Nieuwe koers van de Verenigde Staten
Feike ter Velde • 93 - 2017 • Uitgave: 1
Amerika koos een nieuwe president
Op vrijdag 20 januari 2017 vindt de inauguratie plaats van de vijfenveertigste president van de Verenigde Staten van Amerika: Donald John Trump (70). Heel de wereld kijkt gespannen toe.
Na de eerste zwarte president, Barack Hoessein Obama, is nu een schatrijke zakenman gekozen voor het hoogste ambt. Ooit werd een filmster, Ronald Reagan gekozen om de machtigste man op aarde te worden. In beide gevallen was er ook grote onzekerheid over het functioneren van deze mannen. Die onzekerheid is er nu ook. Is hij niet een ongeleid projectiel en is dat niet gevaarlijk voor de wereldvrede?
Wat zal het gaan worden?
De bevolking van de Verenigde Staten is uiterst verdeeld nu de, zoals de meeste tegenstanders zeggen, ultrarechtse Donald Trump, aan de macht komt. Hij is getrouwd met zijn derde vrouw, omdat twee eerdere huwelijken strandden. Zijn vermogen wordt geschat op bijna vier miljard dollar. In zijn overwinningsspeech, direct na de verkiezingen van 8 november jl. haastte hij zich weliswaar de belofte uit te spreken dat hij president wil zijn van álle Amerikanen, maar dat is juist het meest onzekere punt.
Zijn beleid zal fundamenteel anders zijn dan dat van zijn drie Democratische voorgangers, in het buitenland zowel als in het binnenland. Het sociale beleid, dat bij Obama leidde tot een ziektekostenverzekering voor alle Amerikanen, is een gruwel in de ogen van veel ‘rechtse’ Republikeinen. Het idee dat de staat iets goed doet voor de gewone burger is bij die mensen niet bespreekbaar. De sociaal zwakkeren moeten bij hun kerk aankloppen voor hulp, maar niet bij de staat. Dat is socialistisch gedachtegoed, vinden ze. Donald Trump zal die koers zeker verleggen in de komende periode. Sociaaleconomisch, zo kunnen wij dat ongeveer duiden, staat Trump aan de kant van onze Nederlandse VVD, dat is liberaal en ieder voor zich, en zijn voorganger staat aan de kant van onze Nederlandse PvdA, dat is sociaal en zorg voor elkaar. Die grote scheidslijn in de kijk op en de inrichting van de samenleving loopt door bijna alle landen.
Daar is natuurlijk veel meer bij te zeggen, maar dat is hier niet aan de orde. Het gaat om het duiden van de toekomstige Amerikaanse president. Voor Europa en voor Nederland is de vraag belangrijker: wat gaat Trump betekenen voor ons en voor Europa. Dat kan heel verrassende ontwikkelingen opleveren.
De NAVO
Hij wil Amerika sterk maken. Dat staat bovenaan. En daar is op zich niets mis mee. Wij hebben onze vrijheid vooral te danken aan een sterk Amerika. Dat hield ook de Sovjet-Unie in bedwang en binnen de grenzen van Oost-Europa na de Tweede Wereldoorlog. Elke poging tot uitbreiding van het communistische machtsgebied stuitte op een Amerikaans halt en lokale oorlogen: de Koreaanse oorlog, de Vietnamese oorlog, spanningen in Midden- en Zuid-Amerika gedurende de Koude Oorlog, enz. gaven daar blijk van. Amerika is de spil van de NAVO en draagt deze organisatie militair en ook financieel. Veel Europese landen willen niet zoveel bijdragen, ook Nederland niet. Nu echter blijkt dat het Vrederijk nog niet is gekomen – zoals velen leken te denken na de val van de Sovjet-Unie – moeten we ons sterk uitgedunde leger weer snel opkalefateren. Want Rusland met Poetin wordt een groeiende dreiging voor het vrije Westen.
Nu zegt Donald Trump al: Europa, jullie zullen meer moeten bijdragen aan de NAVO, want Amerika wil dat niet langer grotendeels alleen doen. Dat lijkt een nieuwe verhouding tussen Amerika en Europa in te gaan luiden. Wij gedragen ons in Nederland als in de jaren ’30 van de vorige eeuw. Wij hadden toen ook ons leger bijna afgeschaft en droegen een gebroken geweertje op de revers. Toen kwam de inval van Nazi-Duitsland en moesten we al direct capituleren. Vijf donkere jaren van bezetting volgden. Maar we hebben kennelijk niets geleerd. Trump lijkt Europa nu wakker te gaan schudden en dat is een goede zaak. De vele oorlogsgraven met duizenden Amerikaanse jonge mensen, die hier hun leven gaven voor onze vrijheid, zou ons tot schaamte moeten brengen. Maar daar lijkt het niet op.
Buitenlands beleid
Het buitenlandse beleid van de nieuwe president is voor ons van veel groter betekenis. Na de vriendelijk lachende Obama, met zijn zachte en voorzichtige optreden in de buitenlandse politiek, krijgen we nu mogelijk met een blaffende buldog te maken die iedereen en alles rechtstreeks zal aanspreken en dingen die hem niet aanstaan bij de naam zal noemen. Dat heeft hij ook al aan China laten blijken, door rechtstreeks te praten met de politieke leiding van Taiwan. China had Amerika zijn wil opgelegd door Taiwan ook te beschouwen als provincie van China. Maar Taiwan heeft zich begin de jaren ’50 afgescheiden van het communistische China en hoort politiek bij het vrije Westen. Trump lijkt aan China’s eisen geen boodschap te hebben.
Belangrijk is de minister van Buitenlandse Zaken. Daar werd met grote belangstelling naar uitgekeken. Het is een vooraanstaande man uit de wereld van de olie, Exxon Mobil, geworden: Rex Tillerson. Door zijn jarenlange ervaring als leider van een wereldconcern staat hij bekend als goede onderhandelaar en is hij ook bekend met bijna alle wereldleiders. Maar hij heeft geen diplomatieke ervaring, net zo min als Trump zelf. Dat is wel een zorgelijk punt in deze complexe politieke wereld. Wonderlijk is ook nog dat hij vriendelijke relaties heeft met Vladimir Poetin. Wat dit oplevert in de huidige moeilijke relatie van Amerika met Rusland en de lopende sancties in verband met de onwettige annexatie van de Krim, moet worden afgewacht. Het komende presidentschap van Donald Trump is omgeven met grote onzekerheden, vooral met het oog op de internationale ontwikkelingen.
De sterke man
Ook in Amerika bleek behoefte aan een sterke man die in staat zou zijn zekerheden te bieden in onzekere tijden. We zien hetzelfde in andere landen. De zucht naar de sterke man kan een opmaat worden naar de toekomstige wereldheerser: de Antichrist. Ook in de Amerikaanse ontwikkelingen blijken de tekenen van de eindtijd. Kerk en wereld merken dat nauwelijks op. Donald Trump is een populist en spreekt mensen aan op de eenvoudige thema’s van de politiek. Dat zien we in ons land en elders ook gebeuren. In die ontwikkelingen kan het alle kanten opgaan. Bidden en waken is daarom een goed principe aan het begin van een nieuw, maar onzeker jaar 2017.
Feike ter Velde
Op vrijdag 20 januari 2017 vindt de inauguratie plaats van de vijfenveertigste president van de Verenigde Staten van Amerika: Donald John Trump (70). Heel de wereld kijkt gespannen toe.
Na de eerste zwarte president, Barack Hoessein Obama, is nu een schatrijke zakenman gekozen voor het hoogste ambt. Ooit werd een filmster, Ronald Reagan gekozen om de machtigste man op aarde te worden. In beide gevallen was er ook grote onzekerheid over het functioneren van deze mannen. Die onzekerheid is er nu ook. Is hij niet een ongeleid projectiel en is dat niet gevaarlijk voor de wereldvrede?
Wat zal het gaan worden?
De bevolking van de Verenigde Staten is uiterst verdeeld nu de, zoals de meeste tegenstanders zeggen, ultrarechtse Donald Trump, aan de macht komt. Hij is getrouwd met zijn derde vrouw, omdat twee eerdere huwelijken strandden. Zijn vermogen wordt geschat op bijna vier miljard dollar. In zijn overwinningsspeech, direct na de verkiezingen van 8 november jl. haastte hij zich weliswaar de belofte uit te spreken dat hij president wil zijn van álle Amerikanen, maar dat is juist het meest onzekere punt.
Zijn beleid zal fundamenteel anders zijn dan dat van zijn drie Democratische voorgangers, in het buitenland zowel als in het binnenland. Het sociale beleid, dat bij Obama leidde tot een ziektekostenverzekering voor alle Amerikanen, is een gruwel in de ogen van veel ‘rechtse’ Republikeinen. Het idee dat de staat iets goed doet voor de gewone burger is bij die mensen niet bespreekbaar. De sociaal zwakkeren moeten bij hun kerk aankloppen voor hulp, maar niet bij de staat. Dat is socialistisch gedachtegoed, vinden ze. Donald Trump zal die koers zeker verleggen in de komende periode. Sociaaleconomisch, zo kunnen wij dat ongeveer duiden, staat Trump aan de kant van onze Nederlandse VVD, dat is liberaal en ieder voor zich, en zijn voorganger staat aan de kant van onze Nederlandse PvdA, dat is sociaal en zorg voor elkaar. Die grote scheidslijn in de kijk op en de inrichting van de samenleving loopt door bijna alle landen.
Daar is natuurlijk veel meer bij te zeggen, maar dat is hier niet aan de orde. Het gaat om het duiden van de toekomstige Amerikaanse president. Voor Europa en voor Nederland is de vraag belangrijker: wat gaat Trump betekenen voor ons en voor Europa. Dat kan heel verrassende ontwikkelingen opleveren.
De NAVO
Hij wil Amerika sterk maken. Dat staat bovenaan. En daar is op zich niets mis mee. Wij hebben onze vrijheid vooral te danken aan een sterk Amerika. Dat hield ook de Sovjet-Unie in bedwang en binnen de grenzen van Oost-Europa na de Tweede Wereldoorlog. Elke poging tot uitbreiding van het communistische machtsgebied stuitte op een Amerikaans halt en lokale oorlogen: de Koreaanse oorlog, de Vietnamese oorlog, spanningen in Midden- en Zuid-Amerika gedurende de Koude Oorlog, enz. gaven daar blijk van. Amerika is de spil van de NAVO en draagt deze organisatie militair en ook financieel. Veel Europese landen willen niet zoveel bijdragen, ook Nederland niet. Nu echter blijkt dat het Vrederijk nog niet is gekomen – zoals velen leken te denken na de val van de Sovjet-Unie – moeten we ons sterk uitgedunde leger weer snel opkalefateren. Want Rusland met Poetin wordt een groeiende dreiging voor het vrije Westen.
Nu zegt Donald Trump al: Europa, jullie zullen meer moeten bijdragen aan de NAVO, want Amerika wil dat niet langer grotendeels alleen doen. Dat lijkt een nieuwe verhouding tussen Amerika en Europa in te gaan luiden. Wij gedragen ons in Nederland als in de jaren ’30 van de vorige eeuw. Wij hadden toen ook ons leger bijna afgeschaft en droegen een gebroken geweertje op de revers. Toen kwam de inval van Nazi-Duitsland en moesten we al direct capituleren. Vijf donkere jaren van bezetting volgden. Maar we hebben kennelijk niets geleerd. Trump lijkt Europa nu wakker te gaan schudden en dat is een goede zaak. De vele oorlogsgraven met duizenden Amerikaanse jonge mensen, die hier hun leven gaven voor onze vrijheid, zou ons tot schaamte moeten brengen. Maar daar lijkt het niet op.
Buitenlands beleid
Het buitenlandse beleid van de nieuwe president is voor ons van veel groter betekenis. Na de vriendelijk lachende Obama, met zijn zachte en voorzichtige optreden in de buitenlandse politiek, krijgen we nu mogelijk met een blaffende buldog te maken die iedereen en alles rechtstreeks zal aanspreken en dingen die hem niet aanstaan bij de naam zal noemen. Dat heeft hij ook al aan China laten blijken, door rechtstreeks te praten met de politieke leiding van Taiwan. China had Amerika zijn wil opgelegd door Taiwan ook te beschouwen als provincie van China. Maar Taiwan heeft zich begin de jaren ’50 afgescheiden van het communistische China en hoort politiek bij het vrije Westen. Trump lijkt aan China’s eisen geen boodschap te hebben.
Belangrijk is de minister van Buitenlandse Zaken. Daar werd met grote belangstelling naar uitgekeken. Het is een vooraanstaande man uit de wereld van de olie, Exxon Mobil, geworden: Rex Tillerson. Door zijn jarenlange ervaring als leider van een wereldconcern staat hij bekend als goede onderhandelaar en is hij ook bekend met bijna alle wereldleiders. Maar hij heeft geen diplomatieke ervaring, net zo min als Trump zelf. Dat is wel een zorgelijk punt in deze complexe politieke wereld. Wonderlijk is ook nog dat hij vriendelijke relaties heeft met Vladimir Poetin. Wat dit oplevert in de huidige moeilijke relatie van Amerika met Rusland en de lopende sancties in verband met de onwettige annexatie van de Krim, moet worden afgewacht. Het komende presidentschap van Donald Trump is omgeven met grote onzekerheden, vooral met het oog op de internationale ontwikkelingen.
De sterke man
Ook in Amerika bleek behoefte aan een sterke man die in staat zou zijn zekerheden te bieden in onzekere tijden. We zien hetzelfde in andere landen. De zucht naar de sterke man kan een opmaat worden naar de toekomstige wereldheerser: de Antichrist. Ook in de Amerikaanse ontwikkelingen blijken de tekenen van de eindtijd. Kerk en wereld merken dat nauwelijks op. Donald Trump is een populist en spreekt mensen aan op de eenvoudige thema’s van de politiek. Dat zien we in ons land en elders ook gebeuren. In die ontwikkelingen kan het alle kanten opgaan. Bidden en waken is daarom een goed principe aan het begin van een nieuw, maar onzeker jaar 2017.
Feike ter Velde
