`ELYON - De Allerhoogste

Gieneke van Veen-Vrolijk • 83 - 2007 • Uitgave: 12
`ELYON - De Allerhoogste

In de oudtestamentische tekst komen bepaalde woorden voor die op een bijzondere wijze gebruikt worden met betrekking tot de Here God. Dat is zeker het geval met het Hebreeuwse woord ‘`elyon’ (uitspraak: eljon) dat 53 maal voorkomt in het Oude Testament. Dit woord ‘`elyon’ is een bijvoeglijk naamwoord, afgeleid van het werkwoord `‘ala’ (= opgaan) en verwant aan ‘`al’ (= hoog/hoogte) en kan in het algemeen vertaald worden met: hoogste, allerhoogste, meest verheven.
Maar het woord ‘`elyon’ heeft een bijzondere betekenis en functie wanneer het voorkomt (31 keer) betreffende God. Wanneer ‘`elyon’ op de Here God slaat, dient deze term als uitdrukking van de overtreffende trap en alles te boven gaande sterkte en kracht en heeft de betekenis van: Allerhoogste, meest Verhevene.
Met betrekking tot God kan ‘`Elyon’ functioneren als eigennaam, eretitel, benoeming, aanduiding of aanspreekvorm. Als beschrijvende titel duidt ‘`Elyon’ op God in de hoge, de God van hemel, aarde, het hele universum (Ps. 83:19; Deut. 32:8a). Als aanspreekvorm is ‘`Elyon’ als één van de andere Godsnamen die de gelovige in geloofsvertrouwen aanroept “Ik zal roepen tot `Elyon’/Allerhoogste…” (Ps. 57:3).
Een bijzonder gegeven is dat ‘`Elyon’ betreffende God uitsluitend voorkomt in poëtische teksten, overwegend in de Psalmen. ‘`Elyon’ is een dichterlijk woord kenmerkend voor Gods poëzie!
De eerste vermelding van ‘`Elyon’/Allerhoogste is in de Abraham-Melchizedek geschiedenis, opgetekend in Gen. 14:18-22. In dit geval gaat het om poëtische lofprijzing in het geheel van een historisch verslag. Nadat Abraham met Gods hulp neef Lot gered had, kwam Melchizedek, priester van ‘El-`Elyon’/de Allerhoogste God, hem zegenend tegemoet: “Gezegend is Abraham voor/van ‘El-`Elyon, Bezitter van hemel en aarde… en gezegend ‘El-`Elyon’ die uw vijanden overleverde…”. Hij erkende God als ‘`Elyon/Allerhoogste, die als Schepper alles bezit en in alle nood uitredding geeft. Die rijke zegen en wetenschap gaf Abraham kracht de verleiding (op materieel gebied, vers 21b) van de Sodomitische koning te weerstaan. Abraham verwijst naar zijn Helper met Melchizedeks woorden“‘El-`ElyonÂ’/ de Allerhoogste, Bezitter van hemel en aarde…”. Niet voor niets geldt hij als geloofsheld (Hebr. 11:17). Een praktische les houdt de Schrift ons hier voor. In nood en verleiding is God ‘`Elyon’/de Allerhoogste die uitredt.
Zo’n les is ook Psalm 78, die leert dat men God bittere droefheid kan aandoen door zonden (verzen 17b, 56a); maar er is een terugweg van inkeer en berouw: “…zij zochten God en gedachten… God ‘`Elyon’/Allerhoogste, hun verlosser” (vers 35).

‘`Elyon’/Allerhoogste is uitdrukking van Gods almacht en absolute superioriteit, universaliteit, alomaanwezigheid, soevereiniteit, koninklijke heerschappij en majesteit (Ps. 47:3). ‘`Elyon’ drukt zekerheid, bescherming, vastheid en zekerheid uit. En dié naam HERE ‘`Elyon’/Allerhoogste mogen wij altijd aanroepen. “U HERE bent ‘`Elyon’/de Verhevene/Allerhoogste over de hele aarde…” (Ps. 97:9).

‘`Elyon’ is plaats van bescherming voor Israël, beschutting voor elke gelovige die als hulpeloze mag verblijven “in de schuilplaats van ‘`Elyon’/de Verhevene” en Hem tot toevlucht neemt (Ps. 91:1, 9). Goddelijke tegenstelling: Een nederig mens verborgen in/bij ‘`Elyon’/de Allerhoogste. Dat is reden tot geloofszang en dankzegging: “In U zal ik mij verblijden… ik zal Uw naam psalmzingen ‘`Elyon’/Allerhoogste!” (Ps. 9:3). “Het is goed dat men de HERE looft en Uw naam lofzingt, ‘`Elyon’/Allerhoogste/Verhevene.” (Ps. 92:2, 9).

Wat een voorrecht dat een klein mens de Verhevene mag toezingen: “Ik zal de HERE loven… en de naam van de HERE ‘`Elyon’/Allerhoogste psalmzingen.” (Ps. 7:18).

Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk