Opwekking als uitweg
Jan van Barneveld • 79 - 2003/04 • Uitgave: 15
Opwekking als uitweg
De Reformatie was de grootste opwekking na de machtige evangeliedoorbraak die volgde op de uitstorting van de Heilige Geest op het Pinksterfeest. Europa dreigde in die tijd weg te vallen in een duister heidendom, maar Gods Geest gaf nieuw leven. Hele gemeenschappen en zelfs landen werden veranderd. Een honger naar Gods Woord dreef grote groepen mensen naar samenkomsten in en vooral buiten de kerken. Velen kwamen onder tranen van berouw tot bekering. In Engeland was het de beweging van de Puriteinen die grote invloed heeft gehad op kerk en samenleving. Een invloed die meer dan vier eeuwen vooral de Angelsaksische landen (Engeland en de VS) veel zegen heeft gebracht en voor veel geestelijk kwaad heeft bewaard. Nu leven we weer in een tijd waarin vooral West-Europa in een snel tempo wegzinkt in een duister, occult heidendom. Alleen als de Here God in Zijn genade nog een reformatie, een opwekking geeft, is er nog hoop op redding. In dit korte artikel willen we enkele belangrijke aspecten van de Puriteinse opwekking in Engeland aan u doorgeven.
Tyndale
De opwekking in Engeland en Schotland begon met een grote honger naar Gods Woord. William Tyndale (1480- 1536) had het Nieuwe Testament uit het Grieks in het Engels vertaald. Met moeite kreeg hij het voor elkaar dat die vertaling in 1524 in Keulen werd gedrukt. Met nog meer moeite, de Bijbel was een verboden boek, werd het NT in de jaren na 1526 in Engeland verspreid. De aartsbisschop van Canterbury liet de hele oplage (dacht hij) verbranden. Maar het zaad was gezaaid. Het Woord van God kan niet verbrand worden en verspreidde zich over heel Engeland en Schotland. Diverse malen werd, o.a. door koning Hendrik VIII, zelfs het lezen van de Bijbel verboden. Maar Gods Woord liep zeer snel en ging diep door heel Engeland. Na de dood van Hendrik VIII kwam er meer vrijheid voor de Puriteinen. Dit was de spottende bijnaam die de voorgangers en gelovigen, die de officiële Anglicaanse kerk wilden zuiveren en hervormen, vanaf omstreeks 1564 kregen. Hervormers van het vaste land van Europa kwamen in Oxford en Cambridge theologie doceren. Maar de diepste oorzaak van de krachtige doorwerking van de Reformatie in Engeland en Schotland was Gods Woord. In de periode tussen 1560 en 1644 verschenen er wel 140 uitgaven van de Genève-Bijbel. De bekende King James Vertaling verscheen in 1611. Zo kreeg Gods Woord een vaste grond in Engeland en op een zelfde wijze ook in ons land.
Verenigde Staten
De opwekking in Engeland ging op en neer. Op periodes van harde vervolging kwamen jaren van meer vrijheid. In 1608 vluchtte een groep Puriteinen naar ons land om twaalf jaar later naar Amerika te vertrekken. Deze Pilgrimfathers zijn, samen met zon 20.000 andere Puriteinse vluchtelingen uit Engeland, de grondleggers en geestelijke vaders van de VS geworden. Zij namen de opwekking mee en zijn van beslissende invloed op de grondwet van de VS geworden. Hun krachtige geestelijk invloed is in de VS tot op vandaag levend en tot zegen gebleven. Deze invloed is één van de bronnen van de sterke evangelische beweging in de VS en hun liefde voor Israël.
Het profetische Woord
De Bijbel ging open voor de Puriteinen en daarmee een grote belangstelling voor de onvervulde profetieën. Er kwam visie op het komende Vrederijk en op de wederkomst van de Here Jezus. De Joden, eeuwenlang veracht en onderdrukt, hadden zelden of nooit een woord van hoop van de officiële kerk gehoord. Dit veranderde voor het eerst sinds bijna 1600 jaar kerkgeschiedenis met de Puriteinen. Zij kregen op grond van Romeinen 11 weer visie op het beloofde herstel van Israël. In hun opwekkingsoptimisme verkondigden ze dat heel Israël zich in het eind der tijden bij een hervormde kerk van Christus zou voegen. Samen met het Joodse volk zou de kerk de wereld vullen met Gods lof. Toen de Puriteinse opwekking uitliep op het Grote Ontwaken van de eerste helft van de 18e eeuw kwam er tegelijk een enorme visie op zending, evangelisatie en sociaal werk, waardoor het Evangelie doorbrak naar veel landen in Afrika en Azië. Met veel liefde werd ook de evangelieverkondiging onder het Joodse volk opgepakt.
Belangrijke politieke ontwikkeling
De geestelijke beweging van de Puriteinen kreeg door Oliver Cromwell (1599-1658) een politieke kant. Hij had de leiding van een zeer goed getraind en gedisciplineerd Puriteins legertje en werd in 1653 Lord Protector (premier) van Engeland. De Nederlandse rabbijn Menasse ben Israël schreef hem een brief waarin hij Cromwell verzocht de Joden weer in Engeland toe te laten. Zij waren vanaf 1290 uit Engeland verbannen. Uiteraard vond Cromwell, die een vurig en vroom Puritein was, dit goed. Pas 50 jaar later, onder koning Willem III (de Nederlandse prins van Oranje) mochten de Joden in Engeland in 1701 hun eerste synagoge openen. In die tijd liggen de wortels van het Engelse wereldrijk, waarin de zon nooit onder ging.
Zegeningen
De Puriteinse opwekking heeft Engeland en de VS veel zegen gebracht. In de eerste plaats de redding en geestelijke vernieuwing van zeer veel mensen. Het Woord van God kreeg een vaste voet in de samenleving. Vervolgens zijn die landen en vooral de VS door de beide opwekkingen gespaard gebleven voor het verfoeilijke verlichtingsdenken van de 18e eeuw. De Verlichting stelde het menselijk verstand en de rede boven het Woord van God. De mens kwam centraal te staan in plaats van de Here God. Het verlichtingsdenken is één van de hoofdoorzaken van het verval van de kerken in onze streken en van het feit dat Frankrijk een atheïstisch land is geworden. Sommige historici denken dat Engeland door die opwekkingen bewaard is gebleven voor een Franse Revolutie. Tenslotte, we noemden het al, ligt de grondslag van het Engelse wereldrijk in de Puriteinse opwekking en de regeerperiode van de Puriteinse premier Oliver Cromwell.
Conclusies en lessen
Ook ons land en heel West Europa staan op het punt in een afgrond van diep heidendom terecht te komen. Het antisemitisme loert aan de deuren van ons land en ons volk. West Europa krijgt steeds meer trekken van het Babylon van de eindtijd uit Openbaring. De enige uitweg die alleen Gods Geest kan en ook wil geven, is een opwekking. De les van de Puriteinen is dat diep zondebesef, honger naar Gods Woord en een bijbelse visie op en liefde voor Israël nodige en noodzakelijke voorwaarden zijn voor de zegen van een opwekking.
drs. Jan van Barneveld
De Reformatie was de grootste opwekking na de machtige evangeliedoorbraak die volgde op de uitstorting van de Heilige Geest op het Pinksterfeest. Europa dreigde in die tijd weg te vallen in een duister heidendom, maar Gods Geest gaf nieuw leven. Hele gemeenschappen en zelfs landen werden veranderd. Een honger naar Gods Woord dreef grote groepen mensen naar samenkomsten in en vooral buiten de kerken. Velen kwamen onder tranen van berouw tot bekering. In Engeland was het de beweging van de Puriteinen die grote invloed heeft gehad op kerk en samenleving. Een invloed die meer dan vier eeuwen vooral de Angelsaksische landen (Engeland en de VS) veel zegen heeft gebracht en voor veel geestelijk kwaad heeft bewaard. Nu leven we weer in een tijd waarin vooral West-Europa in een snel tempo wegzinkt in een duister, occult heidendom. Alleen als de Here God in Zijn genade nog een reformatie, een opwekking geeft, is er nog hoop op redding. In dit korte artikel willen we enkele belangrijke aspecten van de Puriteinse opwekking in Engeland aan u doorgeven.
Tyndale
De opwekking in Engeland en Schotland begon met een grote honger naar Gods Woord. William Tyndale (1480- 1536) had het Nieuwe Testament uit het Grieks in het Engels vertaald. Met moeite kreeg hij het voor elkaar dat die vertaling in 1524 in Keulen werd gedrukt. Met nog meer moeite, de Bijbel was een verboden boek, werd het NT in de jaren na 1526 in Engeland verspreid. De aartsbisschop van Canterbury liet de hele oplage (dacht hij) verbranden. Maar het zaad was gezaaid. Het Woord van God kan niet verbrand worden en verspreidde zich over heel Engeland en Schotland. Diverse malen werd, o.a. door koning Hendrik VIII, zelfs het lezen van de Bijbel verboden. Maar Gods Woord liep zeer snel en ging diep door heel Engeland. Na de dood van Hendrik VIII kwam er meer vrijheid voor de Puriteinen. Dit was de spottende bijnaam die de voorgangers en gelovigen, die de officiële Anglicaanse kerk wilden zuiveren en hervormen, vanaf omstreeks 1564 kregen. Hervormers van het vaste land van Europa kwamen in Oxford en Cambridge theologie doceren. Maar de diepste oorzaak van de krachtige doorwerking van de Reformatie in Engeland en Schotland was Gods Woord. In de periode tussen 1560 en 1644 verschenen er wel 140 uitgaven van de Genève-Bijbel. De bekende King James Vertaling verscheen in 1611. Zo kreeg Gods Woord een vaste grond in Engeland en op een zelfde wijze ook in ons land.
Verenigde Staten
De opwekking in Engeland ging op en neer. Op periodes van harde vervolging kwamen jaren van meer vrijheid. In 1608 vluchtte een groep Puriteinen naar ons land om twaalf jaar later naar Amerika te vertrekken. Deze Pilgrimfathers zijn, samen met zon 20.000 andere Puriteinse vluchtelingen uit Engeland, de grondleggers en geestelijke vaders van de VS geworden. Zij namen de opwekking mee en zijn van beslissende invloed op de grondwet van de VS geworden. Hun krachtige geestelijk invloed is in de VS tot op vandaag levend en tot zegen gebleven. Deze invloed is één van de bronnen van de sterke evangelische beweging in de VS en hun liefde voor Israël.
Het profetische Woord
De Bijbel ging open voor de Puriteinen en daarmee een grote belangstelling voor de onvervulde profetieën. Er kwam visie op het komende Vrederijk en op de wederkomst van de Here Jezus. De Joden, eeuwenlang veracht en onderdrukt, hadden zelden of nooit een woord van hoop van de officiële kerk gehoord. Dit veranderde voor het eerst sinds bijna 1600 jaar kerkgeschiedenis met de Puriteinen. Zij kregen op grond van Romeinen 11 weer visie op het beloofde herstel van Israël. In hun opwekkingsoptimisme verkondigden ze dat heel Israël zich in het eind der tijden bij een hervormde kerk van Christus zou voegen. Samen met het Joodse volk zou de kerk de wereld vullen met Gods lof. Toen de Puriteinse opwekking uitliep op het Grote Ontwaken van de eerste helft van de 18e eeuw kwam er tegelijk een enorme visie op zending, evangelisatie en sociaal werk, waardoor het Evangelie doorbrak naar veel landen in Afrika en Azië. Met veel liefde werd ook de evangelieverkondiging onder het Joodse volk opgepakt.
Belangrijke politieke ontwikkeling
De geestelijke beweging van de Puriteinen kreeg door Oliver Cromwell (1599-1658) een politieke kant. Hij had de leiding van een zeer goed getraind en gedisciplineerd Puriteins legertje en werd in 1653 Lord Protector (premier) van Engeland. De Nederlandse rabbijn Menasse ben Israël schreef hem een brief waarin hij Cromwell verzocht de Joden weer in Engeland toe te laten. Zij waren vanaf 1290 uit Engeland verbannen. Uiteraard vond Cromwell, die een vurig en vroom Puritein was, dit goed. Pas 50 jaar later, onder koning Willem III (de Nederlandse prins van Oranje) mochten de Joden in Engeland in 1701 hun eerste synagoge openen. In die tijd liggen de wortels van het Engelse wereldrijk, waarin de zon nooit onder ging.
Zegeningen
De Puriteinse opwekking heeft Engeland en de VS veel zegen gebracht. In de eerste plaats de redding en geestelijke vernieuwing van zeer veel mensen. Het Woord van God kreeg een vaste voet in de samenleving. Vervolgens zijn die landen en vooral de VS door de beide opwekkingen gespaard gebleven voor het verfoeilijke verlichtingsdenken van de 18e eeuw. De Verlichting stelde het menselijk verstand en de rede boven het Woord van God. De mens kwam centraal te staan in plaats van de Here God. Het verlichtingsdenken is één van de hoofdoorzaken van het verval van de kerken in onze streken en van het feit dat Frankrijk een atheïstisch land is geworden. Sommige historici denken dat Engeland door die opwekkingen bewaard is gebleven voor een Franse Revolutie. Tenslotte, we noemden het al, ligt de grondslag van het Engelse wereldrijk in de Puriteinse opwekking en de regeerperiode van de Puriteinse premier Oliver Cromwell.
Conclusies en lessen
Ook ons land en heel West Europa staan op het punt in een afgrond van diep heidendom terecht te komen. Het antisemitisme loert aan de deuren van ons land en ons volk. West Europa krijgt steeds meer trekken van het Babylon van de eindtijd uit Openbaring. De enige uitweg die alleen Gods Geest kan en ook wil geven, is een opwekking. De les van de Puriteinen is dat diep zondebesef, honger naar Gods Woord en een bijbelse visie op en liefde voor Israël nodige en noodzakelijke voorwaarden zijn voor de zegen van een opwekking.
drs. Jan van Barneveld
