Onze club gaat nooit verloren
Henk Schouten • 84 - 2008 • Uitgave: 20
Het was in het nieuws en het wordt steeds gekker dacht ik. Vroeger werd je bij de kerk begraven, vandaar de naam kerkhof. Dan moest je natuurlijk wel netjes bij de kerk horen, gedoopt zijn en het liefst ook het laatste oliesel hebben ontvangen. Het waren de zogenaamde rijke stinkerds die in de kerk bijgezet mochten worden. Zij konden een mooie plek kopen, dicht bij het altaar. Werd het wat warmer in de zomer dan kon je de ontbinding in de kerk ruiken. Vandaar de term rijke stinkerds. Wanneer je niet bij de kerk hoorde, of was je bijvoorbeeld een bastaard kind, dan werd je niet in de gewijde grond begraven. Ook de nooddoop werd soms toegepast, want ongedoopte kinderen konden ook niet bij de kerk worden begraven.
Kortom, er is over begraven en begraafplaatsen veel te zeggen en te doen, soms zeer interessant. Wie zich verdiept in de wijze waarop in de oudheid werd begraven, staat versteld over de vele praktijken. Wij kennen in ons land het hunebed, de grafheuvel, maar wie kent niet de piramides in Egypte? En wie heeft niet van het terracotta leger gehoord dat geëxposeerd werd in Assen, de vele duizenden lemen soldaten moesten de keizer beschermen op weg naar de hemel. Begraafplaatsen wereldwijd leren veel over de waardering van mensen van leven en van sterven. Daar is nu een dimensie bijgekomen en ik verzuchtte: het wordt steeds gekker. Het was in het nieuws. Voetbal is een zaak van leven en dood, dus HSV, een voetbalclub in Hamburg, opent als eerste een eigen begraafplaats voor de trouwe aanhang. Politici hadden problemen met dit vooruitstrevende plan, maar nu is men een non-profit samenwerking begonnen met een aantal uitvaartmaatschappijen waardoor de politici groen licht konden geven.
Het deel van de begraafplaats dat bestemd is voor de fans van de voetbalclub wordt gemarkeerd met doelpalen. Via een betonnen doel als toegangspoort kom je op het voor fans bestemde grafterrein. Daar is een tribune, een ereterras en een VIP-ruimte. Er wordt ook een speciale HSV-doodskist geleverd voor de slordige prijs van €2350,-. Een fors bedrag, maar voor je club heb je alles over. Een blauwwitte crematie-urn is natuurlijk veel voordeliger €390,-. Rouwkransen zijn er in clubkleuren of gemodelleerd als voetbalschoen. In Engeland wordt soms de as van de overledene na crematie over het voetbalveld gestrooid, in Duitsland is dat verboden.
In een wereld waar de sportverdwazing grenzeloos is, is dit eigenlijk een voorspelbare ontwikkeling. Wanneer volgen PSV, Ajax of Feyenoord? Of ‘Voorwaarts Boys’ bij u in de wijk?
Het is al lang geleden dat ik in het katholieke zuiden, in Eindhoven, godsdienstles had van Pater Leopold Verhagen. Sommige ouderen kennen hem wellicht nog van de avondsluitingen voor de KRO-microfoon en camera. Pater Verhagen hield een lijst bij van liederen die mensen graag wilden laten horen tijdens uitvaarten. ‘Waarheen, Waarvoor’ van Mieke Telkamp stond op eenzame hoogte. Een lied vol vragen en onzekerheden. De fans van HSV zullen dat lied vast niet kiezen, het HSV clublied zal ongetwijfeld de aula van de begraafplaats vullen. Ik ken de tekst daarvan niet, maar het zal wel zijn in de trend van ‘onze club gaat nooit verloren’.
Je kunt om dit alles lachen, je kunt het komisch vinden, bizar. Er zal ook wel begrip voor zijn. Willen we allemaal niet iets meegeven aan onze dierbaren. En willen we allemaal niet iets achter laten als een herinnering voor onze nabestaanden. Iets dat ons leven kenmerkte.
Wat laten wij na? Welke herinnering heeft men aan ons. Wat zou er op de steen, die uw leven en sterven markeert, gebeiteld moeten worden? Ik ben altijd weer geroerd wanneer ik over een begraafplaats loop en als predikant heb ik dat boven gemiddeld gedaan. Ik kijk naar de stenen, de getuigenissen, dat wat men vast wil houden of doorgeven. Schrijnend soms, het graf van kleine kinderen te zien. Op andere plaatsen grijnst de leegte je tegemoet, maar vaak zag ik geloof en Godsvertrouwen.
Welke liederen kom ik tegen wanneer ik een rouwdienst moet leiden? Meestal zijn dat liederen in de trant van ‘Veilig in Jezus armen’, ‘k Ben reizend naar die stad’ of ‘Als hier op aarde mijn werk is gedaan’. Het graf laat iets zien van je geloof en verwachting, van je leven en levensdoel.
Ds. Henk Schouten
Kortom, er is over begraven en begraafplaatsen veel te zeggen en te doen, soms zeer interessant. Wie zich verdiept in de wijze waarop in de oudheid werd begraven, staat versteld over de vele praktijken. Wij kennen in ons land het hunebed, de grafheuvel, maar wie kent niet de piramides in Egypte? En wie heeft niet van het terracotta leger gehoord dat geëxposeerd werd in Assen, de vele duizenden lemen soldaten moesten de keizer beschermen op weg naar de hemel. Begraafplaatsen wereldwijd leren veel over de waardering van mensen van leven en van sterven. Daar is nu een dimensie bijgekomen en ik verzuchtte: het wordt steeds gekker. Het was in het nieuws. Voetbal is een zaak van leven en dood, dus HSV, een voetbalclub in Hamburg, opent als eerste een eigen begraafplaats voor de trouwe aanhang. Politici hadden problemen met dit vooruitstrevende plan, maar nu is men een non-profit samenwerking begonnen met een aantal uitvaartmaatschappijen waardoor de politici groen licht konden geven.
Het deel van de begraafplaats dat bestemd is voor de fans van de voetbalclub wordt gemarkeerd met doelpalen. Via een betonnen doel als toegangspoort kom je op het voor fans bestemde grafterrein. Daar is een tribune, een ereterras en een VIP-ruimte. Er wordt ook een speciale HSV-doodskist geleverd voor de slordige prijs van €2350,-. Een fors bedrag, maar voor je club heb je alles over. Een blauwwitte crematie-urn is natuurlijk veel voordeliger €390,-. Rouwkransen zijn er in clubkleuren of gemodelleerd als voetbalschoen. In Engeland wordt soms de as van de overledene na crematie over het voetbalveld gestrooid, in Duitsland is dat verboden.
In een wereld waar de sportverdwazing grenzeloos is, is dit eigenlijk een voorspelbare ontwikkeling. Wanneer volgen PSV, Ajax of Feyenoord? Of ‘Voorwaarts Boys’ bij u in de wijk?
Het is al lang geleden dat ik in het katholieke zuiden, in Eindhoven, godsdienstles had van Pater Leopold Verhagen. Sommige ouderen kennen hem wellicht nog van de avondsluitingen voor de KRO-microfoon en camera. Pater Verhagen hield een lijst bij van liederen die mensen graag wilden laten horen tijdens uitvaarten. ‘Waarheen, Waarvoor’ van Mieke Telkamp stond op eenzame hoogte. Een lied vol vragen en onzekerheden. De fans van HSV zullen dat lied vast niet kiezen, het HSV clublied zal ongetwijfeld de aula van de begraafplaats vullen. Ik ken de tekst daarvan niet, maar het zal wel zijn in de trend van ‘onze club gaat nooit verloren’.
Je kunt om dit alles lachen, je kunt het komisch vinden, bizar. Er zal ook wel begrip voor zijn. Willen we allemaal niet iets meegeven aan onze dierbaren. En willen we allemaal niet iets achter laten als een herinnering voor onze nabestaanden. Iets dat ons leven kenmerkte.
Wat laten wij na? Welke herinnering heeft men aan ons. Wat zou er op de steen, die uw leven en sterven markeert, gebeiteld moeten worden? Ik ben altijd weer geroerd wanneer ik over een begraafplaats loop en als predikant heb ik dat boven gemiddeld gedaan. Ik kijk naar de stenen, de getuigenissen, dat wat men vast wil houden of doorgeven. Schrijnend soms, het graf van kleine kinderen te zien. Op andere plaatsen grijnst de leegte je tegemoet, maar vaak zag ik geloof en Godsvertrouwen.
Welke liederen kom ik tegen wanneer ik een rouwdienst moet leiden? Meestal zijn dat liederen in de trant van ‘Veilig in Jezus armen’, ‘k Ben reizend naar die stad’ of ‘Als hier op aarde mijn werk is gedaan’. Het graf laat iets zien van je geloof en verwachting, van je leven en levensdoel.
Ds. Henk Schouten
