit krijgt’ (Lone Frank, pag. 24).
We kunnen het niet alleen in kaart brengen, maar het verlangen zal sterk worden om ook de processen te veranderen, om de persoonlijkheid te beïnvloeden, te veranderen of te verbeteren. Er bestaan al langere tijd horrorfilms over dit soort thema’s. Men komt dan tot uitspraken als: “Een beter begrip van deze kolossale dynamiek en vooral van wat die te maken heeft met onze gedachten en ons gedrag, betekent natuurlijk ook dat we processen in de hersenen zullen kunnen veranderen. Daarmee kunnen we uiteindelijk het Zelf creëren, de kern van ons eigen individuele Ik.”
Omdat ook geloof niets anders is dan wat vanuit de materie verklaarbaar is, kunnen we God rustig verder vergeten, want die bestaat niet. God creëerden we zelf met onze hersenactiviteiten, is de conclusie. Straks kunnen we de mens veranderen via ingrepen in de hersenwerking en scheppen we de supermens, ‘aan God gelijk’, zou Richard Seed zeggen. Althans… als we de lectuur van deze wetenschappers aandachtig lezen.
Het is opmerkelijk hoe ook in nazi-Duitsland onderzoek werd gedaan naar de neurologische bronnen van het menselijk handelen, vooral vanuit een racistisch motief. De Joden werd als proefkonijnen gebruikt voor de meest bizarre proeven. Ook in de Sovjet-Unie, waar men alles wilde verklaren vanuit het historisch-materialisme, bestond grote belangstelling voor dit thema. In beide ideologische systemen stond de evolutietheorie centraal. Dat is een gesloten wereldbeeld, waarin de schepping zichzelf heeft geschapen. Die gedachte aan een gesloten wereldbeeld verraadt zich ook in de conclusies die getrokken worden uit de resultaten van de hersenwetenschap. En die gaan steeds verder, waarbij de arrogantie van sommige wetenschappers verbaast. De neuroloog Michael Gazzaniga schreef in 2005 over de mensheid, gezien door de bril van de neuroloog, dat ‘…kennis over de hersenen zou moeten leiden tot niets minder dan een universele ethiek. Onze soort (lees: de mensheid, FtV) wil graag in iets geloven, een natuurlijke ordening. Het is de taak van de moderne wetenschap om te ontdekken hoe die ordening moet worden beschreven.’
Christenen in de wetenschap hebben een grote taak! Maar ze hebben vooral moed nodig om niet mee te doen aan de mythe van de kleren van de keizer! Want geloven in de Bijbel wordt een steeds grotere noodzaak, omdat het alternatief de opkomst van allerlei geesten uit de afgrond is, ook in de wereld van de wetenschap. De bekende Britse wetenschapper en felle atheïst, Stephen Hawking, een vooraanstaand theoretisch natuurkundige en kosmoloog, zegt te geloven in het bestaan van buitenaardse wezens. Maar hij raadt de mensen aan vooral niet met ze in contact te treden! Het was allemaal te horen in een recente documentaire op Discovery Channel.
Feike ter Velde
We naderen die werkelijkheid met grote snelheid! De voortschrijdende technieken als bijvoorbeeld het klonen, blijven steeds weer verrassen en verbazen. Maar de sterk in ontwikkeling zijnde hersenwetenschap leidt de mensheid binnen in een universum tussen onze oren, een duizelingwekkend gebied van weefsel, elektrische activiteiten en - zoals men thans zoekt - traceerbare en zichtbare bewijzen dat denken, voelen, humeur, emoties en ook… geloof, verklaarbaar en aantoonbaar zijn uit de materie. Alles verklaarbaar vanuit chemische stoffen en elektrische impulsen.
God kan definitief terzijde worden gezet.
De Amerikaanse professor Richard Seed zei in een wereldwijd uitgezonden tv-journaal, ook bij ons, dat we er bijna zijn, namelijk bij de dag dat de mens als God zal zijn. Bij het klonen van het schaap Dolly (1997), door Schotse wetenschappers, bejubelde hij de voortgang van de wetenschap. Hij zei: “Tot nu geloofden we dat God mensen maakte naar Zijn beeld en Zijn gelijkenis, maar als we straks mensen kunnen klonen, dan zullen wij mensen maken naar ons beeld en onze gelijkenis. En dán zullen we aan God gelijk zijn!” Waarlijk geen geringe uitspraak voor een wetenschapper van naam. We moeten haast wel veronderstellen dat wetenschappers als hij hun inspiratie vinden in de duistere krachten van iemand die lang geleden het menselijk geslacht vergiftigde met het verlangen als God te zijn en zichzelf bóven God te verheffen.
Dr. Richard Seed is de drager van drie wetenschappelijke doctoraten van de beroemde Harvard Universiteit en treedt vele malen op in de media als het gaat om de voortgaande techniek van het klonen. Hij is een man van groot wetenschappelijk gehalte, maar met ethische opvattingen die meer dan griezelig zijn. Maar hij is niet alleen, want er zijn velen over de hele wereld die zich bezighouden met de wetenschap. Dat is op zich een goede zaak, want heel de aarde heeft de Here God aan de mensen gegeven. Wetenschappelijk onderzoek is van zeer groot belang en we maken allemaal gebruik van de resultaten ervan, op bijna alle terreinen van het leven.
Steeds meer vakgebieden echter kijken actief naar de ontwikkelingen in de neurologie, zoals sociologen, religiewetenschappers, antropologen en psychologen. De vermaarde Amerikaanse filosoof Sam Harris promoveerde in een voor hem ander vakgebied, namelijk de neurologie. Met de MRI-scan deed hij onderzoek in het menselijk brein en werd een specialist naast de specialisten. Hij zei desgevraagd: “Oorspronkelijk was ik van plan om te promoveren in de filosofie en me te specialiseren in de filosofie van het bewustzijn. Maar ik werd doodmoe van het luisteren naar filosofen die in cirkelredeneringen over hersenen kletsten. Als ik meer wilde weten over de menselijke geest - over bewustzijn, rationaliteit, geloof en andere aspecten van ons subjectieve Ik, ja, dan was het zonneklaar dat ik meer moest weten over de hersenen.”
Hij schreef een boek: The end of faith (Het einde van het geloof), dat begint met de stelling dat mensen liever geloven,/i> dan hun verstand te gebruiken. Hij beweert dat religie (lees: het christelijk geloof) er de oorzaak van is dat er een eeuwigdurende oorlogsdreiging in de wereld is, die in onze tijd beslecht zou kunnen worden met massavernietigingswapens. De schuld is de religie (lees: het christendom). Als je verder spit, dan blijkt dat Harris zijn inspiratie niet alleen in de wetenschap vindt, maar hij fleurt de wetenschap op met oosterse mystiek en oosterse spiritualiteit. In deze combinatie, wetenschap en oosterse spiritualiteit, vindt hij zijn ‘moderne’ basis voor de ethiek en de geestelijke ervaringen (Natalie Angier, boekbespreking in The New York Times). Als je dit leest moet je toch eerst even nadenken… die combinatie met oosterse spiritualiteit! En dan weet je het weer: Adolf Hitler en de Nazi’s hadden diezelfde combinatie. Mijns inziens de diepste bron waaruit de vernietiging van de zes miljoen Europese Joden kwam opborrelen: de oosterse spiritualiteit.
Harris kreeg veel brieven van christenen in Amerika, omdat wetenschappers van zijn allure altijd weer beweren dat geloven (lees: christen zijn) niet samen kan gaan met wetenschap. Gelovigen zijn á priori onnozelen, waar je niet mee praat. Vervolgens mogen zij, mensen zoals Harris, wél allerlei kwetsende dingen opmerken over mensen die christen zijn. Dat doet ook de wetenschapper en atheïst Richard Dawkins voortdurend, echter zonder enige andere onderbouwing, anders dan die afgezaagde evolutietheorie. Het christelijk geloof staat gelijk aan wereldwijd oorlogsgeweld en massavernietigingswapens, zo beweren zij glashard. Gemakshalve vergeten ze daarbij te vermelden dat Adolf Hitler, Jozef Stalin en Pol Pot dezelfde notoire ongelovigen waren als zij! En juist dit drietal heeft meer dan vijftig(!) miljoen mensen omgebracht in die verschrikkelijke 20e eeuw. Nog daar gelaten de waanzinnige oorlogen van de Franse Revolutiegeneraal Napoléon Bonaparte. De feiten in de geschiedenis van de 19e en de 20e eeuw weerleggen het draconische gebazel van deze evolutionistische wetenschappers dramatisch.
Maar… hun boeken worden door de massa kritiekloos verslonden. Hun ideeën worden gretig geloofd en aangehangen en meestal niet door de domste mensen! En… wie weet… worden deze dingen ooit nog weer eens politiek gehonoreerd en vertaald in praktische landspolitiek. De huidige wereldwijde financiële en economische crisis zou er een goede voedingsbodem voor kunnen worden. Ook in ons parlement bevinden zich mensen met politieke ideeën die hun inspiratie en bevestiging vinden in het gedachtegoed van mensen als Sam Harris en Richard Dawkins.
Harris en anderen gebruiken de scanner om te onderzoeken hoe begrippen als ergens in geloven, ontkenning of ergens aan twijfelen in de hersenen zichtbaar zijn. Zij zoeken vervolgens naar interpretatie van deze gegevens, die moeten bewijzen dat het christelijke geloof - net als andere emoties - voortkomt uit bepaalde hersenactiviteiten. Immers, de neurologie bracht de anatomie van de hersenen in kaart en bestudeerde de ingewikkelde biochemie van de individuele hersencellen en details van de elektrische signalen die zich tussen cellen verplaatsten. We staan, beweren sommigen, op de drempel van een allesomvattende neurologische revolutie.
Scantechnieken maken rechtstreekse vergelijkingen mogelijk tussen enerzijds activiteiten in de hersenen en anderzijds handelingen, waarnemingen en keuzes; zelfs abstracte dingen als gedachten, gevoelens en opvattingen. ‘Hiermee hebben we een echte spiegel van de ziel in handen’, beweert men.
De lectuur over de moderne hersenwetenschap is even interessant als indrukwekkend zoals het boek De vijfde revolutie: ‘Die amper anderhalve kilo dicht opeengepakte cellen vormen een orgaan dat levenslang en steeds maar weer verandert. Cellen worden doorlopend nieuw ingericht en de bruisende stroom indrukken van het leven leidt tot het afbreken van oude communicatielijnen en het aanleggen van nieuwe. Het is haast niet te vatten, maar elke seconde worden er ongeveer een miljoen nieuwe verbindingen tussen de cellen gevormd. Daarnaast zijn er meer subtiele processen die ervoor zorgen dat bestaande verbindingen worden versterkt of afgezwakt, zodat informatie meer of minder prioriteit krijgt’ (Lone Frank, pag. 24).
We kunnen het niet alleen in kaart brengen, maar het verlangen zal sterk worden om ook de processen te veranderen, om de persoonlijkheid te beïnvloeden, te veranderen of te verbeteren. Er bestaan al langere tijd horrorfilms over dit soort thema’s. Men komt dan tot uitspraken als: “Een beter begrip van deze kolossale dynamiek en vooral van wat die te maken heeft met onze gedachten en ons gedrag, betekent natuurlijk ook dat we processen in de hersenen zullen kunnen veranderen. Daarmee kunnen we uiteindelijk het Zelf creëren, de kern van ons eigen individuele Ik.”
Omdat ook geloof niets anders is dan wat vanuit de materie verklaarbaar is, kunnen we God rustig verder vergeten, want die bestaat niet. God creëerden we zelf met onze hersenactiviteiten, is de conclusie. Straks kunnen we de mens veranderen via ingrepen in de hersenwerking en scheppen we de supermens, ‘aan God gelijk’, zou Richard Seed zeggen. Althans… als we de lectuur van deze wetenschappers aandachtig lezen.
Het is opmerkelijk hoe ook in nazi-Duitsland onderzoek werd gedaan naar de neurologische bronnen van het menselijk handelen, vooral vanuit een racistisch motief. De Joden werd als proefkonijnen gebruikt voor de meest bizarre proeven. Ook in de Sovjet-Unie, waar men alles wilde verklaren vanuit het historisch-materialisme, bestond grote belangstelling voor dit thema. In beide ideologische systemen stond de evolutietheorie centraal. Dat is een gesloten wereldbeeld, waarin de schepping zichzelf heeft geschapen. Die gedachte aan een gesloten wereldbeeld verraadt zich ook in de conclusies die getrokken worden uit de resultaten van de hersenwetenschap. En die gaan steeds verder, waarbij de arrogantie van sommige wetenschappers verbaast. De neuroloog Michael Gazzaniga schreef in 2005 over de mensheid, gezien door de bril van de neuroloog, dat ‘…kennis over de hersenen zou moeten leiden tot niets minder dan een universele ethiek. Onze soort (lees: de mensheid, FtV) wil graag in iets geloven, een natuurlijke ordening. Het is de taak van de moderne wetenschap om te ontdekken hoe die ordening moet worden beschreven.’
Christenen in de wetenschap hebben een grote taak! Maar ze hebben vooral moed nodig om niet mee te doen aan de mythe van de kleren van de keizer! Want geloven in de Bijbel wordt een steeds grotere noodzaak, omdat het alternatief de opkomst van allerlei geesten uit de afgrond is, ook in de wereld van de wetenschap. De bekende Britse wetenschapper en felle atheïst, Stephen Hawking, een vooraanstaand theoretisch natuurkundige en kosmoloog, zegt te geloven in het bestaan van buitenaardse wezens. Maar hij raadt de mensen aan vooral niet met ze in contact te treden! Het was allemaal te horen in een recente documentaire op Discovery Channel.
Feike ter Velde
