Iedereen straks een chip in z’n lijf ...?

Jaap Spaans • 80 - 2004/05 • Uitgave: 17
Iedereen straks een chip in z’n lijf ...?

... het merkteken van het beest




De laatste jaren rollen de ‘tekenen der tijden’ in een snel tempo over elkaar en over ons heen. Een belangrijk teken is alles wat verband houdt met 666. Iemand, die het merkteken van Openbaring 13:16, waardoor niemand kan kopen of verkopen zonder dat teken, goed in de gaten houdt, is de publicist Jaap Spaans. Onderstaande belangrijke brief aan minister De Graaf drukken wij met toestemming van de schrijver af. Tussen haakjes een enkele toelichting van de redactie.



Onderwerp : gevolgen voor de burger van moderne identificatiemiddelen als biometrie en chipimplantatie



Geachte heer De Graaf,



Op 12 oktober 1999, vandaag precies vijf jaar geleden, heb ik een brief gezonden aan uw voorganger dhr. R. van Boxtel, met de vraag wat er zou gebeuren met burgers die op principiële gronden zouden weigeren een biometrisch kenmerk te accepteren, bijvoorbeeld ten behoeve van een reisdocument. Ik heb hem toen verzocht of het mogelijk was in toekomstige wetgeving een ontheffingsartikel voor gewetensbezwaarden op te nemen. Per brief van 23 november 1999, kenmerk NGR99/93566 deelde hij mij mede dat ‘een voorstel om een biometrisch kenmerk toe te voegen aan reisdocumenten pas aan de Tweede Kamer zal worden aangeboden, als alle voor- en nadelen volledig in beschouwing zijn genomen. Daarbij zal ook worden gekeken naar eventuele weigeringsgronden’ (citaat uit de brief). Van enige leden van de Tweede Kamer, te weten de dames Terpstra van de VVD en Wagenaar van de PvdA, ontving ik op respectievelijk 4 november 1999 (kenmerk ETSS.345) en 22 december 1999 (zonder kenmerk) een antwoord, met de toezegging dat bij de behandeling van wetgeving voor biometrische identificatie zou worden gelet op levensbeschouwelijke bezwaren en dat de noodzakelijke zorgvuldigheid zou worden betracht.

(Jaap Spaans vraagt dus of er in de wet komt te staan dat wij mogen weigeren als er bijvoorbeeld bij alle Nederlanders chips in het lichaam worden ingebracht)



In mei 2000 nam ik deel aan het Publiek Debat Biometrie dat op initiatief van de Registratiekamer (thans CBP) in Den Haag werd gehouden. Als punten van zorg met betrekking tot biometrie werd onder andere gewezen op de risico’s die zijn verbonden aan een centrale opslag van gegevens en het feit dat biometrie kan worden toegepast zonder dat de betrokkene het weet (gelaatsmeting, stemherkenning enz.). Na het debat werd het betrekkelijk stil rond biometrie. Totdat 9/11 (de Amerikaanse uitdrukking voor de terroristische aanslag op de torens in New York) plaats vond. Dit omslagpunt heeft ertoe geleid dat de discussie over nieuwe identificatiemiddelen als biometrie, maar nu ook chipimplantatie, in een stroom versnelling is geraakt. In zes grote steden loopt op dit moment de proef ‘2b or not 2b’. De proef zal ongetwijfeld zorgvuldig worden geëvalueerd, maar de uitslag staat volgens mij al min of meer vast. Biometrie zal de komende jaren worden ingevoerd in een groot aantal maatschappelijke sectoren. De VS hebben op dat punt het initiatief volledig naar zich toe getrokken. Het Homeland Security Program (Programma voor een Veilig Thuisland) en de Patriot Act (Vaderland Wet) in dat land hebben een immense wereldwijde uitstraling. Het gevolg zou kunnen zijn dat in onze rechtsstaat veiligheidsbeleid wordt ontwikkeld, dat indirect door de VS is afgedwongen. Burgerrechtenorganisaties in de VS hebben zich bezorgd getoond over de ontwikkelingen daar.



Het is vandaag 12 oktober 2004, exact vijf jaren na mijn brief aan uw voorganger. In de Tweede Kamer, het hart van onze democratie, zijn de effecten van het veiligheidsbeleid merkbaar, in de vorm van strengere toegangscontroles, intensievere identificatie enz. De huidige identificatierevolutie brengt de invoering van wetgeving die van invloed zal zijn op belangrijke burgerrechten, als bescherming van de persoonlijke levenssfeer en de lichamelijke integriteit en deze waarschijnlijk zullen beperken, voor de burger een stuk dichterbij. Daarom stel ik aan u, als verantwoordelijke minister, wederom de vraag, of er bij de totstandkoming en invoering van wetgeving rekening zal worden gehouden met principiële en levensbeschouwelijke bezwaren. Gaarne zou ik bijvoorbeeld ook uw visie willen weten op de vraag of een enrolmentprocedure (vastlegging of registratie van een uniek lichaamskenmerk) voor een biometrisch kenmerk (DNA niet, want dat is wel duidelijk) nu wel of niet wordt beschouwd als een inbreuk op de lichamelijke integriteit van de burger. Kan onze volksvertegenwoordiging straks nog wel naar principe stemmen als er wetgeving komt, voortvloeiend uit de artikelen 10 en 11 van de Grondwet. Legt het beleid van de VS ten aanzien van reisdocumenten en uitwisseling van informatie, dat zo sturend blijkt te werken, niet een zeer grote claim op beleidsbeslissingen hier en de controlerende en toetsende rol van ons parlement? De afgelopen maanden is er ook op Europees niveau scepsis geuit over deze ontwikkeling, met name de uitwisseling van informatie waaronder gevoelige informatie en de langdurige opslag van deze informatie.



Ik stel met nadruk dat ik voorstander ben van een doelmatig veiligheidsbeleid. Ik realiseer mij ook terdege dat de overheid voor grote dilemma’s staat en krachtdadig beleid nu en in de toekomst niet kan worden vermeden. Terrorisme en criminaliteit zijn een gesel voor de samenleving en dienen krachtig te worden bestreden. Veel burgers staan achter het huidige beleid. Een grote groep burgers is daarentegen van mening, dat de balans tussen veiligheid en privacy, nu aan het doorslaan is. Als christen maak ik mij op levensbeschouwelijke gronden zorgen over de huidige situatie en ontwikkelingen op identificatiegebied die ons in de nabije toekomst te wachten staan, zoals chipimplantatie. (Het plaatsen van een chip is zeker een inbreuk op de lichamelijke integriteit!). Er is nu al een uitgebreide internetpagina met informatie over de chips en chipimplantatie (rfid.pagina.nl). Toepassing bij mensen zal slechts een kwestie van tijd zijn. Repressieve (onderdrukkende) middelen kunnen een probleem wellicht enigszins beheersbaar houden, maar ten diepste kampt de mensheid met een probleem van het hart, een mentaliteitsprobleem en dat los je niet op door controle en repressie. De identificatie-ontwikkelingen volgend, heb ik de indruk dat de kritische kanttekeningen die werden geplaatst tijdens het Publiek Debat Biometrie in 2000, al door de omstandigheden zijn ingehaald, nog voordat biometrische identificatie daadwerkelijk grootschalig is ingevoerd.



Hoogachtend,



J. Spaans, Publicist