In de greep van Babel

Feike ter Velde • 82 - 2006/07 • Uitgave: 24
De cultuur van Babel in het boek Genesis (hst. 11) is er één van religie (de hemel), expansiedrift (een stad), macht (naam maken) en techniek (maken en bouwen). Het eerste koninkrijk dat de geweldenaar Nimrod had gesticht begon zich op aarde te verheffen, richting de hemel. Religieus gedreven droomde zij van goddelijke macht en van de beheersing van alles, van heel het leven. Zij dacht totalitair. Haar diepste begeerte werd door de Here God gepeild toen Hij zei: “Dit is het begin van hun streven; nu zal niets van wat zij denken te doen voor hen onuitvoerbaar zijn.” Zij heeft de middelen tot haar beschikking om haar diepste gedachte tot werkelijkheid te maken: het heersen over het totale leven, echter zonder het gebod Gods. Diezelfde karaktertrekken vertoont onze cultuur voluit. De ene taal is vandaag de computertaal – de taal van 0 en 1, van 1 en 0. Zij heerst over alles en wil alles beheersen, totdat…



Een van de sprekers is Prof.dr.ir. E. Schuurman. Hij zei enige tijd geleden o. a. dit:

“De techniek zet op alles zijn stempel en alles wordt van de techniek afhankelijk. In verbinding met de economie wordt de cultuur ééndimensionaal. Niet alleen worden we in die ontwikkeling met een natuur- en milieuprobleem geconfronteerd, ook de mens ontwikkelt zich in die ‘technische cultuur’ eenzijdig en de menselijke samenleving valt uiteen.

Er is sprake van bedreiging door kernwapens of radioactief afval van kerncentrales, het opraken van grondstoffen, uitsterven van vele planten- en diersoorten, ontbossing, verzilting en verwoestijning – met verlies aan voedsel door onvruchtbare gronden – , aantasting van de ozonlaag, uitstoot van emissiegassen met hun vérstrekkende gevolgen voor leven en klimaat, snelle en grootschalige verwoesting en vervuiling van de natuur. Ook is er de snel toenemende bedreiging van de overschrijding van genetische manipulatietechnieken, met als uitloper de technische mogelijkheden van kloneren en genetisch manipuleren van mensen enz.
De dringende vraag is: hoe kunnen we techniek zelf nog beheersen? In het licht van mogelijk negatieve gevolgen van genomen risico’s is de menselijke verantwoordelijkheid ondragelijk aan het worden. Hebben we onszelf meer technische macht toegeëigend dan we aan kunnen? En hoe kunnen we – om met Einstein te spreken – ‘verwildering van de wetenschappelijk-technisch cultuur voorkomen’?
Tot zover professor Schuurman.



Feike ter Velde