Levensvernieuwing door de Geest
ds. P. van de Voorde • 85 - 2009 • Uitgave: 11
Waarom eigenlijk? Wat moeten we er ons bij voorstellen? Moeten we er zelf wat voor doen? Ik ga met u op zoek naar antwoorden vanuit het Oude en het Nieuwe Testament.
Waarom?
Ik val maar met de deur in huis. Er is maar één manier om als christen een nieuw leven te leiden tot eer van God en dat is door de Geest van God. Alle andere wegen om te leven zoals God dat wil, zijn dwaalwegen. Die leiden hooguit tot verandering, maar niet tot vernieuwing. Ik denk aan het verhaal van Jezus over de Farizeeër en de tollenaar. De Farizeeër dankt God dat hij beter is dan de tollenaar. De tollenaar verootmoedigt zich en bidt: “O God! Wees mij zondaar genadig!” (Luc. 18:9-14). De Farizeeër is hooguit veranderd van buiten, maar niet vernieuwd door de Geest van God. En zonder de Geest wordt onze godsdienst egocentrisch; het draait allemaal om onszelf. Alleen het werk van de Geest richt ons op God.
De belofte
Dat wordt duidelijk vanuit het Oude Testament. Het gaat mij om de belofte van het geestelijke herstel van Israël. Die belofte heeft ook ons veel te zeggen. In Ezechiël 36:25-27 staat: ‘En Ik zal u een nieuw hart geven, en zal een nieuwe geest geven in het binnenste van u; en Ik zal het stenen hart uit uw vlees wegnemen, en zal u een vlezen hart geven. En Ik zal Mijn Geest geven in het binnenste van u; en Ik zal maken, dat gij in Mijn inzettingen zult wandelen, en Mijn rechten zult bewaren en doen.’
God had Israël bij de Sinaï Zijn wet gegeven om naar te leven (Deut. 6:1-9; Ps. 78:1-7). Maar wat is er van geworden? Heeft de wet Israël tot levensvernieuwing gebracht? Het tegendeel blijkt. De massa van het volk diende God niet. Hooguit een belijdenis met de mond, maar met een hart zo liefdeloos en koud als steen. Jesaja zegt: ‘Daarom dat dit volk tot Mij nadert met zijn mond, en zij Mij met hun lippen eren, maar hun hart verre van Mij doen’ (29:13). Hooguit verandering van buiten voor de vorm, maar geen vernieuwing van binnenuit. Vandaar het oordeel dat God over Israël bracht. Maar daar klinkt een rijke belofte. Want God verlangt dat mensen Hem gehoorzamen met liefde en overgave. God belooft een ‘nieuw hart’, een ‘nieuwe geest’ en als hoogtepunt klinkt de belofte: ‘Ik zal mijn Geest geven in het binnenste van u; en Ik zal maken dat gij in mijn inzettingen zult wandelen.’ Hier zijn we wat mij betreft bij het hart van het christelijke leven. Niet alleen het ontvangen van vergeving van zonden is genade, maar God belooft ons een nieuwe gezindheid om voor Hem te leven. En het is de Geest die daar een belangrijke rol in speelt. Paulus bevestigt dit in het Nieuwe Testament.
De vervulling
Paulus noemt in 2 Korintiërs 3:3 de gemeente ‘een brief van Christus’ die geschreven is door de Geest ‘op vlezen tafelen van het hart’. Eens schreef God op de berg Sinaï Zijn wet in steen. Die wet kan ons alleen maar veroordelen (Rom. 3:20; 5:20). De wet geeft ons wel richting, maar geen vernieuwing om te volgen. Wat doet nu de Geest volgens Ezechiël en Paulus? Hij schrijft niet alleen Zijn geboden in ons hart, maar het karakter van Christus Zelf. De Geest vernieuwt ons hart en wil in ons het beeld van Christus vormen, zoals een pottenbakker het klei kneedt tot een kunstwerk (Rom. 8:29).
Vertrekpunt
Wat betekent dit nu voor de praktijk van het christenleven? Heel veel! Het is heel belangrijk om het juiste vertrekpunt te kiezen. Waar beginnen we: bij onszelf of bij de genade van God?
Te snel proberen gelovigen in eigen kracht de zonde de baas te worden, maar komen steeds weer tot de ontdekking dat dit niet lukt. Onbewust kan de gedachte leven dat we uit genade vergeving van zonden hebben ontvangen en dat we nu uit dankbaarheid ‘beter’ moeten gaan leven. Dat is inderdaad wel het verlangen dat de Heere in het hart legt, maar om nu daadwerkelijk de Heere te gehoorzamen is ook genade!
Vertrouwen we in eigen kracht, dan wordt het levensvernieuwing door de gelovige. Maar er is maar één goed vertrekpunt na Pinksteren en dat is het leven van de genade dat we mogen ontvangen door het geloof. Genade die ruimte schept om te groeien naar het beeld van Christus. En daarvoor geeft Jezus Zijn Geest aan iedere gelovige.
Wie wint?
Het lukt ons niet om in eigen kracht de macht van de zonde (‘vlees’) in ons de baas te worden, maar alleen door de Geest (Rom. 8:13). Dat moeten we leren vanuit de Bijbel en de praktijk van het geloofsleven.
Paulus zegt in Galaten 5:16 ‘wandel door de Geest en gij zult de begeerlijkheid van het vlees niet volbrengen’ (HSV). Want de Geest die in de gelovige woont, is wél sterker dan de macht van de zonde. We moeten alleen leren niet in eigen kracht tegen die zonde te strijden, maar die strijd uit handen te geven. Dit punt is moeilijk uit te leggen. Je zou het zo kunnen zeggen: hoe meer wij onze onmacht erkennen om de zonde te weerstaan, hoe afhankelijker we kunnen worden van het werk van de Heilige Geest. Hoe meer ruimte we Hem ook geven om ons te vernieuwen.
En wat werkt de Heilige Geest dan? De Geest zet iets tegenover die zondige natuur in ons. In Galaten 5:22 noemt Paulus dat de ‘vrucht van de Geest’. Die ‘vrucht’ bestaat uit: ‘liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing’ (HSV). Paulus roept ons op om ons in afhankelijkheid en gebed uit te strekken naar deze gezindheid die de Geest als een ‘vrucht’ in ons laat groeien en bloeien.
Gehoorzaamheid
Nu lezen we in de Bijbel keer op keer de oproep om gehoorzaam te zijn aan de wil van God voor ons leven (Rom. 12:1-2; 1Petr. 4:2). Dit wordt concreet gemaakt in talloze Bijbelteksten, zoals de Bergrede van Jezus of de brieven van Paulus. Beiden vatten de geboden samen in het gebod om God en de naaste lief te hebben (Matt. 22:37-40; Rom. 13:8-10). Wie dat doet, vervult de wet. Maar hoe kunnen we hieraan gehoorzaam zijn? Het is waar, wij zijn verantwoordelijk om te gehoorzamen aan Gods Woord. Maar denkt u ook aan uw verantwoordelijkheid om te leven uit genade? Volgens Ezechiël komt Israël alleen tot vernieuwing door het werk van de Geest. Volgens Paulus wordt het beeld van Christus in ons zichtbaar door het werk van de Geest. De Geest brengt de liefde van God in ons hart. En de vrucht van de Geest is ook liefde. En wie liefheeft, die vervult de wet van God.
De weg
Het is Pinksteren geweest. Het offer voor de zonde is gebracht op Golgotha. In de Heere Jezus is een bron van vergevende liefde die ons bevrijdt. Maar door Zijn Geest is er ook een bron van kracht, die ons vernieuwt, van binnenuit (Gal. 5:22).
Soms kunnen we teleurgesteld zijn in onszelf, voelen we ons tekortschieten. Wat te doen? Nieuwe voornemens voor morgen? Of verootmoediging en vertrouwen op Zijn vergevende liefde en vernieuwende kracht. Ik ga voor het laatste. Want dan wordt gehoorzaamheid je lust en je leven.
Ds. Pieter van de Voorde
Waarom?
Ik val maar met de deur in huis. Er is maar één manier om als christen een nieuw leven te leiden tot eer van God en dat is door de Geest van God. Alle andere wegen om te leven zoals God dat wil, zijn dwaalwegen. Die leiden hooguit tot verandering, maar niet tot vernieuwing. Ik denk aan het verhaal van Jezus over de Farizeeër en de tollenaar. De Farizeeër dankt God dat hij beter is dan de tollenaar. De tollenaar verootmoedigt zich en bidt: “O God! Wees mij zondaar genadig!” (Luc. 18:9-14). De Farizeeër is hooguit veranderd van buiten, maar niet vernieuwd door de Geest van God. En zonder de Geest wordt onze godsdienst egocentrisch; het draait allemaal om onszelf. Alleen het werk van de Geest richt ons op God.
De belofte
Dat wordt duidelijk vanuit het Oude Testament. Het gaat mij om de belofte van het geestelijke herstel van Israël. Die belofte heeft ook ons veel te zeggen. In Ezechiël 36:25-27 staat: ‘En Ik zal u een nieuw hart geven, en zal een nieuwe geest geven in het binnenste van u; en Ik zal het stenen hart uit uw vlees wegnemen, en zal u een vlezen hart geven. En Ik zal Mijn Geest geven in het binnenste van u; en Ik zal maken, dat gij in Mijn inzettingen zult wandelen, en Mijn rechten zult bewaren en doen.’
God had Israël bij de Sinaï Zijn wet gegeven om naar te leven (Deut. 6:1-9; Ps. 78:1-7). Maar wat is er van geworden? Heeft de wet Israël tot levensvernieuwing gebracht? Het tegendeel blijkt. De massa van het volk diende God niet. Hooguit een belijdenis met de mond, maar met een hart zo liefdeloos en koud als steen. Jesaja zegt: ‘Daarom dat dit volk tot Mij nadert met zijn mond, en zij Mij met hun lippen eren, maar hun hart verre van Mij doen’ (29:13). Hooguit verandering van buiten voor de vorm, maar geen vernieuwing van binnenuit. Vandaar het oordeel dat God over Israël bracht. Maar daar klinkt een rijke belofte. Want God verlangt dat mensen Hem gehoorzamen met liefde en overgave. God belooft een ‘nieuw hart’, een ‘nieuwe geest’ en als hoogtepunt klinkt de belofte: ‘Ik zal mijn Geest geven in het binnenste van u; en Ik zal maken dat gij in mijn inzettingen zult wandelen.’ Hier zijn we wat mij betreft bij het hart van het christelijke leven. Niet alleen het ontvangen van vergeving van zonden is genade, maar God belooft ons een nieuwe gezindheid om voor Hem te leven. En het is de Geest die daar een belangrijke rol in speelt. Paulus bevestigt dit in het Nieuwe Testament.
De vervulling
Paulus noemt in 2 Korintiërs 3:3 de gemeente ‘een brief van Christus’ die geschreven is door de Geest ‘op vlezen tafelen van het hart’. Eens schreef God op de berg Sinaï Zijn wet in steen. Die wet kan ons alleen maar veroordelen (Rom. 3:20; 5:20). De wet geeft ons wel richting, maar geen vernieuwing om te volgen. Wat doet nu de Geest volgens Ezechiël en Paulus? Hij schrijft niet alleen Zijn geboden in ons hart, maar het karakter van Christus Zelf. De Geest vernieuwt ons hart en wil in ons het beeld van Christus vormen, zoals een pottenbakker het klei kneedt tot een kunstwerk (Rom. 8:29).
Vertrekpunt
Wat betekent dit nu voor de praktijk van het christenleven? Heel veel! Het is heel belangrijk om het juiste vertrekpunt te kiezen. Waar beginnen we: bij onszelf of bij de genade van God?
Te snel proberen gelovigen in eigen kracht de zonde de baas te worden, maar komen steeds weer tot de ontdekking dat dit niet lukt. Onbewust kan de gedachte leven dat we uit genade vergeving van zonden hebben ontvangen en dat we nu uit dankbaarheid ‘beter’ moeten gaan leven. Dat is inderdaad wel het verlangen dat de Heere in het hart legt, maar om nu daadwerkelijk de Heere te gehoorzamen is ook genade!
Vertrouwen we in eigen kracht, dan wordt het levensvernieuwing door de gelovige. Maar er is maar één goed vertrekpunt na Pinksteren en dat is het leven van de genade dat we mogen ontvangen door het geloof. Genade die ruimte schept om te groeien naar het beeld van Christus. En daarvoor geeft Jezus Zijn Geest aan iedere gelovige.
Wie wint?
Het lukt ons niet om in eigen kracht de macht van de zonde (‘vlees’) in ons de baas te worden, maar alleen door de Geest (Rom. 8:13). Dat moeten we leren vanuit de Bijbel en de praktijk van het geloofsleven.
Paulus zegt in Galaten 5:16 ‘wandel door de Geest en gij zult de begeerlijkheid van het vlees niet volbrengen’ (HSV). Want de Geest die in de gelovige woont, is wél sterker dan de macht van de zonde. We moeten alleen leren niet in eigen kracht tegen die zonde te strijden, maar die strijd uit handen te geven. Dit punt is moeilijk uit te leggen. Je zou het zo kunnen zeggen: hoe meer wij onze onmacht erkennen om de zonde te weerstaan, hoe afhankelijker we kunnen worden van het werk van de Heilige Geest. Hoe meer ruimte we Hem ook geven om ons te vernieuwen.
En wat werkt de Heilige Geest dan? De Geest zet iets tegenover die zondige natuur in ons. In Galaten 5:22 noemt Paulus dat de ‘vrucht van de Geest’. Die ‘vrucht’ bestaat uit: ‘liefde, blijdschap, vrede, geduld, vriendelijkheid, goedheid, trouw, zachtmoedigheid, zelfbeheersing’ (HSV). Paulus roept ons op om ons in afhankelijkheid en gebed uit te strekken naar deze gezindheid die de Geest als een ‘vrucht’ in ons laat groeien en bloeien.
Gehoorzaamheid
Nu lezen we in de Bijbel keer op keer de oproep om gehoorzaam te zijn aan de wil van God voor ons leven (Rom. 12:1-2; 1Petr. 4:2). Dit wordt concreet gemaakt in talloze Bijbelteksten, zoals de Bergrede van Jezus of de brieven van Paulus. Beiden vatten de geboden samen in het gebod om God en de naaste lief te hebben (Matt. 22:37-40; Rom. 13:8-10). Wie dat doet, vervult de wet. Maar hoe kunnen we hieraan gehoorzaam zijn? Het is waar, wij zijn verantwoordelijk om te gehoorzamen aan Gods Woord. Maar denkt u ook aan uw verantwoordelijkheid om te leven uit genade? Volgens Ezechiël komt Israël alleen tot vernieuwing door het werk van de Geest. Volgens Paulus wordt het beeld van Christus in ons zichtbaar door het werk van de Geest. De Geest brengt de liefde van God in ons hart. En de vrucht van de Geest is ook liefde. En wie liefheeft, die vervult de wet van God.
De weg
Het is Pinksteren geweest. Het offer voor de zonde is gebracht op Golgotha. In de Heere Jezus is een bron van vergevende liefde die ons bevrijdt. Maar door Zijn Geest is er ook een bron van kracht, die ons vernieuwt, van binnenuit (Gal. 5:22).
Soms kunnen we teleurgesteld zijn in onszelf, voelen we ons tekortschieten. Wat te doen? Nieuwe voornemens voor morgen? Of verootmoediging en vertrouwen op Zijn vergevende liefde en vernieuwende kracht. Ik ga voor het laatste. Want dan wordt gehoorzaamheid je lust en je leven.
Ds. Pieter van de Voorde
