Perzische spelletjes en Israëls bunker-busters

Feike ter Velde • 82 - 2006/07 • Uitgave: 23
Het Amerikaanse dagblad Sunday Times onthulde de eerste week van het nieuwe jaar, Israëlische geheime plannen, om via een aanval met kleine tactische kernwapens de Iraanse nucleaire installaties te vernietigen. Israël ontkent, maar heeft nu wel de beschikking over zogenaamde ‘bunker-busters’, die de diep verstopte fabrieken achter meters dik beton en in bergkloven kunnen verwoesten. De situatie wordt nijpend en de tijd is nog maar kort. Iran speelt met vuur. En Rusland?



De spanningen in het Midden-Oosten worden dagelijks verder opgevoerd door Iran en zijn politieke leiders, president Ahmadinejad, voorop. De oorlog van Hezbollah wordt geregisseerd door Iran, dat Hezbollah bewapent. Na de terugtrekking van Israël uit Zuid-Libanon in 2000 hadden de Verenigde Naties beloofd toezicht te houden op de handhaving van de vrede. Onder de ogen van de VN-soldaten bouwde Hezbollah echter aan zijn militaire uitrusting. Iran tart de wereld met de twee zaken: de ontkenning van de Holocaust in Europa, waarbij zes miljoen Joden de dood vonden en het ontwikkelen van kerntechnologie voor het maken van de atoombom. Voeg daarbij dat de Iraanse president bij herhaling heeft gezegd dat Israël van de kaart moet worden geveegd, want “pas dan zal er vrede zijn in het Midden-Oosten.” De nijpende vraag is dus: moet Israël wachten totdat Iran de bom heeft of moet het eerder optreden, met gebruikmaking van kernwapens, zoals dat nu rond zingt in de wandelgangen van de wereldpolitiek.



Anonieme deskundigen in Israël zeggen dat het zou moeten gaan om een eenmalige actie, waarbij in één klap de verschillende faciliteiten in Iran op diverse locaties worden verwoest. Dit kan niet worden gerealiseerd met conventionele wapens. Het moet met tactische nucleaire wapens worden uitgevoerd, zeggen militaire deskundigen. Het gaat om lasergestuurde raketten. Zou dit worden uitgevoerd, dan is het directe gevaar voor Israël door Iran geweken. Maar de gevolgen kunnen enorm zijn. Iran zal onmiddellijk de olieleveranties staken, hetgeen de olieprijzen tot zeer grote hoogte kan laten stijgen, met alle gevolgen voor de wereldeconomie. Iran zal alles doen om terreurdaden uit te voeren tegen Amerika en Israël over de hele wereld. Het zou de steun kunnen krijgen uit tal van islamitische landen. De bestrijding van terreur zal dan heel andere afmetingen aannemen dan zoals we tot nu toe hebben gezien.



Maar dat niet alleen: Israël zal volstrekt alleen komen te staan in de wereld. Na de twee atoombommen op Japan in 1945 is geen kernwapen meer ingezet. Uitgerekend Israël zou het gebruik van kernwapens dan stimuleren, ook voor andere landen. Een moslimland als Pakistan, dat ook over de bom beschikt, zou kunnen besluiten zich in de strijd te mengen, ter wille van de moslimbroeders overal in het Midden-Oosten. Kortom, politiek gezien zou een bom op Iran door Israël alles in de wereld op z’n kop kunnen zetten.



Toch is er regelmatig overleg van Israëlische militairen met Amerikaanse collega’s en politici over dit thema. Het gaat om drie doelen in Iran: Natanz, waar uranium op grote schaal wordt verrijkt, een fabriek in Isfahan en een reactor in Arak, waar ‘zwaar water’ wordt geproduceerd, dat in de toekomst gebruikt kan gaan worden voor het aanmaken van plutonium. Israël wil de nucleaire bunker-busters - een superbom, die zich door meters dik beton boort - gebruiken, om de aanval in één klap te voltooien. Vooral als Amerika zelf niet actief bij het ingrijpen zal zijn betrokken en Israël de klus alleen zou moeten klaren. Israëlische piloten hebben al testvluchten uitgevoerd over vergelijkbare lange afstanden als naar Iran, namelijk naar Gibraltar. Iran beschikt over ballistische raketten, die Israël kunnen bereiken, de Shehab-3, maar die mogelijk uit angst voor grote vergelding niet onmiddellijk door Iran zal worden ingezet. Maar zeker is dat niet. Binnen Israël wordt er wel steeds meer aangedrongen op ingrijpen in Iran door de Israëlische strijdkrachten. De veiligheidsstudie van de universiteit van Tel Aviv zegt in het nieuwste jaarrapport over Israëls veiligheid - dit jaarlijkse rapport is de meest gezaghebbende militaire analyse in Israël - dat Israël gisteren al de aanval op deze nucleaire installaties van Iran had moeten inzetten, maar op z’n allerlaatst morgen. Met andere woorden: de tijd dringt. November j.l. heeft de Israëlische minister van Defensie ongeveer dezelfde verklaring afgegeven. Ook waren er vorig jaar al besprekingen met Amerika door de regering Sharon over de plannen van Israël om actie te ondernemen als de diplomatie mislukt. Amerika heeft toen ook al laten weten Israël niet in de weg te zullen gaan staan. Opmerkelijk is het dat er ook tekenen zijn dat de NAVO betrokken is bij overwegingen van militair optreden tegen Iran en dat president George Bush er de voorkeur aangeeft dat de NAVO de klus zal gaan klaren als de diplomatie laat afweten.



Maar Iran staat in dit alles niet alleen. Het Rusland van Vladimir Poetin is leverancier van atoomreactoren aan Iran en heeft ook inmiddels toegezegd een verdedigingsschild van Russische raketten aan Iran te zullen leveren, om de nucleaire faciliteiten in dat land te beschermen. Midden vorig jaar hielden Russische strijdkrachten oefeningen in regio van de Kaspische zee. Op een Iraanse website (Baztab) was te lezen dat deze jaarlijkse militaire oefeningen verband hielden met de voorbereidingen door Rusland om Iran te kunnen verdedigen tegen Amerikaanse en Israëlische aanvallen. Rusland onderhandelt over de verkoop van raketsystemen aan Iran voor het beschermen van de Bushehr kerncentrale van Russische makelij, die dit jaar gereed zal komen. Het nieuwe raketsysteem zal een paraplu moeten gaan vormen voor alle nucleaire installaties in Iran. Rusland heeft daar al SAM-raketten operationeel, bestemd voor vijandige vliegtuigen binnen een straal van 300 kilometer. Ondertussen dringen de Russen er bij Amerika op aan het te verwachten van diplomatie. Rusland is tegen het opleggen van sancties aan Iran. Tijdrekken lijkt het belangrijkste Russische oogmerk in dit heen en weer gepraat binnen de Verenigde Naties.



Europa heeft zich ingezet op het diplomatieke front, om Iran te bewegen het kernprogramma op te geven. Europa is echter zeer verdeeld. Frankrijk, dat in Iran een grote stem zou kunnen hebben, laat het afweten en is nauwelijks hoorbaar. Of het moet gaan om stemming maken tegen Amerika, dan willen we nog wel eens iets horen van de Franse president. Natuurlijk lijkt er steeds wel wat beweging op het diplomatieke vlak, maar het Westen, Amerika voorop, weet dat de mullahs niet zijn te vertrouwen. Een politiek akkoord met handtekeningen van Iraanse politici stelt eenvoudig niets voor. Er is sprake van een groot dilemma. De huidige Republikeinse regering van George Bush vreest dat de volgende regering, mocht dat een regering van Democraten worden, niet doortastend zal optreden tegen Iran, maar de zaak op zijn beloop zal laten. Niets doen en maar afwachten is gevaarlijker voor Israël en voor de wereld, dan nu iets te doen wat direct succes heeft, maar politiek voor zeer grote problemen kan gaan zorgen.



Amerika moet het alleen opknappen in Irak en komt daar niet makkelijk weg. Nu al meer dan drieduizend Amerikaanse doden. De Iraakse bevolking hoopt dat de Amerikanen niet weggaan, maar blijven totdat veiligheid en rust in het land zijn weergekeerd. Miljoenen Irakezen waagden veel door enkele malen naar de stembus te gaan. Men wil een vrije natie, maar moslimterroristen denken daar anders over. Evenals in Afghanistan. Dat Amerika alleen de handen uit de mouwen zal steken als het om Iran gaat, lijkt niet direct logisch. In dat geval zal Israël zich genoodzaakt zien hetzelfde te doen als in 1981 tijdens het bewind van Menachim Begin, die de moed had de Franse kerncentrale bij Bagdad plat te gooien. Deze centrale met de geleverde technologie kwam van de toenmalige Franse premier Jacques Chirac en werd in ontvangst genomen door de nieuwe dictator van het land, Saddam Hoessein. Had de regering Begin de bom niet gegooid dan zou Saddam, compleet met kernwapens, nu nog stevig in het zadel hebben gezeten.

De politieke gevaren, met Rusland als belangrijke medespeler met de Iraanse Jodenhater Ahmadinejad, zijn echter vele male groter dan toen. We leven op de rand van de krater, maar wie geeft er hier acht op de tekenen van de tijd?



Feike ter Velde