Harpaz: Opgenomen

Gieneke van Veen-Vrolijk • 79 - 2003/04 • Uitgave: 12
Woordstudie:

Opgenomen
(1 Tessalonicenzen 4:17)

Grieks: Harpaz



In het boek Handelingen lezen wij hoe Paulus, nadat hij begrepen had, dat de Here hem riep om in Macedonië het Evangelie te brengen (Hd. 16:9-10), via Filippi te Thessalonica aankwam (Hd. 17:1-9).1 Door Paulus’ evangelisatie-arbeid in deze welvarende stad – de grootste en voornaamste van Macedonië – is een christelijke gemeente ontstaan, aan wie de apostel twee brieven schreef. Aanleiding om zijn eerste brief aan hen te schrijven – in het voorjaar van 50 AD - was het verslag, dat Timotheüs hem over de gemeente bracht (zie 1 Thess. 3:6-7). Onder meer bleek, dat de gelovigen enigszins verward en ontmoedigd waren betreffende de Wederkomst van de Here Jezus en de plaats van de gestorvenen in dit verband.2

Het gedeelte van 1 Thess. 4:13 – 5:11 handelt in zijn geheel over eschatologische zaken (= de laatste dingen) maar omvat twee onderscheiden passages: Het deel van 1 Thess. 4:13-18 gaat over de wederkomst van de Here Jezus en houdt nauw verband met de volgende passage over de ‘tijden en gelegenheden’ (5:1-11).

De tekst die ons bezighoudt vinden wij in het eerstgenoemde deel, waarin Paulus met de inleidende woorden ‘de… peri’ (= maar … betreffende)3 ingaat op de droefheid die men in de gemeente te Thessalonica had vanwege het overlijden van gelovigen en de vragen die dit opriep, omdat zij meenden dat daarvóór de Here Jezus al zou zijn teruggekomen. Paulus troost hen die geliefden door de dood moesten missen, met de mededeling en verzekering, dat wie in Christus zijn ontslapen bij de Parousia (= komst) van de Here (vs. 15b) zullen opstaan (zie vss. 14b, 16c). Daarna, zo onthult hij ‘door het Woord van de Here’, zullen bij Jezus’ Parousia de dan levende gelovigen ‘samen met hen opgenomen worden in de wolken de Here tegemoet in de lucht…’ (vs. 17). Deze profetische openbaring leert ons dat bij de toekomstige Wederkomst van Christus de gelovigen zullen worden opgenomen.



In deze basistekst komt de werkwoordsvorm harpag-zometha voor, een vorm van het Griekse werkwoord harpaz. Om deze tekst beter te begrijpen is het nodig te weten wat de bijzondere betekenis(sen) is (zijn) van dit werkwoord dat hier een centrale rol speelt.

Het werkwoord harpaz komt in de klassieke literatuur regelmatig en in verschillende vormen voor met de volgende betekenissen: a) wegdragen, wegnemen, wegrukken, wegvoeren, ontrukken; b) grijpen, bemachtigen; c) overweldigen, overmeesteren; d) nemen, pakken, aannemen (een verhaal, verslag), opnemen, bevatten (met de zintuigen). Een ander en minder frequent voorkomend betekenisveld: beroven, plunderen. De onder a), b) en c) genoemde betekenissen laten zien dat harpaz zowel het aspect van wegnemen/ontrukken inhoudt als dat van met kracht nemen en wegvoeren. Het ww. harpaz houdt ook in verplaatsing van de ene plaats naar een andere door middel van een krachtdaad of geweld, of door een bovennatuurlijke kracht; hierbij komt ook wel het aspect van het plotselinge wegnemen of ontrukken.

Sinds Homerus - lang vóór Paulus’ tijd - heeft harpaz de betekenis van: grijpen, met kracht of geweld wegnemen. Een voorbeeld van dit gebruik van harpaz vinden wij in Joh. 10:12c met betrekking tot de wolf die plotseling schapen van een kudde grijpt. Ook in Judas 23a komt een vergelijkbaar gebruik van dit ww. voor. In Joh. 6:15a komt eveneens het ww. harpaz voor in de beschrijving van de mensen die de Here Jezus met geweld koning wilden maken.

Het ww. harpaz komt 14 maal – op verschillende wijze - in het N.T. voor. Gebruik van harpaz vinden wij ook in de volgende gevallen.

- Nadat Filippus de kamerling het Evangelie had uitgelegd werd hij door de Geest van de Here weggenomen (Hd. 8:39b); hierbij wordt het ww. harpaz gebruikt, dat zo Gods machtige werking toont.

- In Paulus’ beschrijving van het hemelse gezicht, toen hij opgetrokken werd in het Paradijs, komt tweemaal het werkwoord harpaz voor (2 Cor. 12:2, 4).

- In het visioen van Openb. 12 komt harpaz voor met betrekking tot de weg/opname van het Kind (Openb. 12:5c). Hier drukt dit ww. uit dat de wegname plotseling en krachtig was, zoals dat ook het geval is in Mt. 12:29.

De verschillende betekenissen van harpaz en het Nieuwtestamentische gebruik van dit ww. duiden vooral op een krachtdaad, die een vaak plotselinge en/of uiterst snelle wegname of ontrukking inhoudt. Wij keren terug naar harpaz in onze kerntekst van 1 Thess. 4:17: Bij Christus’ Parousia zullen alle gelovigen door Gods macht en snelle kracht aan deze wereld ontrukt worden, opgenomen de Heiland tegemoet.4



mw.dr. A. van Veen-Vrolijk



1 Hoogstwaarschijnlijk vergezelde Silas en ook Timotheüs hem (vgl. Hd. 17:4a, vgl. 15:40; 16:25).

2 Aanleiding voor de brief was ook: De Gemeente had grote tegenstand te verduren; bepaalde aspecten van het persoonlijke en gemeenteleven behoefden correctie; sommigen trachtten Paulus’ gezag te ondermijnen;

3 Paulus gebruikt regelmatig de uitdrukking ‘peri … de’ wanneer hij een nieuw onderwerp inleidt (vgl. 4:9; 5:1)

4 In 1 Kor. 15:51, 52 wordt ons meegedeeld dat ‘wij allen veranderd zullen worden, met de laatste bazuin … in een oogwenk…’