Peter Grasmeijer: 'Ik mag de fakkel verder dragen'

Feike ter Velde • 80 - 2004/05 • Uitgave: 19
Peter Grasmeijer:
“Ik mag de fakkel verder dragen”


In mei 1905 verscheen de eerste druk van de zangbundel, samengesteld en uitgegeven door Johannes de Heer. Dit jaar is de 30e druk verschenen van de zangbundel met vierstemmig notenschrift, waarmee de driehonderdduizend ver is overschreden. Om dan nog maar niet te spreken van de gewone tekstbundel. Daarvan zijn er al 1.075.500 (dus ver over het miljoen !) over de toonbank gegaan. "Ik kom hier zo graag omdat hier gezongen wordt uit de bundel van Johannes de Heer. Die liederen zijn mij alles", verklaarde iemand die een samenkomst in de kapel van Het Brandpunt meemaakte. "Bijna elk lied is een complete preek" voegde een jongeman eraan toe.


Hij stond bij ons thuis op het harmonium. De muziekbundel van Johannes de Heer. Mijn moeder – die orgelles had gehad van de beroemde Jan Zwart, vriend van mijn grootouders – speelde en zong de bekendste liederen uit de zangbundel. Ik had ze zelf geleerd op de zondagsschool van de Vergadering van Gelovigen in Koog aan de Zaan. Als we thuis gingen zingen bij het orgel, kende ik de meeste teksten uit mijn hoofd. In 1961 hoorde ik in een nieuwsbericht, zittend aan de bar van onderofficierskantine op Biak, Nieuw-Guinea, dat Johannes de Heer was overleden. Ik zei tegen mijn Gereformeerde collega: "Van die man hebben wij een zangbundel thuis". Zijn reactie was: "O, wij ook en we zingen er vaak uit". Ik kon toen niet weten dat die overbekende zangbundel na zo’n lange tijd nog zo’n grote vlucht zou maken.

Peter Grasmeijer (43), ‘Manager Special Music’ bij de muziekuitgeverij UNISONG in Hilversum, is verantwoordelijk voor de inhoud en de uitgave van de zangbundel van Johannes de Heer. Hij is musicus, stond voor de klas als muziekleraar; hij is pianist en koordirigent en nu uitgever van heel veel geestelijke muziek in binnen- en buitenland. In 1989 kwam daar de uitgeverij van Johannes de Heer bij, dat resulteerde in al weer een nieuwe uitgave, in 1991 van de tekstbundel en nu dan ook van de muziekbundel.

Peter Grasmeijer: "Het is als of ik de fakkel verder mag dragen van deze rijke muziekerfenis. Van huis uit ben ik bij geestelijke liederen grootgebracht. Mijn ouders, hoewel Gereformeerd, namen mij vaak mee naar Evangelische samenkomsten waar Johannes de Heer werd gezongen. Later kwamen daar heel veel nieuwe liederen bij, zoals de bundel van Youth for Christ en de bundel Opwekking. In 1983 zong ik bij de Amerikaanse ‘Continentals’. We maakten een toer door 48 Amerikaanse staten. Daar heb ik veel geleerd, vooral dat je moet wéten wat je zingt. Dat was voor mij een belangrijk stuk geestelijke vorming. De bijbelse inhoud op muziek gezet is een boodschap die moet worden overgedragen. Dat moet je oprecht doen. Daar moet je hart bij betrokken zijn. Daar ging het Johannes de Heer ook om. Het ging hem niet primair om de muziek, maar om de tekst, de boodschap. De muziek heeft altijd veel kritiek gehad, maar dat is niet terecht. Het komt over bij gewone mensen. Ik sta er helemaal achter, muzikaal en inhoudelijk. We hebben wat verbeteringen aangebracht ook in de arrangementen, we hebben wat ‘zwakkere’ liederen weggelaten en er zijn nieuwe liederen met modernere arrangementen aan toegevoegd. De muziekbundel loopt tot nummer 1011. Voor de tekstbundel, die men naar de samenkomst meeneemt is een supplement verschenen dat achterin kan worden geplakt, met de nummers 959 tot 1011. Men hoeft dan niet meteen een hele nieuwe tekstbundel te kopen".

Peter Grasmeijer is verantwoordelijk voor heel Europa, binnen de organisatie van Unisong Hilversum. Hij bezoekt regelmatig allerlei muziekcongressen en woont overleg bij met tekstdichters en componisten, geeft adviezen en staat mensen bij, hun vak uit te oefenen ten dienste van het geestelijke lied. "In Engeland is er een initiatief van tekstdichter Graham Kendrick, bekend van de bundel Opwekking, om predikanten en voorgangers in te schakelen bij het schrijven van teksten. Mensen kennen hun Bijbel niet meer. Zij voelen daar een grote verantwoordelijkheid voor de theologische inhoud van de liederen. Het lied wordt steeds meer de drager van de theologie en men wil daar zorgvuldig mee omgaan. Geestelijke liederen hebben in alle kerken een grote impact. Volgend jaar augustus vindt er een Rooms-katholiek jongerencongres in Keulen plaats en men heeft gekozen voor het thema ‘Kom, het is nu de tijd om te aanbidden’. Er worden achthonderdduizend jongeren verwacht uit de hele wereld. Het geestelijke lied zal daar een grote rol spelen. Als wij nu mogen bijdragen met goede en bijbels verantwoorde teksten, dan zou dat mooi zijn".

Steeds weer worden er in ons land liederen uit de bundel van Johannes de Heer, in allerlei muzikale setting gezongen en op CD uitgebracht. Zanger en tv-presentator Ben Ketting bracht destijds een CD uit met tien bekende liederen. Kortgeleden ook Wim Pols en zijn Country Trail Band, zowel een CD als een DVD. Ben Ketting: "We weten allemaal van dingen die voorbij gaan, maar de woorden en gedachten die in deze liederen zitten besloten, dragen een eeuwige waarde en een allesomvattende hoop met zich mee".

Feike ter Velde