Rusland op weg naar dictatuur

Feike ter Velde • 83 - 2007 • Uitgave: 3
De Britse krant The Independent gaf onlangs de namen en de feiten van twintig Russische journalisten, die op geheimzinnige wijze, achter elkaar, om het leven werden gebracht. Hoewel de ambtstermijn van Vladimir Poetin afloopt en hij niet opnieuw presidentskandidaat kan worden, sleutelt hij via zijn politieke vrienden aan wijziging van de Russische grondwet. Poetin wordt de nieuwe alleenheerser en dictator van Rusland. Griezelig te zien hoe hij dat denkt te bereiken.

In zijn kantoor in Moskou lag een uitgebreid journalistiek onderzoek naar de Russische militaire banden met en de militaire activiteiten voor Iran en Syrië. Een onthullend en schokkend verhaal dat de ondoorzichtige Midden-Oosten politiek van Vladimir Poetin zou ontmaskeren. Ivan Safronov was een befaamd journalist en specialist op militair gebied. Plotseling is hij op onopgehelderde wijze om het leven gekomen. Even nog stond hij op, om daarna neer te vallen en niet meer op te staan. Zelfmoord, zei de politie onmiddellijk, maar dat gelooft niemand. Hij is niet gesprongen, maar geduwd vanaf de vierde verdieping van zijn flat in Moskou. Zijn collega’s bij de krant Kommersant weten het heel zeker: hij is een zeer gerespecteerde collega, die goed in zijn vel zat, een gelukkig en goed gezin had. Hij werd de twintigste journalist in Rusland die op mysterieuze wijze aan zijn einde komt sinds Vladimir Poetin in Rusland aan de touwtjes trekt. Vergiftigd, doodgestoken in duistere steegjes, neergeschoten op klaarlichte dag. Wat de slachtoffers gemeenschappelijk hebben, is dat zij journalisten waren en dat niemand na hun onverklaarbare dood werd gearresteerd. De moorden verdwijnen gewoon in de doofpot.

Politieke opponenten van het Kremlin onder Poetin lopen onmiddellijk gevaar voor hun leven, ook als zij bij dreiging naar het buitenland vluchten. Dat ondervond ex-KGB-er Alexander Litvinenko, die in Londen werd omgebracht met het radioactieve Polonium 210. De laatste tien jaar komen in Rusland, na het huidige Irak, de meeste journalisten ter wereld om, verklaarde onlangs een internationaal Veiligheidsinstituut voor journalisten. Niemand kan bewijzen dat Poetin achter de moorden op de journalisten in zijn land zit. Maar duidelijk is wel, dat het klimaat in het huidige Rusland er één is waarin journalisten ongestraft kunnen worden vermoord. Van enkele moorden is het geheel duidelijk dat het om een politieke moord ging, zoals bij Anna Politkovskaya. Wij berichtten daar al eerder over in deze rubriek. De lijn wordt duidelijk.
Journalisten die de wanpraktijken van de politiek bloot leggen, worden omgebracht en er volgt geen onderzoek naar de geheimzinnige dood. Ook in de provincie wordt flink gemoord onder journalisten in diverse mediagebieden, als krant, televisie etc.

Naast de moorden vinden er overal in het land tientallen rechtszaken tegen journalisten plaats, teneinde deze het zwijgen op te leggen, omdat zij bezig zijn met onderzoek naar overheidspraktijken. Het zijn dezelfde methodes die destijds de beruchte KGB gebruikte, om Russische burgers onder bedreiging onder de knoet te houden. Deskundige journalisten wijzen allemaal Vladimir Poetin aan als de regisseur achter de schermen. Hij creëert een onwerkbaar klimaat voor journalisten in het land, waarin de weg naar geweld makkelijk wordt opengelegd. Dictators brengen altijd eerst de vrije pers tot zwijgen, zodat zij hun gang kunnen gaan. De Britse journalist Andrew Osborn van The Independent deed onderzoek in Rusland en zette alles op een lugubere rij. Dit zijn de omgebrachte Russische journalisten van de afgelopen acht jaar:

Ivan Safronov – specialist militaire zaken voor de krant Kommersant. Hij was bezig aan een onderzoek naar de levering van Russische wapens aan landen in het Midden-Oosten. Op 2 maart j.l. viel hij uit het raam van de vierde verdieping van zijn flat in Moskou. Niemand weet hoe en waarom. Geen onderzoek, maar wel een conclusie door de overheid: zelfmoord.

Anna Politkovskaya – Expert in Tsjetsjenië voor het blad Novaya Gazeta. Op 7 oktober 2006 doodgeschoten bij het verlaten van haar huis. Geen onderzoek naar de daders.

Vyacheslav Plotnikov – Verslaggever bij een lokaal tv-station in Voronezh. Op 15 september 2006 werd zijn lichaam gevonden in het bos, gekleed in kleren van iemand anders. Er zouden geen sporen van geweld op zijn lichaam zijn gevonden, maar er is geen collega die niet gelooft dat hij vermoord is. Geen verder onderzoek.

Yevgeny Gerasimenko – Onderzoeksjournalist bij de krant Saratovsky Rasklad, die op het spoor was van duistere overheidspraktijken in de regio. Op 25 juli 2006 dood in zijn woning aangetroffen, gemarteld en met een plastic zak tot stikken gebracht.

Alexander Pitersky – Presentator van het radiostation Baltika in St. Petersburg, die regelmatig criminele praktijken aan het licht bracht. Dood in zijn flat aangetroffen op 30 augustus 2005. Omgebracht met messteken.

Magomedzagid Varisov – Politiek commentator in Dagestan en voorzitter van een politieke denktank. Op 28 juni 2005 gedood bij een mitrailleuraanval in Mahachkala, de hoofdstad van Dagestan.

Pavel Makeev – cameraman bij een tv-station in het zuiden van Rusland. Gedood bij een onopgelost auto-ongeluk waarbij zijn camera en opnamebanden werden gestolen.

Paul Klebnikov – Amerikaans staatsburger, gedood in Moskou op 9 juli 2004, waar hij bezig was aan onderzoek naar corrupte Russische miljonairs voor het blad Forbes, dat schrijft over de rijken der aarde.

Aleksei Siderov – De tweede journalist van de krant De Togliatti Overview. Op 9 oktober 2003 net buiten zijn woning door messteken vermoord.

Yuri Shchekochikhin – Onderzoeksjournalist, parlementslid voor de Liberale partij en redacteur bij de Novaya Gazeta, gespecialiseerd in criminele praktijken bij justitie. Vond de dood door een onverklaarde ‘allergische reactie’. Zijn collega’s zeggen allemaal dat hij werd vergiftigd.

Dmitry Shvets – Programmaleider van TV-21 in Moermansk. Op 18 april 2003 doodgeschoten bij het verlaten van zijn kantoor.

Valery Ivanov – Redacteur bij De Togliatta Overview en directeur van de onafhankelijke Lada-TV – gespecialiseerd in misdaad en corruptie in de plaatselijke auto-industrie. Op 29 april 2002 in zijn auto doodgeschoten.

Natalya Skryl – Economisch verslaggever bij een lokale krant in Rostov en op het spoor van corruptie. Op weg naar huis gedood met zwaar slagwapen op 8 maart 2002.

Eduard Markevich – Redacteur bij de lokale krant Novy Reft in de stad Reftinsky en kritisch over corrupte lokale bestuurders. Op 19 september 2001 doodgeschoten.

Adam Tepsurgayev – Cameraman voor persbureau Reuter, die filmde in Tsjetsjenië. Doodgeschoten in Alkhan-Kala op 23 november 2000 door gemaskerde mannen die zijn woning binnengedrongen waren.

Sergey Ivanov – Directeur van het Lada-TV-station in Togliattta. Onderzocht corrupte praktijken in de auto-industrie. Op 3 oktober 2000 doodgeschoten vlakbij zijn appartement.

Iskandar Khatloni – Journalist bij Radio Vrij Europa. Hij onderzocht wandaden van de Russen in Tsjetsjenië. Op 21 september 2000 gruwelijk omgebracht met een bijl.

Sergey Novikov – Programmaleider bij het Vesna Radio Station in Smolensk. Had bewijzen van corruptie van hoge lokale bestuurders. Op 26 juli 2000 in de hal van zijn appartement doodgeschoten.

Igor Domnikov – Onderzoeksreporter van de Novaya Gazeta. Met een hamer doodgeslagen in de hal van zijn appartement in Moskou op 16 juli 2000. Mogelijk werd hij verward met een collega, wiens leven eveneens gevaar loopt.

Artyom Borovik – Directeur bij het tijdschrift Completely Secret, dat corruptie van rijken en aanzienlijken in Rusland onthult. Stierf bij een mysterieus vliegtuigongeluk op 3 maart 2000. Deskundigen geloven niet in een ongeluk.

Feike ter Velde