Nachah
Gieneke van Veen-Vrolijk • 86 - 2010 • Uitgave: 14/15
Mijn Maker en Leidsman
Het is zomertijd. Gods mooie schepping toont ons - zoals dat overigens in elk jaarseizoen het geval is - hoe schitterend Hij alles gemaakt heeft. Wie probeert wat tot rust te komen en hiervan te genieten, wordt bepaald bij de grootheid van de Schepper die alles voortbracht en in de hand houdt, ja ook mijn leven. Deze almachtige Schepper is niet alleen mijn Maker, maar Hij wil ook mijn Leidsman zijn. Dat maakt de Schrift mij duidelijk.
In de Hebreeuwse Bijbel komen meerdere woorden of uitdrukkingen voor die de mens bepalen bij de leiding van de Here God. In dit verband kan het werkwoord ‘nachah’ worden genoemd, waarmee veelvuldig wordt uitgedrukt dat God leidend en sturend werkt. Hierbij komt ook vaak naar voren hoe of waarom Hij naar een bepaald doel leidt.
De basisbetekenis van het werkwoord ‘nachah’ is: leiden. Afhankelijk van gebruik en context heeft ‘nachah’ drie betekenisvarianten. Wanneer de nadruk ligt op het initiatief van de leider, dan kan ‘nachah’ worden opgevat in de zin van ‘iemand op de juiste weg leiden’ of ‘iemand de juiste weg wijzen’. Als ‘nachah’ voorkomt in een verband dat duidelijk wijst op/naar de actie van de leider gedurende een reis, dan kan het werkwoord betekenen ‘iemand ter bescherming begeleiden’. Wanneer in de tekst het doel, de bestemming van een reis op de voorgrond staat, dan heeft ‘nachah’ de betekenis van ‘iemand veilig naar haar/zijn bestemming leiden’, maar ook ‘iemand naar Zijn doel leiden’.
Leiding van/door mensen
Het werkwoord ‘nachah’/leiden komt in de Bijbel voor met betrekking tot menselijk leiderschap, begeleiding of sturing in de intermenselijke sfeer. Zo lezen we dat David tijdens een gevaarlijke dreigsituatie in zijn leven voor zijn ouders een veilig heenkomen had gezocht in Moab en daarom “…hij ‘nachah’/leidde hen voor de koning van Moab…” (1 Samuël 22:4). Diezelfde David was koning en leider over Israël geweest: “…naar de vaardigheden van zijn hand ‘nachah’/ leidde hij hen” (Psalm 78:72). Ook van ouders wordt gezegd dat hun woorden en bepalingen dienen om hun kinderen te ‘nachah’ /leiden: “… bewaar het gebod van je vader… wanneer je (voort)gaat zal dat je begeleiden…” (Spreuken 6:20-22a; vgl 11:3a). Dit leert ons het belang van goed leiderschap dat uitgaat van en gebaseerd is op Gods Woord!
God als Leider
Maar ‘nachah’/leiden komt (vooral) voor in verband met Gods leiding, zowel in het algemeen, als meer in het bijzonder op geestelijk gebied. Dit vraagt van de Zijnen wel een gewillige en volgzame houding. Dat had Israël ook nodig toen God hen omwille van het Filistijnse gevaar via een omweg op de weg ‘nachah’/beschermend leidde (Exodus 13:17). God wist waarom Hij dat deed, maar het volk kon dat niet overzien. Israël moest er op vertrouwen dat de Here als Leider voorop ging en leren dat Hij alleen hen begeleidde: “De HERE alleen ‘nachah’/begeleidde hen…”(Deuteronomium 32:12). Die les geldt ook ons nu!
Nehemia, de trouwe dienaar Gods die na de ballingschap Israël begeleidde in de herbouw van muren, tempel en eredienst, refereerde ook aan Israëls woestijntijd toen hij met het volk een intense dag van gebed en vasten hield. Biddend beleed hij: “U hebt hen overdag ‘nachah’/begeleid met de wolkkolom en in de nacht met de vuurkolom…” (Nehemia 9:12,19). Ook ons wil de hemelse Vader op de levensweg begeleiden. Daar mogen we op bouwen. Daarvoor gaf Hij Zijn Heilige Geest en Woord. Zijn Geest troost ons en leidt ons op de weg van de Waarheid (Johannes 16:13). “Leer mij uw wil te doen, want U bent mij God, uw goede Geest ‘nacha’/begeleide mij …” (Psalm 143:10). Zo wil hij ons dagelijks leiden!
Omwille van Uw Naam
Opvallend is dat dit werkwoord ‘nachah’ vooral voorkomt in de dichterlijke en wijsheidsboeken. Hierbij is ‘nachah’ dan vaak een metafoor (vergelijkende beeldspraak) voor Goddelijke leiding en besturing in het leven en de bestemming van de mens. In de Psalmen vinden we ‘nachah’ met betrekking tot de Here God. Asaf spreekt zo over God als Leider van zijn volk: “U leidde uw volk als een kudde …” (Psalm 77:21).
De HERE is onze rots en vesting, maar ook leidt Hij ons omwille van Zijn naam (Psalm 31:4). Datzelfde leert ook het bekende psalmwoord: “…Hij ‘nachah’/leidt mij in sporen van gerechtigheid omwille van zijn naam” (Psalm 23:3). ‘Zijn naam’ vertegenwoordigt de Here God zelf (Exodus 3:15) en de Zoon die zich offerde aan het kruis om ons hiermee vrij te kopen voor altijd (1 Petrus 1:18-21). Hij begeleidt de Zijnen beschermend en bemoedigend en daar mogen we Hem in tijden van gevaar en onzekerheden ook om bidden: “HERE, ‘nachah’/begeleid mij omwille van mijn tegenstanders …” (Psalm 5:9). David bezong de HERE als ‘zijn licht en heil’ en klampte zich daar, omringd door tegenspoed, aan vast met de bede: “HERE, leer mij uw weg, ‘nacha’/leid mij op een recht pad…” (Psalm 27:11). Dagelijks mogen we leren onze Leider zo te volgen op ons levenspad.
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
Het is zomertijd. Gods mooie schepping toont ons - zoals dat overigens in elk jaarseizoen het geval is - hoe schitterend Hij alles gemaakt heeft. Wie probeert wat tot rust te komen en hiervan te genieten, wordt bepaald bij de grootheid van de Schepper die alles voortbracht en in de hand houdt, ja ook mijn leven. Deze almachtige Schepper is niet alleen mijn Maker, maar Hij wil ook mijn Leidsman zijn. Dat maakt de Schrift mij duidelijk.
In de Hebreeuwse Bijbel komen meerdere woorden of uitdrukkingen voor die de mens bepalen bij de leiding van de Here God. In dit verband kan het werkwoord ‘nachah’ worden genoemd, waarmee veelvuldig wordt uitgedrukt dat God leidend en sturend werkt. Hierbij komt ook vaak naar voren hoe of waarom Hij naar een bepaald doel leidt.
De basisbetekenis van het werkwoord ‘nachah’ is: leiden. Afhankelijk van gebruik en context heeft ‘nachah’ drie betekenisvarianten. Wanneer de nadruk ligt op het initiatief van de leider, dan kan ‘nachah’ worden opgevat in de zin van ‘iemand op de juiste weg leiden’ of ‘iemand de juiste weg wijzen’. Als ‘nachah’ voorkomt in een verband dat duidelijk wijst op/naar de actie van de leider gedurende een reis, dan kan het werkwoord betekenen ‘iemand ter bescherming begeleiden’. Wanneer in de tekst het doel, de bestemming van een reis op de voorgrond staat, dan heeft ‘nachah’ de betekenis van ‘iemand veilig naar haar/zijn bestemming leiden’, maar ook ‘iemand naar Zijn doel leiden’.
Leiding van/door mensen
Het werkwoord ‘nachah’/leiden komt in de Bijbel voor met betrekking tot menselijk leiderschap, begeleiding of sturing in de intermenselijke sfeer. Zo lezen we dat David tijdens een gevaarlijke dreigsituatie in zijn leven voor zijn ouders een veilig heenkomen had gezocht in Moab en daarom “…hij ‘nachah’/leidde hen voor de koning van Moab…” (1 Samuël 22:4). Diezelfde David was koning en leider over Israël geweest: “…naar de vaardigheden van zijn hand ‘nachah’/ leidde hij hen” (Psalm 78:72). Ook van ouders wordt gezegd dat hun woorden en bepalingen dienen om hun kinderen te ‘nachah’ /leiden: “… bewaar het gebod van je vader… wanneer je (voort)gaat zal dat je begeleiden…” (Spreuken 6:20-22a; vgl 11:3a). Dit leert ons het belang van goed leiderschap dat uitgaat van en gebaseerd is op Gods Woord!
God als Leider
Maar ‘nachah’/leiden komt (vooral) voor in verband met Gods leiding, zowel in het algemeen, als meer in het bijzonder op geestelijk gebied. Dit vraagt van de Zijnen wel een gewillige en volgzame houding. Dat had Israël ook nodig toen God hen omwille van het Filistijnse gevaar via een omweg op de weg ‘nachah’/beschermend leidde (Exodus 13:17). God wist waarom Hij dat deed, maar het volk kon dat niet overzien. Israël moest er op vertrouwen dat de Here als Leider voorop ging en leren dat Hij alleen hen begeleidde: “De HERE alleen ‘nachah’/begeleidde hen…”(Deuteronomium 32:12). Die les geldt ook ons nu!
Nehemia, de trouwe dienaar Gods die na de ballingschap Israël begeleidde in de herbouw van muren, tempel en eredienst, refereerde ook aan Israëls woestijntijd toen hij met het volk een intense dag van gebed en vasten hield. Biddend beleed hij: “U hebt hen overdag ‘nachah’/begeleid met de wolkkolom en in de nacht met de vuurkolom…” (Nehemia 9:12,19). Ook ons wil de hemelse Vader op de levensweg begeleiden. Daar mogen we op bouwen. Daarvoor gaf Hij Zijn Heilige Geest en Woord. Zijn Geest troost ons en leidt ons op de weg van de Waarheid (Johannes 16:13). “Leer mij uw wil te doen, want U bent mij God, uw goede Geest ‘nacha’/begeleide mij …” (Psalm 143:10). Zo wil hij ons dagelijks leiden!
Omwille van Uw Naam
Opvallend is dat dit werkwoord ‘nachah’ vooral voorkomt in de dichterlijke en wijsheidsboeken. Hierbij is ‘nachah’ dan vaak een metafoor (vergelijkende beeldspraak) voor Goddelijke leiding en besturing in het leven en de bestemming van de mens. In de Psalmen vinden we ‘nachah’ met betrekking tot de Here God. Asaf spreekt zo over God als Leider van zijn volk: “U leidde uw volk als een kudde …” (Psalm 77:21).
De HERE is onze rots en vesting, maar ook leidt Hij ons omwille van Zijn naam (Psalm 31:4). Datzelfde leert ook het bekende psalmwoord: “…Hij ‘nachah’/leidt mij in sporen van gerechtigheid omwille van zijn naam” (Psalm 23:3). ‘Zijn naam’ vertegenwoordigt de Here God zelf (Exodus 3:15) en de Zoon die zich offerde aan het kruis om ons hiermee vrij te kopen voor altijd (1 Petrus 1:18-21). Hij begeleidt de Zijnen beschermend en bemoedigend en daar mogen we Hem in tijden van gevaar en onzekerheden ook om bidden: “HERE, ‘nachah’/begeleid mij omwille van mijn tegenstanders …” (Psalm 5:9). David bezong de HERE als ‘zijn licht en heil’ en klampte zich daar, omringd door tegenspoed, aan vast met de bede: “HERE, leer mij uw weg, ‘nacha’/leid mij op een recht pad…” (Psalm 27:11). Dagelijks mogen we leren onze Leider zo te volgen op ons levenspad.
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
