Postmoderne invloeden in de Gemeente (1)
Hans Kruisman • 87 - 2011 • Uitgave: 22
Celebrate Recovery
Over het eerste deel van het artikel over ‘Celebrate Recovery’ ontvingen wij heel veel vragen en opmerkingen. Vele goedkeurende reacties, maar ook een enkele afkeurende. Doordat dit onderwerp bij velen van ons leeft en ter verbetering van de duidelijkheid zullen wij dit wat breder behandelen.
Welke postmoderne invloeden kunnen wij in onze Christelijke gemeenten vinden? De Schrift roept ons op om te toetsen. ‘…maar toetst alles en behoudt het goede’ (1 Tessalonicenzen 5:21). Postmoderne invloeden vormen een gevaar omdat het ons kan afleiden van God en Zijn Woord.
Laten wij eens kijken naar een actueel voorbeeld. Kan de cursus ‘Celebrate Recovery’ (CR)1 als een postmodern stuk gereedschap gezien worden? Mijn antwoord is ‘Ja’.
De cursussen die uit dit programma voortkomen, worden wereldwijd in vele kerken en groeperingen gegeven. Ook in Nederland! Het is niet mijn bedoeling om de makers van deze cursussen te beoordelen. Laten wij ons beperken tot 1 Johannes 4:1 ‘Geliefden, vertrouwt niet iedere geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn…’
Met het bespreken van CR beperk ik mij tot het framewerk, bestaande uit het stappenplan met de daarbij behorende principes, die Rick Warren (Saddleback Church) en John Baker (Op weg naar herstel1) hebben opgesteld. Volgens hen zou de cursus, die op dit fundament gestalte heeft gekregen, op de meest effectieve Bijbelse manier alle mensen met problemen zoals, verslaving, verkeerde gewoonten, verkeerde denkpatronen, persoonlijkheidsstoornissen, enzovoorts kunnen veranderen (herstellen). Zij zullen bovendien de wil van God voor hun leven beter leren verstaan.
Zou inderdaad elk mens, middels dit twaalf stappen programma, kunnen herstellen? Zou dat herstel ook niet in vier of vijf stappen gerealiseerd kunnen worden? Dit model doet mijns inziens geen recht aan de complexiteit van de problemen die veel mensen in hun leven kunnen ervaren. En wat zijn de gevolgen voor de deelnemers die niet worden hersteld? Ik hoop dat deze deelnemers geen schuldgevoelens gaan krijgen. Paulus is een voorbeeld van iemand die niet door God ‘hersteld’ wordt. Hij moet leren leven uit de genade die God hem schenkt (2 Korintiërs 12:7-9). Het is niet mijn bedoeling om dit onderwerp nu verder uit te werken, maar mij te beperken tot de vraag of er hier sprake is van een dialectische2 methodiek die de cursist naar de totale verandering van paradigma3 zou kunnen voeren.
Worden de deelnemers door de voorgeschreven handelingen niet afhankelijk gemaakt van de geest van het programma in plaats van werkelijk herstel? Het is geen gemakkelijk onderwerp dat wij nu gaan bespreken, maar wel zeer zinvol om de misleiding van satan hierin te ontdekken.
Om antwoord te kunnen geven op de bovenstaande vraag, dienen we eerst te kijken naar de bron. Uit welke bron komt dit programma voort? De makers van deze cursus maken er geen geheim van dat het raamwerk een afgeleide is van het Anonieme Alcoholisten (AA)-raamwerk. Het CR-raamwerk verschilt slechts in een paar woorden met het bekende twaalf stappenraamwerk van de AA. De AA liet zich sterk beïnvloeden door de Oxford-Group. Het is opvallend dat zowel de ‘Oxford-Group’ als de ‘Lucis Trust’ van Alice Bailey hun kantoor hadden in dezelfde plaats, Caux bij Montreux te Zwitserland. Alice Bailey was weer de opvolgster van het gedachtegoed van madame Blavatsky. Zij sprak graag over de wereldwijde geest van religie.
Wanneer u de naam Blavatsky hoort, de oprichtster van de Theosofische beweging, zou er eigenlijk een rilling over uw lichaam moeten gaan. Deze vrouw is door en door occult en wordt door de esoterische wereld als de moeder van de New-Age beweging gezien. Haar leven was gericht op het realiseren van het fundament waarop een nieuwe wereldorde gebouwd kan/moet worden. In de ontwikkeling naar het twaalf stappenraamwerk van AA, had Bill Wilson ook een grote invloed. Deze man, die uit de Oxford-Group voortkwam, stelde zich regelmatig open voor boodschappen uit de esoterische wereld. Het hieruit voortgekomen twaalf stappenraamwerk kent veel overeenkomsten met de twaalf stappen (vier edele waarheden en het achtvoudig pad) dat het Boeddhisme ons voorschrijft op weg naar herstel (verlossing). Na slechts enkele kleine aanpassingen, die in de esoterische wereld niet onbekend zijn (o.a. ‘Higher Power’), heeft de AA dit twaalf stappenraamwerk overgenomen. Volgens hen is het een geschikt ‘framewerk’ voor alle religies.
De ‘christelijke’ versie is taalkundig aangepast op de westerse mens die in de christelijke traditie leeft en probeert de weg naar ‘herstel’ te onderbouwen met Bijbelteksten. Hierbij zijn de teksten uit de Bergrede favoriet. Maar de Bergrede heeft alles te maken met de Koning en Zijn Koninkrijk en niets met het oplossen van individuele zogenaamde verslavingen. Het is niet juist om Bijbelteksten zo naar eigen hand te willen zetten! (Het is niet toevallig dat het Boeddhisme een sterke voorkeur heeft voor de Bergrede. Dit Bijbelgedeelte zou het bewijs vormen dat alle godsdiensten een gemeenschappelijke ‘bron’ kennen) Mijn algemene indruk is dat het Bijbelgebruik in dit framewerk vaak onzorgvuldig en misplaatst is. Hoe zullen wij nu hierop reageren? Eerst en vooral wil ik opmerken dat het een vorm van ongehoorzaamheid is aan God om niet uit te gaan van het fundament der Waarheid. Wij dienen uit te gaan van het fundament der Waarheid om vervolgens met dit kader een ‘Bijbelgericht’ programma op te kunnen stellen. Niet andersom! Onze God wenst geen inmenging. Wij dienen te vertrekken vanuit het exclusieve fundament, het fundament der Waarheid, waarop wij vervolgens mogen bouwen in afhankelijkheid aan Hem. Bovendien is het, met bovenstaande historische gegevens in de hand, niet moeilijk om dit twaalf stappen framewerk als ‘occult’ te bestempelen.
En nu kom ik tot de kern van dit betoog!
Ik zou u willen vragen om na te denken over de volgende vragen.
Zou de God der Schriften dezelfde principes, hetzelfde ‘framewerk’, willen hanteren?
Is er op dit vlak sprake van een samenwerking tussen God en satan?
Laten wij naar de Schrift luisteren. De Schrift geeft hierop duidelijke antwoorden. ‘Welke gemeenschap heeft het licht met de duisternis?’ (2 Korintiërs 6:14); ‘Welzalig de man die niet wandelt in de raad der goddelozen’ (Psalm 1:1) (zoals het twaalf stappen programma van de AA-groep); ‘…wordt hun dan niet gelijk’ (Matteüs 6:7-8). In de Bijbel vinden wij veel teksten waaruit blijkt dat God niet wil dat wij een relatie zouden hebben met de esoterische wereld. Zo mogen wij niet luisteren (acht geven op) naar hen (Deuteronomium 18:10-14). Ook het geven van een ‘christelijke’ invulling aan een occult ‘framewerk’ is voor God geen optie. Deze handelwijze blijft ongehoorzaamheid aan God. Zo zien wij dat ook in Richteren 17:3-6. Zij deden wat goed was in hun ogen, maar het bleef een gruwel voor God (2 Koningen 23:24). Het is en blijft ongehoorzaamheid aan God wanneer wij het 12-stappen programma van CR zouden gebruiken op de weg naar ‘herstel’.
Hans Kruisman
1 John Baker, Op weg naar herstel, PurposeDriven Netwerk
2 Dialectische methode: De methode om de mens te transformeren naar een ander denkkader. (Synthetisch denkkader)
3 Paradigma: (Gr. ‘patroon’ of ‘model’) is een term die o.a. in de filosofie wordt gebruikt. Het wordt in dit vakgebied omschreven als een denkkader waarmee de omgeving wordt geanalyseerd, beschreven en beoordeeld. Ons paradigma, denkkader, is als een verzameling van geloofsstellingen ofwel dogma’s, die als levensbeschouwelijk kan worden gezien.
Over het eerste deel van het artikel over ‘Celebrate Recovery’ ontvingen wij heel veel vragen en opmerkingen. Vele goedkeurende reacties, maar ook een enkele afkeurende. Doordat dit onderwerp bij velen van ons leeft en ter verbetering van de duidelijkheid zullen wij dit wat breder behandelen.
Welke postmoderne invloeden kunnen wij in onze Christelijke gemeenten vinden? De Schrift roept ons op om te toetsen. ‘…maar toetst alles en behoudt het goede’ (1 Tessalonicenzen 5:21). Postmoderne invloeden vormen een gevaar omdat het ons kan afleiden van God en Zijn Woord.
Laten wij eens kijken naar een actueel voorbeeld. Kan de cursus ‘Celebrate Recovery’ (CR)1 als een postmodern stuk gereedschap gezien worden? Mijn antwoord is ‘Ja’.
De cursussen die uit dit programma voortkomen, worden wereldwijd in vele kerken en groeperingen gegeven. Ook in Nederland! Het is niet mijn bedoeling om de makers van deze cursussen te beoordelen. Laten wij ons beperken tot 1 Johannes 4:1 ‘Geliefden, vertrouwt niet iedere geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn…’
Met het bespreken van CR beperk ik mij tot het framewerk, bestaande uit het stappenplan met de daarbij behorende principes, die Rick Warren (Saddleback Church) en John Baker (Op weg naar herstel1) hebben opgesteld. Volgens hen zou de cursus, die op dit fundament gestalte heeft gekregen, op de meest effectieve Bijbelse manier alle mensen met problemen zoals, verslaving, verkeerde gewoonten, verkeerde denkpatronen, persoonlijkheidsstoornissen, enzovoorts kunnen veranderen (herstellen). Zij zullen bovendien de wil van God voor hun leven beter leren verstaan.
Zou inderdaad elk mens, middels dit twaalf stappen programma, kunnen herstellen? Zou dat herstel ook niet in vier of vijf stappen gerealiseerd kunnen worden? Dit model doet mijns inziens geen recht aan de complexiteit van de problemen die veel mensen in hun leven kunnen ervaren. En wat zijn de gevolgen voor de deelnemers die niet worden hersteld? Ik hoop dat deze deelnemers geen schuldgevoelens gaan krijgen. Paulus is een voorbeeld van iemand die niet door God ‘hersteld’ wordt. Hij moet leren leven uit de genade die God hem schenkt (2 Korintiërs 12:7-9). Het is niet mijn bedoeling om dit onderwerp nu verder uit te werken, maar mij te beperken tot de vraag of er hier sprake is van een dialectische2 methodiek die de cursist naar de totale verandering van paradigma3 zou kunnen voeren.
Worden de deelnemers door de voorgeschreven handelingen niet afhankelijk gemaakt van de geest van het programma in plaats van werkelijk herstel? Het is geen gemakkelijk onderwerp dat wij nu gaan bespreken, maar wel zeer zinvol om de misleiding van satan hierin te ontdekken.
Om antwoord te kunnen geven op de bovenstaande vraag, dienen we eerst te kijken naar de bron. Uit welke bron komt dit programma voort? De makers van deze cursus maken er geen geheim van dat het raamwerk een afgeleide is van het Anonieme Alcoholisten (AA)-raamwerk. Het CR-raamwerk verschilt slechts in een paar woorden met het bekende twaalf stappenraamwerk van de AA. De AA liet zich sterk beïnvloeden door de Oxford-Group. Het is opvallend dat zowel de ‘Oxford-Group’ als de ‘Lucis Trust’ van Alice Bailey hun kantoor hadden in dezelfde plaats, Caux bij Montreux te Zwitserland. Alice Bailey was weer de opvolgster van het gedachtegoed van madame Blavatsky. Zij sprak graag over de wereldwijde geest van religie.
Wanneer u de naam Blavatsky hoort, de oprichtster van de Theosofische beweging, zou er eigenlijk een rilling over uw lichaam moeten gaan. Deze vrouw is door en door occult en wordt door de esoterische wereld als de moeder van de New-Age beweging gezien. Haar leven was gericht op het realiseren van het fundament waarop een nieuwe wereldorde gebouwd kan/moet worden. In de ontwikkeling naar het twaalf stappenraamwerk van AA, had Bill Wilson ook een grote invloed. Deze man, die uit de Oxford-Group voortkwam, stelde zich regelmatig open voor boodschappen uit de esoterische wereld. Het hieruit voortgekomen twaalf stappenraamwerk kent veel overeenkomsten met de twaalf stappen (vier edele waarheden en het achtvoudig pad) dat het Boeddhisme ons voorschrijft op weg naar herstel (verlossing). Na slechts enkele kleine aanpassingen, die in de esoterische wereld niet onbekend zijn (o.a. ‘Higher Power’), heeft de AA dit twaalf stappenraamwerk overgenomen. Volgens hen is het een geschikt ‘framewerk’ voor alle religies.
De ‘christelijke’ versie is taalkundig aangepast op de westerse mens die in de christelijke traditie leeft en probeert de weg naar ‘herstel’ te onderbouwen met Bijbelteksten. Hierbij zijn de teksten uit de Bergrede favoriet. Maar de Bergrede heeft alles te maken met de Koning en Zijn Koninkrijk en niets met het oplossen van individuele zogenaamde verslavingen. Het is niet juist om Bijbelteksten zo naar eigen hand te willen zetten! (Het is niet toevallig dat het Boeddhisme een sterke voorkeur heeft voor de Bergrede. Dit Bijbelgedeelte zou het bewijs vormen dat alle godsdiensten een gemeenschappelijke ‘bron’ kennen) Mijn algemene indruk is dat het Bijbelgebruik in dit framewerk vaak onzorgvuldig en misplaatst is. Hoe zullen wij nu hierop reageren? Eerst en vooral wil ik opmerken dat het een vorm van ongehoorzaamheid is aan God om niet uit te gaan van het fundament der Waarheid. Wij dienen uit te gaan van het fundament der Waarheid om vervolgens met dit kader een ‘Bijbelgericht’ programma op te kunnen stellen. Niet andersom! Onze God wenst geen inmenging. Wij dienen te vertrekken vanuit het exclusieve fundament, het fundament der Waarheid, waarop wij vervolgens mogen bouwen in afhankelijkheid aan Hem. Bovendien is het, met bovenstaande historische gegevens in de hand, niet moeilijk om dit twaalf stappen framewerk als ‘occult’ te bestempelen.
En nu kom ik tot de kern van dit betoog!
Ik zou u willen vragen om na te denken over de volgende vragen.
Zou de God der Schriften dezelfde principes, hetzelfde ‘framewerk’, willen hanteren?
Is er op dit vlak sprake van een samenwerking tussen God en satan?
Laten wij naar de Schrift luisteren. De Schrift geeft hierop duidelijke antwoorden. ‘Welke gemeenschap heeft het licht met de duisternis?’ (2 Korintiërs 6:14); ‘Welzalig de man die niet wandelt in de raad der goddelozen’ (Psalm 1:1) (zoals het twaalf stappen programma van de AA-groep); ‘…wordt hun dan niet gelijk’ (Matteüs 6:7-8). In de Bijbel vinden wij veel teksten waaruit blijkt dat God niet wil dat wij een relatie zouden hebben met de esoterische wereld. Zo mogen wij niet luisteren (acht geven op) naar hen (Deuteronomium 18:10-14). Ook het geven van een ‘christelijke’ invulling aan een occult ‘framewerk’ is voor God geen optie. Deze handelwijze blijft ongehoorzaamheid aan God. Zo zien wij dat ook in Richteren 17:3-6. Zij deden wat goed was in hun ogen, maar het bleef een gruwel voor God (2 Koningen 23:24). Het is en blijft ongehoorzaamheid aan God wanneer wij het 12-stappen programma van CR zouden gebruiken op de weg naar ‘herstel’.
Hans Kruisman
1 John Baker, Op weg naar herstel, PurposeDriven Netwerk
2 Dialectische methode: De methode om de mens te transformeren naar een ander denkkader. (Synthetisch denkkader)
3 Paradigma: (Gr. ‘patroon’ of ‘model’) is een term die o.a. in de filosofie wordt gebruikt. Het wordt in dit vakgebied omschreven als een denkkader waarmee de omgeving wordt geanalyseerd, beschreven en beoordeeld. Ons paradigma, denkkader, is als een verzameling van geloofsstellingen ofwel dogma’s, die als levensbeschouwelijk kan worden gezien.
