Europa: Heidendom of Christendom?

Feike ter Velde • 79 - 2003/04 • Uitgave: 9
Europa:
Heidendom of Christendom?


De eenwording van Europa is de laatste jaren in een stroomversnelling gekomen. Landen van het vroegere Oostblok zullen binnenkort toetreden. De wederopbouw van het vroegere Romeinse Rijk is in volle gang. Nu Italië het komend halfjaar voorzitter is en Rome de (tijdelijke) hoofdstad, komen alle lijnen even bij elkaar. Ook Thessalonica stond onlangs in het middelpunt van de belangstelling. De stad waaraan Paulus schrijft over de dingen van de eindtijd, zoals de grote verdrukking, die komt. De vraag is: kiest Europa nu definitief voor een heidens humanisme?


De Franse politicus Valéry Giscard d’Estaing schreef met eigen hand en een heuse vulpen het voorwoord (preambule) bij het concept van de, wat we kunnen noemen, de Europese Grondwet. Sindsdien is de discussie niet van de lucht. Al enkele malen zijn wat woorden veranderd, maar het debat blijft. Het spitst zich toe op de vraag: kiest Europa voor het heidendom van het humanisme van de Renaissance en de Verlichting. Zou dat gebeuren, dan kiest men voor een krachtdadige ontkenning van het joods-christelijke denken op de geschiedenis en de cultuur van Europa. De Poolse christen-democraat Edmund Wittbrodt zegt: "Het christendom heeft een enorme invloed op wat Europa vandaag is". Maar het sturende comité van de Europese Conventie, waarbinnen een en ander gestalte moet krijgen, weet van geen wijken. Dit comité wil vasthouden aan de huidige formulering.
Ook de Paus heeft zich een en ander maal met de zaak beziggehouden. In een brief van honderd pagina’s wijst de Paus op de christelijke wortels van Europa en haar cultuur. Hij verklaart dat het toch niet zo kan zijn dat Europa in de komende grondwet haar eigen geschiedenis verloochent? "De erfenis van het christelijk geloof is niet slechts een zaak van het verleden. Het christelijk geloof verklaart de oorsprong van alle leven en van de samenleving der volkeren. Europa werd erdoor samengesmeed", aldus de Paus. De bisschopssynode had vier jaar geleden in Rome ook al haar zorg uitgesproken over de voortschrijdende en diepingrijpende ont-christelijking onder de Europeanen.

Zo’n tweehonderdvijftig, voornamelijk linkse, leden van het Europese Parlement ondernamen een actie om elke verwijzing naar religie of geloof uit de Europese Grondwet in haar geheel weg te laten. Maar de Franse regering wil waken over het ‘heidense’ gezicht van Europa. De Verlichting en de Franse revolutie (1795) wordt door haar beschouwd als Frankrijks grootse erfenis. Die erfenis – met als motto "Ni Dieu, ni Maitre", dat is: geen God, geen Meester – wil men nu voor heel Europa opgeld laten doen. En zo vloeide het ook uit de pen van Giscard d’Estaign. Hij verwees naar het oude Griekenland (het ‘humanisme’ van Aristotales), het Romeinse Rijk en de Verlichting, als het dragend geestelijke fundament van de Europese volkeren. Het humanisme – met de mens als middelpunt en norm van alle dingen – als geestelijk fundament van de Europese samenleving, laat geen ruimte voor een denken over de God van de Bijbel en Zijn geboden. Onze samenleving en onze wetgeving gaat steeds meer de trekken van deze goddeloosheid vertonen. In ons themanummer over de "Tekenen van de tijd" schreven we over de vier wereldrijken naar het beeld van Daniël 2. Dat beeld wordt "schrikwekkend" genoemd. We vermeldden daarbij de verschrikkingen van abortus en euthanasie. De mens en zijn belang staan centraal in al het denken. Het absolute gebod Gods wordt daarmee terzijde geschoven en de geschiedenis van de kerk en christendom in Europa wordt nu dus verloochend ten gunste van het goddeloze humanisme – de mens.

Die vier wereldrijken komen terug in Openbaring 13 - uitmondend in de komst van de antichrist met het getal 666 – dat is…de mens! (Openb. 13:18). Laten we toch letten op het profetisch Woord. Laten we bidden dat er in onze christelijke politieke partijen en ook in het Europarlement mensen zijn die profetisch durven spreken, eventueel ten koste van hun eigen politieke carrière. Daniël, aan het hof van Nebukadnezar, sprak zoals de Here hem had getoond. Hij moest buigen voor een beeld (Dan. 3), dat de trekken heeft van de antichrist uit Openbaring 13, maar weigerde. Hij wilde de levende God dienen en namens Hem spreken.

Europa staat op een cruciaal punt in de geschiedenis. Zouden er nog Daniëls zijn?

Feike ter Velde