De profeet Amos

Henk Schouten • 85 - 2009 • Uitgave: 13
De profeet Amos
De achtste alweer!


Wie een Bijbelverklaring van Gert van de Weerd in de hand neemt, heeft iets in handen. Een boek, fysiek gezien, van hoge kwaliteit. De keuze van kaft, papier en cover geven aan dat er grondig over is nagedacht. Wanneer we de boeken openen - en daar gaat het natuurlijk altijd om - dan blijkt dat de binnenkant de eerste indruk bevestigt. De aanpak, de indeling, de lay-out, alles laat zien dat er een man aan het werk was die de dingen graag grondig doet en perfectionistisch is ingesteld.

Die eerste indruk staat. Wanneer het om de boodschap van het boek gaat, de verklaring van een Bijbelboek, een profetengeschrift, dan hebben we iets meer tijd nodig, want ook daarin gaat Gert grondig te werk. Hij zoekt niet de makkelijke kant van de weg en schuwt ook niet heilige huisjes omver te schoppen. Gert van de Weerd wordt duidelijk door één verlangen gedreven, te weten: ‘wat staat er in de Bijbel?’ Daarbij gaat het hem puur om de tekst en haar oorspronkelijke betekenis en doel. Zelf spreekt hij van Carnale Exegese. Bedoeld wordt dat de letterlijke betekenis van de Hebreeuwse grondtekst leidraad moet zijn voor de verklaring.
Dat lijkt een open deur, maar de werkelijkheid is dat veel verklaarders hun eigen bagage meenemen. Er zijn ronduit ongelovige verklaarders, liberale uitleggers, orthodoxe en Bijbelgetrouwe exegeten. Gert heeft ze allemaal bestudeerd, dat siert hem zeer. De eerste twee groepen staan verder van hem en ons af, maar ook als het gaat om de orthodoxe broeder geeft Van de Weerd aan dat zij vaak hun kerkelijke dogma’s als ballast bij zich dragen en hun uitleg vaak gestuurd wordt door hun eerder ingenomen uitgangspunten, waardoor zij de tekst niet zelden verklaren in de lijn van hun kerkelijke traditie.

Gert wil aan dat alles voorbijgaan, echt het sola scriptura als uitgangspunt kiezen en zoals gezegd een Carnale Exegese leveren van de tekst. Die tekst (vertaling) levert hij en wie zijn boeken opent, ontdekt dat hij daar zeer secuur en grondig mee is. Het is eigenlijk jammer dat er zo weinig gereageerd wordt door vakbroeders, want hier en daar schudt Gert heftig aan de boom van orthodoxe uitgangpunten. Waarom zitten zovelen vast in hun kerkelijke en dogmatische traditie en is er vandaag zo weinig openheid voor wat het profetenwoord werkelijk te zeggen heeft? Gert is er opnieuw in geslaagd de rijkdom van Gods woord te ontsluiten in een voor ieder toegankelijke vorm.

Wat de content (inhoud) van het boek zelf betreft. Velen hebben bij Bijbelverklaringen de gewoonte direct af te steken naar de verklaring zelf. Niet zelden heeft men een aantal teksten als sjabloon in gedachten. Hoe verklaart de exegeet, in dit geval dus Gert van de Weerd, die tekst? Wanneer mensen bevestigd worden in wat ze zelf dachten (te weten), dan is het een koosjere verklaring, zoniet dan wordt het boek dichtgeklapt en de exegeet niet zelden verketterd. Wie zo te werk gaat zal weinig leren. Gert zelf heeft een halve bibliotheek gelezen, de boekenlijst achterin het boek laat zien hoe grondig hij te werk is gegaan. Hij heeft zeker niet alleen ‘bevestigende’ verklaarders gelezen, maar juist ook ongelovige en liberale uitleggers.

Wat veel mensen overslaan is de inleiding of het voorwoord. Juist die inleiding is in deze, nu acht delen omvattende serie belangrijk. Van de Weerd laat zien hoe zijn insteek is, wat zijn uitgangspunten zijn en waarom hij tot die specifieke, hem kenmerkende aanpak is gekomen. Daarin herkennen we liefde voor God, de Here Jezus en de Bijbel. We ontdekken een aansprekende methodiek van studeren. Wie zo de Schrift wil bestuderen, kan samen met Gert de pracht, de hoogte, de diepte, de weidse omvang van de profetie beginnen te doorgronden. Wanneer Van de Weerd ergens schrijft dat hij voornemens is nog zes delen toe te voegen, dan zien we daar verwachtingsvol naar uit, want steeds worden we verrast door de heldere vergezichten die hij ons uit de Schrift aanreikt.

Wat de feitelijke uitleg van de profeet Amos betreft, geen recensent kan in enkele zinnen weergeven hoe dat gelezen is door Van de Weerd. Daarvoor moet u het boek zelf ter hand nemen. Misschien prikkelen de woorden van Gert op de eerste bladzijden u daartoe, hij schrijft: “De woorden van Amos zijn actueel. Wie het boek bestudeert zal steeds het gevoel krijgen dat Amos over onze maatschappij spreekt. Dat hij over de hoofden van de Israëlieten heen het woord ook tot ons richt.” Die boodschap mogen we niet missen.

Ds. Henk Schouten