Een film over het lijden van Christus

Jan van Barneveld • 79 - 2003/04 • Uitgave: 25
De Passie van Christus

De 25e februari is in de VS. een nieuwe Jezus-film in première gegaan. In 2000 bioscopen draait de film ‘The Passion of Christ’. Het woord ‘passie’ betekent: 'het laatste lijden van Christus'. De film gaat over de laatste 12 uren voordat de Here Jezus aan het kruis op Golgotha stierf. Over een kleine maand zal die film ook in ons land te zien zijn. De meeste Zoeklichtlezers zullen zich weinig interesseren voor (bioscoop)films. Bovendien, er zijn al zoveel ‘Jezus-films’ geweest. Met deze film is er meer aan de hand. Weinig films hebben al voor de vertoning zoveel discussie losgemaakt als deze. De maker van deze film is de bekende acteur en filmregisseur Mel Gibson. Hij heeft heel wat flitsende actiefilms gemaakt. Deze Mel Gibson is een gelovig Rooms-katholiek. Deze film heeft hij gemaakt omdat ‘de andere films niet de kracht van het Verhaal raken. Ze zijn of onnauwkeurig in de weergave van de geschiedenis of hebben slechte muziek. De film laat het lijden van Christus zien zoals het gebeurd is... we filmen het Evangelie.’ Gibson zegt verder: ‘Ik heb dit Verhaal niet verzonnen. Ik geloof erin!’ Van twee kanten is er stevige kritiek op deze film gekomen. R.K. theologen, die vraagtekens zetten bij de historiciteit van de Evangeliën, ‘beschuldigden’ Mel Gibson ervan dat hij in zijn filmscript het Evangelieverhaal te nauwkeurig volgt. Hun kritiek is dus onbedoeld een aanbeveling voor de film. Maar ds. Ted Haggard, de voorzitter van de Amerikaanse Evangelische Alliantie verdedigt ‘The Passion of Christ’ enthousiast. Hij vindt het een mooi verhaal, dat overeenkomt met het lijdensverhaal dat de Bijbel ons vertelt.

Wonderen
Gibson vertelde in een interview hoe ook de acteurs tijdens de opnames diep geraakt werden door het gebeuren met en rond Christus. Er hebben zich veel ongewone dingen afgespeeld. Mensen zijn van ziektes genezen. Van enkele mensen werd het gezicht en liet gehoor hersteld. Tijdens de opname van de kruisigingscène werd een jongen door de bliksem geraakt en hij stond gewoon op en liep weg.

Felle kritiek
Van Joodse zijde worden er nogal wat vraagtekens gezet bij deze film. Rabbijn Marvin Hier van het Simon Wiesenthal Centrum waarschuwt tegen antisemitische elementen in de film. Andere Joodse specialisten in volkenmoord, aanzet tot haat en antisemitisme zijn van mening dat de film ‘een oproep tot geweld tegen het Joodse volk is’. Zij zijn bang, dat de vrij sensationele visuele effecten van de film, een verkeerde uitwerking zullen hebben op mensen die al vage anti-Joodse gevoelens koesteren. Vooral in deze tijd, waarin het antisemitisme onrustbarend toeneemt is dit gevaar beslist niet denkbeeldig. Deze film is een moderne vorm van de middeleeuwse passiespelen. Het lijden van Christus werd toen tijdens Pasen, in een toneelspel opgevoerd. Priesters hielden daarna vaak een preek waarin de Joden voor ‘moordenaars van Christus’ en ‘verraders’ werden uitgemaakt. Vervolgens was de beurt aan de menigte ‘gelovigen’ die meende een Gode welgevallig werk te doen door de Joden te vermoorden. Tijdens een voorvertoning van de film in Denver, zei iemand na het zien van de film: ‘Elke keer dat ik hoor dat er een Jood in Israël omkomt, juich ik’. Voor dergelijke reacties zijn Joodse leiders en ook Christen-zionisten, doodsbenauwd. Vooral in het geseculariseerde Europa waar antisemitische gevoelens steeds meer aan de oppervlakte komen, is dit gevaar zeker niet denkbeeldig. Mel Gibson heeft zich deze kritiek aangetrokken. Hij heeft bijvoorbeeld de scène waar geroepen wordt: ‘Zijn bloed kome over ons en onze kinderen’ in de definitieve versie van de film. weggelaten.

Een verzoek
Ook van evangelische zijde is Mel Gibson over het gevaar van antisemitisme benaderd. Mike Eva van het ‘Jeruzalem Gebedteam’ heeft de regisseur voorgesteld, om aan het einde van de film de volgende mededeling op te nemen: ‘Gedurende de Romeinse bezetting hebben de Romeinen 250.000 Joden gekruisigd, maar slechts EEN van hen is opgestaan uit de doden’. Mike Evans vertelde dat Mei Gibson enthousiast reageerde op deze suggestie en zei: “Perfect! Dat zal ik doen. Ja, ik zal het doen. Ik had toch al iets nodig voor die plek.” Die zin is heel belangrijk om twee redenen. In de eerste plaats wordt het machtige feit van de opstanding van Christus verkondigd. Tegelijk wordt de gebruikelijke lage, ‘onchristelijke’ aantijging tegen de Joden van ‘Godsmoord’ ontkracht. Mike Evans heeft al zo'n 20.000 handtekeningen verzameld, om zijn verzoek aan de beroemde regisseur te ondersteunen.

In Nederland
Interessant is dat in de film alleen Aramees (de taal in het land Israël in die tijd) en Latijn (de taal van de Romeinen) gesproken wordt. Er wordt trouwens weinig gesproken in deze film, die 1,5 tot 2 uur duurt en Nederlands ondertiteld is. De eerste april komt de film uit in veel Nederlandse bioscopen. Sommige lezers zullen zich verbaasd afvragen of het Zoeklicht bezig is om het bioscoopbezoek onder de lezers te bevorderen. Dit is beslist niet het geval. Maar deze film zal ook in ons land heel wat stof doen opwaaien. Nu bent u op de hoogte. Bovendien zou het een mooie gelegenheid kunnen zijn, om met ongelovige vrienden, kinderen (boven de 12!) of met de deelnemers aan een alpha-cursus de film te gaan zien en zo tot een goed gesprek over de betekenis van het lijden en sterven van onze Heer te komen. De ‘Passie van Christus’ zou zo een evangelisatiemiddel kunnen zijn, waardoor velen bereikt worden! Maar ook vanwege de mogelijke anti-Joodse effecten die de film onbedoeld zou kunnen hebben en waarvoor veel Joodse vrienden bang zijn, dienen wij op de hoogte te zijn. We kunnen dan duidelijk tegengas geven. Gebed is een belangrijk middel waardoor mogelijk negatieve uitwerkingen van de ‘De Passie van Christus’ omgezet kunnen worden in zegen voor velen.

Nog een passie van Christus
Het woordje 'passie' betekent niet alleen 'het laatste lijden van Christus' maar ook ‘hartstochtelijke liefde’. De Bijbel zegt: ‘'Ik ben voor Sion in grote ijver ontbrand; in gloeiende ijver ben Ik ervoor ontbrand’' en: ‘Ik ben voor Jeruzalem en voor Sion in grote ijver ontbrand’ (Zacharia 8:2 en 1:14). Wij, die het profetische woord kennen, weten van de heilige hartstocht van de Almachtige voor Zijn land en Zijn volk Israël. Voor onze ogen zien wij hoe het profetische woord wordt vervuld. Verheugd herkennen we de machtige daden van de HERE in onze tijd. Dwars tegen alle tegenstand en negatieve ontwikkelingen in, komt Hij tot Zijn doel met Zijn volk Israël en ook met de wereld. Over de onevenwichtige en zelfs valse berichtgeving over Israël, zegt de God van Israël, dat Hij ‘hun twistzaak zal beslechten’ (Jeremia 50:34). Hij sprak over Israël als het volk dat 'Ik gegrepen heb van de uiteinden van de aarde’ en tegen wie Hij zegt: ‘vrees niet want Ik ben met u; zie niet angstig rond want Ik ben uw God’ (Jesaja 41:8-10). In deze zo spannende en zelfs angstige tijd voor Israël en voor het hele Joodse volk, zal de spraakmakende film ‘De Passie van Christus’, ook veel kansen bieden om te getuigen van Gods grote werk wat Hij in deze tijd doet. Om te wijzen op de frappante en wonderlijke vervullingen van het profetische Woord. Tegelijk kunnen we waarschuwen dat de gekruisigde en opgestane Heer ook de komende Verlosser is. Jezus, die ons verlost van de komende toorn!

drs. Jan van Barneveld