Een gezegend werk - de diaconessen in Amerongen
Henk Schouten • 79 - 2003/04 • Uitgave: 3
Een gezegend werk
- de diaconessen in Amerongen -
Voor mij zit zuster Irene Brunsveld, diacones te Amerongen. Kenmerkend is het uiterlijk: een blauwe jurk en het haar samengebracht onder een wit kapje. Door de jongere zusters zelf speels het taartdoosje genoemd. Wat niet zeggen wil dat diaconessen oude taarten zijn. Zeker wanneer je kennis maakt met het diaconessenwerk te Amerongen, dan besef je dat die taak niet anders dan door eigentijds management en verstaan van de tijdgeest, nodig om zulk werk in stand te houden, is uit te voeren. Toch ben ik er eerst in geïnteresseerd te horen hoe iemand er toe komt in een dergelijk opvallende outfit door het leven te gaan.
Zuster Irene vertelt van haar jeugd, een Duitse moeder en een Nederlandse vader. Vader wilde persé dat zijn kinderen ook de Nederlandse taal zouden leren en zo kwam zuster Irene als huisdochter, tegenwoordig spreken we van een diaconaal jaar, naar Amerongen. Daar werd ze aangesproken door het persoonlijke geloof dat de zusters uitstraalden. Zo had zij nooit de Here Jezus leren kennen. Ze had wel geleerd om respect en eerbied te hebben voor God, maar persoonlijk de Here Jezus kennen, dat was nieuw.
Ingrijpend was het sterven van een jonge vader. Zijn kinderen zongen rond de kist liederen van Johannes de Heer. Zij proefde de kracht daaruit en wilde die Heer dienen. Een preek over de roeping van Abraham uit Genesis 12, maar ook de geschiedenis van de rijke jongeling die alles prijs moest geven sprak haar zo aan, dat zij zich geroepen wist. Haar ouders zagen dat niet zo zitten en vader bood aan haar medicijnen te laten studeren, in die dagen voor dat gezin een enorm offer. Toch bleef Irene bij haar beslissing en werd zuster Irene. Achteraf gezien was een goede opleiding misschien wel nuttig geweest.
Heel bewust was de keuze voor dit diaconale werk, ook de daaraan gekoppelde keuze voor het celibatair leven. Zuster Irene stelt dat zowel voor haar levenskeuze alsook voor het huwelijk er altijd eerst een stuk persoonlijke rijping moet zijn. Wanneer die rijpheid er niet is, kunnen beide levensvormen, huisvrouw of diacones, stuklopen. Ze heeft ervaren dat de Here God veel teruggeeft voor het ongehuwd zijn, je kunt immers een moeder in Christus worden voor velen.
Tegenwoordig, zo blijkt op mijn vraag of er vandaag de dag nog wel roepingen zijn, ligt dat anders dan vroeger. Jongere mensen hebben veel minder oog voor een levenstaak. Men is meer bereid een bepaalde periode zich in te zetten, daarom wordt er gezocht naar nieuwe vormen. Ook naar mogelijkheden voor vrouwen van wie de kinderen inmiddels het huis hebben verlaten.
In de klassieke vorm meldde iemand zich aan als geroepene. Ter toetsing werd zo iemand een half jaar opgenomen en deed gewoon in burger haar werk. Van twee zijden werd dan gekeken hoe het ging. Past die roeping bij de persoon, terwijl ook de persoon zelf kon overwegen of dit inderdaad is wat de Here wil. Vervolgens komt er een opleidingstijd van drie jaar, waarvan één jaar aan een bijbelschool. Daarna volgt een periode van ongeveer zeven jaar van ervaring opdoen en eventueel een (beroeps)opleiding doen, afhankelijk van gaven en talenten. Na ongeveer tien jaar wordt men "officieel" diacones, waar in een dienst aandacht aan wordt gegeven en de betreffende zuster de zegen ontvangt. Op dit moment is de groep diaconessen niet meer zo groot, er zijn dertien actieve zusters, waarvan tien in Amerongen werkzaam zijn, twee in Amsterdam en één in Rwanda.
Het werk waar de zusters verantwoordelijk voor zijn, is niet gering. Allereerst is daar Bethanië. Bethanië is de plaats waar Jezus vrienden, Lazarus, Maria en Martha woonden. Maria zat aan de voeten van de Here Jezus en luisterde. Zo wil Bethanië ook een plek zijn waar geluisterd wordt naar de woorden van de Heiland. Het is ook een plaats voor conferenties en vergaderingen, kinderen jongerenkampen, stilte- en verdiepingsweekends, vakantieweken o.a. voor alleenstaande ouders met kinderen enz.. Elim is het zorgcentrum. Dit jaar viert Elim haar 25-jarig jubileum. Oorspronkelijk was Elim bedoeld om rustende diaconessen en andere ouderen een plaats te bieden waar ze zich thuis zouden voelen. Elim heeft zich ontwikkeld tot een modern zorgcentrum, maar de doelstelling is onveranderd gebleven, zorgverlening in een positief christelijke sfeer. Het is mogelijk dichtbij Elim te wonen met een zogenaamd zorgabonnement, of als gast korte tijd van de diensten gebruik te maken.
Hospice De Wingerd is er sinds 1 januari 2001. Een plaats waar zorg geboden wordt in de laatste levensfase. De palliatieve terminale zorg is erop gericht ongeneeslijk zieke mensen met een levensverwachting van drie maanden of minder een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te bieden. Uitgangspunt hierbij is: voeg geen dagen aan het leven, maar leven aan de dagen. Ook familieleden ontvangen steun en begeleiding.
Nog weer andere activiteiten van de zusters zijn pastorale en psychosociale hulpverlening in t Arendsnest te Amsterdam. Verder is er de lectuurevangelisatie Leven en kracht. Men spreekt van papieren evangelisten, iedere christen heeft de weg tot behoud immers gevonden met behulp van het geschreven Woord, de Bijbel, een boek of een folder. Verder is er in het Zendings-Diaconessenhuis een afdeling voor gasten die rust en bezinning zoeken.
Johannes de Heer was een goede bekende van de zusters te Amerongen. Van meet af aan heeft hij achter het werk van zr. Johanna Bock gestaan. Zij initieerde dit uit Duitsland gekomen werk in Amerongen. Het huis van Johannes de Heer, Elim te Driebergen, werd later aan de diaconessen verkocht. Het werd een oase voor meisjes die vakantie-bijbelstudie wilden volgen of geestelijk en lichamelijk wat op krachten moesten komen. Later werd Elim een bejaardenpension, maar toen de regels daarvoor werden aangescherpt, moest dit worden opgeheven. De naam is echter blijven bestaan in het Zorgcentrum Elim in Amerongen.
Lopend door de gebouwen werd ik aangesproken door de rust die er was. Een geweldig werk dat deze zusters tot stand gebracht hebben. Een gezegend werk, ook dat.
ds. Henk Schouten
- de diaconessen in Amerongen -
Voor mij zit zuster Irene Brunsveld, diacones te Amerongen. Kenmerkend is het uiterlijk: een blauwe jurk en het haar samengebracht onder een wit kapje. Door de jongere zusters zelf speels het taartdoosje genoemd. Wat niet zeggen wil dat diaconessen oude taarten zijn. Zeker wanneer je kennis maakt met het diaconessenwerk te Amerongen, dan besef je dat die taak niet anders dan door eigentijds management en verstaan van de tijdgeest, nodig om zulk werk in stand te houden, is uit te voeren. Toch ben ik er eerst in geïnteresseerd te horen hoe iemand er toe komt in een dergelijk opvallende outfit door het leven te gaan.
Zuster Irene vertelt van haar jeugd, een Duitse moeder en een Nederlandse vader. Vader wilde persé dat zijn kinderen ook de Nederlandse taal zouden leren en zo kwam zuster Irene als huisdochter, tegenwoordig spreken we van een diaconaal jaar, naar Amerongen. Daar werd ze aangesproken door het persoonlijke geloof dat de zusters uitstraalden. Zo had zij nooit de Here Jezus leren kennen. Ze had wel geleerd om respect en eerbied te hebben voor God, maar persoonlijk de Here Jezus kennen, dat was nieuw.
Ingrijpend was het sterven van een jonge vader. Zijn kinderen zongen rond de kist liederen van Johannes de Heer. Zij proefde de kracht daaruit en wilde die Heer dienen. Een preek over de roeping van Abraham uit Genesis 12, maar ook de geschiedenis van de rijke jongeling die alles prijs moest geven sprak haar zo aan, dat zij zich geroepen wist. Haar ouders zagen dat niet zo zitten en vader bood aan haar medicijnen te laten studeren, in die dagen voor dat gezin een enorm offer. Toch bleef Irene bij haar beslissing en werd zuster Irene. Achteraf gezien was een goede opleiding misschien wel nuttig geweest.
Heel bewust was de keuze voor dit diaconale werk, ook de daaraan gekoppelde keuze voor het celibatair leven. Zuster Irene stelt dat zowel voor haar levenskeuze alsook voor het huwelijk er altijd eerst een stuk persoonlijke rijping moet zijn. Wanneer die rijpheid er niet is, kunnen beide levensvormen, huisvrouw of diacones, stuklopen. Ze heeft ervaren dat de Here God veel teruggeeft voor het ongehuwd zijn, je kunt immers een moeder in Christus worden voor velen.
Tegenwoordig, zo blijkt op mijn vraag of er vandaag de dag nog wel roepingen zijn, ligt dat anders dan vroeger. Jongere mensen hebben veel minder oog voor een levenstaak. Men is meer bereid een bepaalde periode zich in te zetten, daarom wordt er gezocht naar nieuwe vormen. Ook naar mogelijkheden voor vrouwen van wie de kinderen inmiddels het huis hebben verlaten.
In de klassieke vorm meldde iemand zich aan als geroepene. Ter toetsing werd zo iemand een half jaar opgenomen en deed gewoon in burger haar werk. Van twee zijden werd dan gekeken hoe het ging. Past die roeping bij de persoon, terwijl ook de persoon zelf kon overwegen of dit inderdaad is wat de Here wil. Vervolgens komt er een opleidingstijd van drie jaar, waarvan één jaar aan een bijbelschool. Daarna volgt een periode van ongeveer zeven jaar van ervaring opdoen en eventueel een (beroeps)opleiding doen, afhankelijk van gaven en talenten. Na ongeveer tien jaar wordt men "officieel" diacones, waar in een dienst aandacht aan wordt gegeven en de betreffende zuster de zegen ontvangt. Op dit moment is de groep diaconessen niet meer zo groot, er zijn dertien actieve zusters, waarvan tien in Amerongen werkzaam zijn, twee in Amsterdam en één in Rwanda.
Het werk waar de zusters verantwoordelijk voor zijn, is niet gering. Allereerst is daar Bethanië. Bethanië is de plaats waar Jezus vrienden, Lazarus, Maria en Martha woonden. Maria zat aan de voeten van de Here Jezus en luisterde. Zo wil Bethanië ook een plek zijn waar geluisterd wordt naar de woorden van de Heiland. Het is ook een plaats voor conferenties en vergaderingen, kinderen jongerenkampen, stilte- en verdiepingsweekends, vakantieweken o.a. voor alleenstaande ouders met kinderen enz.. Elim is het zorgcentrum. Dit jaar viert Elim haar 25-jarig jubileum. Oorspronkelijk was Elim bedoeld om rustende diaconessen en andere ouderen een plaats te bieden waar ze zich thuis zouden voelen. Elim heeft zich ontwikkeld tot een modern zorgcentrum, maar de doelstelling is onveranderd gebleven, zorgverlening in een positief christelijke sfeer. Het is mogelijk dichtbij Elim te wonen met een zogenaamd zorgabonnement, of als gast korte tijd van de diensten gebruik te maken.
Hospice De Wingerd is er sinds 1 januari 2001. Een plaats waar zorg geboden wordt in de laatste levensfase. De palliatieve terminale zorg is erop gericht ongeneeslijk zieke mensen met een levensverwachting van drie maanden of minder een zo hoog mogelijke kwaliteit van leven te bieden. Uitgangspunt hierbij is: voeg geen dagen aan het leven, maar leven aan de dagen. Ook familieleden ontvangen steun en begeleiding.
Nog weer andere activiteiten van de zusters zijn pastorale en psychosociale hulpverlening in t Arendsnest te Amsterdam. Verder is er de lectuurevangelisatie Leven en kracht. Men spreekt van papieren evangelisten, iedere christen heeft de weg tot behoud immers gevonden met behulp van het geschreven Woord, de Bijbel, een boek of een folder. Verder is er in het Zendings-Diaconessenhuis een afdeling voor gasten die rust en bezinning zoeken.
Johannes de Heer was een goede bekende van de zusters te Amerongen. Van meet af aan heeft hij achter het werk van zr. Johanna Bock gestaan. Zij initieerde dit uit Duitsland gekomen werk in Amerongen. Het huis van Johannes de Heer, Elim te Driebergen, werd later aan de diaconessen verkocht. Het werd een oase voor meisjes die vakantie-bijbelstudie wilden volgen of geestelijk en lichamelijk wat op krachten moesten komen. Later werd Elim een bejaardenpension, maar toen de regels daarvoor werden aangescherpt, moest dit worden opgeheven. De naam is echter blijven bestaan in het Zorgcentrum Elim in Amerongen.
Lopend door de gebouwen werd ik aangesproken door de rust die er was. Een geweldig werk dat deze zusters tot stand gebracht hebben. Een gezegend werk, ook dat.
ds. Henk Schouten
