Opwekking - meer dan methoden en technieken
Peter Burgers • 80 - 2004/05 • Uitgave: 14
Opwekking
- meer dan methoden en technieken -
In een serie van vijf artikelen wordt het onderwerp "opwekking" besproken aan de hand van de bediening van George Whitefield. Deze grootste evangelist die Engeland ooit heeft voortgebracht kan gezien worden als de grondlegger van de evangelische beweging. De boodschap van deze korte artikelenreeks is: opwekking is meer dan een hype, meer dan een opwekkingscampagne, meer dan toepassen van methoden en technieken, meer dan kiezen voor Jezus en meer dan mensenwerk.
In het vorige artikel van deze artikelenreeks hebben we gezien dat opwekking meer is dan een opwekkingscampagne. Het is ook meer dan het simpel toepassen van bepaalde methoden en technieken.
In dit verband wijzen we op het conflict dat Whitefield kreeg met zijn vriend John Wesley. Kern van dat conflict was dat Whitefield calvinistische (uitverkiezings-)principes hanteerde in zijn prediking en evangelieverkondiging en Wesley ervan uit ging dat de mens in staat is uit vrije wil voor Jezus te kiezen. Het is niet de bedoeling op deze bladzijden een theologische discussie op gang te brengen over de tegenstelling arminianisme en calvinisme. Waar het om gaat is dat vraagtekens gezet kunnen worden bij het gemak, waarmee tegenwoordig allerlei methoden en technieken worden omarmd. Daardoor wordt nogal gauw vergeten dat het succes in evangelisatie afhankelijk is van Gods genade en het werk van de Heilige Geest.
Overigens, ondanks het conflict bleven Whitefield en Wesley vrienden en bleven zij elkaar respecteren. Bekend is het verhaal dat eens iemand aan Whitefield vroeg: "Zullen we Wesley wel in de hemel zien". Whitefield antwoordde: "Ik vrees van niet". Om daar onmiddellijk aan toe te voegen: "Want Wesley zal héél dicht bij Gods troon zijn en wij op zo'n afstand dat het ons moeilijk zal vallen hem te zien".
De hedendaagse evangelisatiepraktijk heeft zijn oorsprong bij Charles Finney (1792-1875). De theologie van Finney en zijn visie op opwekking weken sterk af van die van zijn voorgangers, waaronder bijvoorbeeld Whitefield. Volgens Finney was het van groot belang een openlijke oproep tot een beslissing te doen, waardoor de toehoorders werden aangemoedigd zich over te geven aan de waarheid.
We zien dit nog steeds in nagenoeg alle evangelische gemeenten, waar tijdens evangelisatieacties en in preken wordt opgeroepen "te kiezen voor Jezus". Deze manier van evangelisatie legt de nadruk op een onmiddellijke reactie in antwoord op de oproep van de evangelist en bergt het gevaar in zich dat mensen zich op een meer oppervlakkige manier bekeren, omdat geleerd wordt dat "zondaars zichzelf tot wedergeboorte kunnen brengen, en berouw hebben en geloven wanneer zij maar willen". Hierdoor veranderde ook de inhoud van het begrip "opwekking". Iedere evangelische campagne werd nu gezien als een opwekking ("revival meeting"). Eén van de weinigen in de twintigste eeuw die een andere wijze van evangeliseren kende was A.W. Tozer, die zijn publiek naar huis stuurde met de boodschap: "Kom maar niet naar voren en huil er maar niet om. Ga naar huis en leef ernaar".
Wat we nodig hebben is bekering, radicale omkering. Niet een afgedwongen, op het gevoel bewerkte, tijdelijke opleving, maar een diepgaande, grondige, radicale eens-en-voor-altijd verandering. Daarbij mag best gebruik gemaakt worden van moderne methoden en technieken. Maar als dat ertoe leidt dat we onze afhankelijkheid van God uit het oog verliezen, moeten we ons afvragen of we wel goed bezig zijn.
Citaat
"Het leven van Whitefield laat zien dat opwekking alles te maken heeft met de prediker en de prediking. Het gaat niet om nieuwe systemen, nieuwe vormen van studie, nieuwe theologie, nieuwe liturgie of een nieuw evangelie. Wat dat betreft zijn moderne evangelisatietechnieken, waarbij hoorders tot het doen van een onmiddellijke, zichtbare keuze worden aangespoord, eerder een gevolg van een arminiaanse denk- en werkwijze dan van een bijbelse aanpak van een man als Whitefield. Waar zulke methodes worden gevolgd - soms ook binnen de evangelicale beweging - en de indruk wordt gewekt dat mensen uit zichzelf in staat zijn om te 'kiezen voor Jezus', staat men niet in de lijn van Whitefield".
(uit: George Whitefield, evangelical van het eerste uur, van: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten)
George Whitefield Stichting
Wie meer wil weten over de persoon, het leven en de bediening van George Whitefield kan terecht op internet. De George Whitefield Stichting heeft een mooie site (Whitefield.nl), waar veel informatie te vinden is. Speciaal aanbevolen wordt het artikel "George Whitefield Stichting: what's in a name?" geschreven door de oprichter van de stichting J.J.M. Bol. In dit artikel wordt uitgelegd waarom de stichting de naam van George Whitefield draagt.
Citaat
Als opwekking een werk van God is, dan zouden we het tot God moeten uitschreeuwen, om datgene te doen wat Hij alleen kan: zijn kerk tot nieuw leven brengen.
James I. Packer
- meer dan methoden en technieken -
In een serie van vijf artikelen wordt het onderwerp "opwekking" besproken aan de hand van de bediening van George Whitefield. Deze grootste evangelist die Engeland ooit heeft voortgebracht kan gezien worden als de grondlegger van de evangelische beweging. De boodschap van deze korte artikelenreeks is: opwekking is meer dan een hype, meer dan een opwekkingscampagne, meer dan toepassen van methoden en technieken, meer dan kiezen voor Jezus en meer dan mensenwerk.
In het vorige artikel van deze artikelenreeks hebben we gezien dat opwekking meer is dan een opwekkingscampagne. Het is ook meer dan het simpel toepassen van bepaalde methoden en technieken.
In dit verband wijzen we op het conflict dat Whitefield kreeg met zijn vriend John Wesley. Kern van dat conflict was dat Whitefield calvinistische (uitverkiezings-)principes hanteerde in zijn prediking en evangelieverkondiging en Wesley ervan uit ging dat de mens in staat is uit vrije wil voor Jezus te kiezen. Het is niet de bedoeling op deze bladzijden een theologische discussie op gang te brengen over de tegenstelling arminianisme en calvinisme. Waar het om gaat is dat vraagtekens gezet kunnen worden bij het gemak, waarmee tegenwoordig allerlei methoden en technieken worden omarmd. Daardoor wordt nogal gauw vergeten dat het succes in evangelisatie afhankelijk is van Gods genade en het werk van de Heilige Geest.
Overigens, ondanks het conflict bleven Whitefield en Wesley vrienden en bleven zij elkaar respecteren. Bekend is het verhaal dat eens iemand aan Whitefield vroeg: "Zullen we Wesley wel in de hemel zien". Whitefield antwoordde: "Ik vrees van niet". Om daar onmiddellijk aan toe te voegen: "Want Wesley zal héél dicht bij Gods troon zijn en wij op zo'n afstand dat het ons moeilijk zal vallen hem te zien".
De hedendaagse evangelisatiepraktijk heeft zijn oorsprong bij Charles Finney (1792-1875). De theologie van Finney en zijn visie op opwekking weken sterk af van die van zijn voorgangers, waaronder bijvoorbeeld Whitefield. Volgens Finney was het van groot belang een openlijke oproep tot een beslissing te doen, waardoor de toehoorders werden aangemoedigd zich over te geven aan de waarheid.
We zien dit nog steeds in nagenoeg alle evangelische gemeenten, waar tijdens evangelisatieacties en in preken wordt opgeroepen "te kiezen voor Jezus". Deze manier van evangelisatie legt de nadruk op een onmiddellijke reactie in antwoord op de oproep van de evangelist en bergt het gevaar in zich dat mensen zich op een meer oppervlakkige manier bekeren, omdat geleerd wordt dat "zondaars zichzelf tot wedergeboorte kunnen brengen, en berouw hebben en geloven wanneer zij maar willen". Hierdoor veranderde ook de inhoud van het begrip "opwekking". Iedere evangelische campagne werd nu gezien als een opwekking ("revival meeting"). Eén van de weinigen in de twintigste eeuw die een andere wijze van evangeliseren kende was A.W. Tozer, die zijn publiek naar huis stuurde met de boodschap: "Kom maar niet naar voren en huil er maar niet om. Ga naar huis en leef ernaar".
Wat we nodig hebben is bekering, radicale omkering. Niet een afgedwongen, op het gevoel bewerkte, tijdelijke opleving, maar een diepgaande, grondige, radicale eens-en-voor-altijd verandering. Daarbij mag best gebruik gemaakt worden van moderne methoden en technieken. Maar als dat ertoe leidt dat we onze afhankelijkheid van God uit het oog verliezen, moeten we ons afvragen of we wel goed bezig zijn.
Citaat
"Het leven van Whitefield laat zien dat opwekking alles te maken heeft met de prediker en de prediking. Het gaat niet om nieuwe systemen, nieuwe vormen van studie, nieuwe theologie, nieuwe liturgie of een nieuw evangelie. Wat dat betreft zijn moderne evangelisatietechnieken, waarbij hoorders tot het doen van een onmiddellijke, zichtbare keuze worden aangespoord, eerder een gevolg van een arminiaanse denk- en werkwijze dan van een bijbelse aanpak van een man als Whitefield. Waar zulke methodes worden gevolgd - soms ook binnen de evangelicale beweging - en de indruk wordt gewekt dat mensen uit zichzelf in staat zijn om te 'kiezen voor Jezus', staat men niet in de lijn van Whitefield".
(uit: George Whitefield, evangelical van het eerste uur, van: Jeugdbond Gereformeerde Gemeenten)
George Whitefield Stichting
Wie meer wil weten over de persoon, het leven en de bediening van George Whitefield kan terecht op internet. De George Whitefield Stichting heeft een mooie site (Whitefield.nl), waar veel informatie te vinden is. Speciaal aanbevolen wordt het artikel "George Whitefield Stichting: what's in a name?" geschreven door de oprichter van de stichting J.J.M. Bol. In dit artikel wordt uitgelegd waarom de stichting de naam van George Whitefield draagt.
Citaat
Als opwekking een werk van God is, dan zouden we het tot God moeten uitschreeuwen, om datgene te doen wat Hij alleen kan: zijn kerk tot nieuw leven brengen.
James I. Packer
