Shavu'ot - Wekenfeest: Het beste van en voor de Here!
Gieneke van Veen-Vrolijk • 84 - 2008 • Uitgave: 9
Pinsterfeest! Dankbaar gedenken we dat door de uitstorting van Gods Heilige Geest de nieuwtestamentische Gemeente werd geschapen. Hoe werd dit feest in oudtestamentische tijd gevierd?
‘Pinksteren’ komt van het Griekse woord ‘pentekoste’ = 50e (dag), zoals in het Hellenistische Jodendom dit feest werd aangeduid met betrekking tot de viering op 50e dag na Pesach. In christelijke kring werd deze term overgenomen. Het algemene Jodendom kent dit feest als ‘Shavu`ot’ (uitspraak: sjawoeót). ‘Shavu`ot’ betekent letterlijk ‘weken’, als meervoudsvorm van het Hebreeuwse woord ‘shavú`a’ (week).
In het Oude Testament is ‘Shavu`ot’ een van de drie pelgrimsfeesten waarop men naar Jeruzalem trok om het daar te vieren (Ex. 23:14-17; Deut. 16:16). De aard en inhoud van deze viering wordt beschreven in Lev. 23:10-21; Deut. 16:9-11.
Bijbelse benamingen
In de Tora/Wet wordt dit feest aangeduid als ‘Chag Ha-Katsir’, dat betekent ‘oogstfeest’, “…het feest van de oogst…” (Ex. 23:16). Hieruit blijkt dat ‘Shavu`ot’ een oogstfeest was, dat werd gevierd als feest van dankzegging voor de tarweoogst, zeven weken na de gerstoogst. Een ‘omer’ (schoof) van het nieuwe graan werd als dankoffer aan de Here geofferd (Lev. 23:10).
Een andere oudtestamentische aanduiding is ‘Yom ha-Bikkurim’ (dag van de eerstelingen), waarbij de nadruk ligt op het offeren van de eerste en beste rijpe vruchten van de nieuwe oogst aan God: ‘de eerste vruchten van uw arbeid’ (Ex. 23:16a) op ‘eerstelingendag’ (Num. 28:26). Twee broden gebakken van het meel van de nieuwe tarwe werden als offergave meegenomen naar het heiligdom (Lev. 23:17-20).
‘Chag ha-Shavu`ot’ (wekenfeest) - kortweg ‘Shavu`ot’ - duidt op de zeven weken die vanaf Pesach nauwgezet geteld werden: “Zeven weken zult u tellen…” (Ex. 34:22; Deut. 16:9-10). “Tot de volgende dag na de zevende sabbat zult u vijftig dagen tellen…” (Lev. 23:15,16). De periode vanaf tweede Pesachdag tot ‘Shavu`ot’ wordt ‘Sefira’/telling genoemd. Een bezinningsperiode als voorbereiding op ‘Shavu`ot’.
‘Shavu`ot’ in het Jodendom
In het vroege Jodendom ontstond de traditie om op ‘Shavu`ot’ te gedenken dat God op de Sinaï de Tora gaf, waarbij men Exodus 19 leest. Hoogstwaarschijnlijk bestond deze gewoonte nog niet in Jezus’ tijd. Een vast gebruik is het om in de synagoge het boek Ruth te lezen, omdat hierin een oudtestamentische zomeroogst beschrijving voorkomt. ‘Shavu`ot’ wordt ook ‘Atséret’/voltooiing van Pesach genoemd, omdat hiermee de reeks Bijbelse voorjaarsfeesten wordt afgesloten.
Jezus, de Eersteling
Jezus’ discipelen waren na Zijn opstanding vanuit Galilea (Marc. 16:7) naar Jeruzalem getrokken om ‘Shavu`ot’ te vieren, zoals velen (Hand. 2:1-12). Die ‘Shavu`ot’-viering werd met de gave van de Heilige Geest het begin van de Gemeente van het Nieuwe Verbond.
Met ‘Shavu`ot’ gedenken wij deze zegeningen. Het Beste schonk Hij in het offer van Zijn geliefde Zoon, Hij die tevens de Eersteling is van de grote oogst, de Gemeente die op het oogstfeest werd geboren. “…Christus is opgewekt… de Eersteling…” (1Kor. 15:20). Het was onmogelijk dat de dood de Almachtige zou tegenhouden (Hand. 2:24)! Zo schonk Hij wie in Hem gelooft de verzegeling met Zijn Geest (Ef. 1:13). Oneindig veel om voor te danken.
Maar ‘Shavu`ot’ als dankfeest bepaalt ons ook bij de vraag wat wij Hém offeren. ‘Yom ha-Bikkurim’/eerstelingendag leert mij - op directe wijze, ik kan er niet om heen! - het beste van alles wat ik ben, heb en kan aan Hem te wijden. Het eerste van mijn energie, tijd, aandacht, bezit als eerstelingenoffer om Hem te dienen. Dit eerstelingenoffer moet heilig en aangenaam voor God zijn (Lev. 23:18-20). Dat vraagt bereidheid om met mezelf te geven als “levend, heilig, God welbehagelijk offer…”(Rom. 12:1).
Een jaarlijkse ‘sefira’/tellingperiode dient om met dank voor de gave van Pasen een persoonlijk ‘eerstelingenoffer’ voor de Here te bereiden.
“…zij gaven eerst zichzelf aan de Here…” (2Kor. 8:5).
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
‘Pinksteren’ komt van het Griekse woord ‘pentekoste’ = 50e (dag), zoals in het Hellenistische Jodendom dit feest werd aangeduid met betrekking tot de viering op 50e dag na Pesach. In christelijke kring werd deze term overgenomen. Het algemene Jodendom kent dit feest als ‘Shavu`ot’ (uitspraak: sjawoeót). ‘Shavu`ot’ betekent letterlijk ‘weken’, als meervoudsvorm van het Hebreeuwse woord ‘shavú`a’ (week).
In het Oude Testament is ‘Shavu`ot’ een van de drie pelgrimsfeesten waarop men naar Jeruzalem trok om het daar te vieren (Ex. 23:14-17; Deut. 16:16). De aard en inhoud van deze viering wordt beschreven in Lev. 23:10-21; Deut. 16:9-11.
Bijbelse benamingen
In de Tora/Wet wordt dit feest aangeduid als ‘Chag Ha-Katsir’, dat betekent ‘oogstfeest’, “…het feest van de oogst…” (Ex. 23:16). Hieruit blijkt dat ‘Shavu`ot’ een oogstfeest was, dat werd gevierd als feest van dankzegging voor de tarweoogst, zeven weken na de gerstoogst. Een ‘omer’ (schoof) van het nieuwe graan werd als dankoffer aan de Here geofferd (Lev. 23:10).
Een andere oudtestamentische aanduiding is ‘Yom ha-Bikkurim’ (dag van de eerstelingen), waarbij de nadruk ligt op het offeren van de eerste en beste rijpe vruchten van de nieuwe oogst aan God: ‘de eerste vruchten van uw arbeid’ (Ex. 23:16a) op ‘eerstelingendag’ (Num. 28:26). Twee broden gebakken van het meel van de nieuwe tarwe werden als offergave meegenomen naar het heiligdom (Lev. 23:17-20).
‘Chag ha-Shavu`ot’ (wekenfeest) - kortweg ‘Shavu`ot’ - duidt op de zeven weken die vanaf Pesach nauwgezet geteld werden: “Zeven weken zult u tellen…” (Ex. 34:22; Deut. 16:9-10). “Tot de volgende dag na de zevende sabbat zult u vijftig dagen tellen…” (Lev. 23:15,16). De periode vanaf tweede Pesachdag tot ‘Shavu`ot’ wordt ‘Sefira’/telling genoemd. Een bezinningsperiode als voorbereiding op ‘Shavu`ot’.
‘Shavu`ot’ in het Jodendom
In het vroege Jodendom ontstond de traditie om op ‘Shavu`ot’ te gedenken dat God op de Sinaï de Tora gaf, waarbij men Exodus 19 leest. Hoogstwaarschijnlijk bestond deze gewoonte nog niet in Jezus’ tijd. Een vast gebruik is het om in de synagoge het boek Ruth te lezen, omdat hierin een oudtestamentische zomeroogst beschrijving voorkomt. ‘Shavu`ot’ wordt ook ‘Atséret’/voltooiing van Pesach genoemd, omdat hiermee de reeks Bijbelse voorjaarsfeesten wordt afgesloten.
Jezus, de Eersteling
Jezus’ discipelen waren na Zijn opstanding vanuit Galilea (Marc. 16:7) naar Jeruzalem getrokken om ‘Shavu`ot’ te vieren, zoals velen (Hand. 2:1-12). Die ‘Shavu`ot’-viering werd met de gave van de Heilige Geest het begin van de Gemeente van het Nieuwe Verbond.
Met ‘Shavu`ot’ gedenken wij deze zegeningen. Het Beste schonk Hij in het offer van Zijn geliefde Zoon, Hij die tevens de Eersteling is van de grote oogst, de Gemeente die op het oogstfeest werd geboren. “…Christus is opgewekt… de Eersteling…” (1Kor. 15:20). Het was onmogelijk dat de dood de Almachtige zou tegenhouden (Hand. 2:24)! Zo schonk Hij wie in Hem gelooft de verzegeling met Zijn Geest (Ef. 1:13). Oneindig veel om voor te danken.
Maar ‘Shavu`ot’ als dankfeest bepaalt ons ook bij de vraag wat wij Hém offeren. ‘Yom ha-Bikkurim’/eerstelingendag leert mij - op directe wijze, ik kan er niet om heen! - het beste van alles wat ik ben, heb en kan aan Hem te wijden. Het eerste van mijn energie, tijd, aandacht, bezit als eerstelingenoffer om Hem te dienen. Dit eerstelingenoffer moet heilig en aangenaam voor God zijn (Lev. 23:18-20). Dat vraagt bereidheid om met mezelf te geven als “levend, heilig, God welbehagelijk offer…”(Rom. 12:1).
Een jaarlijkse ‘sefira’/tellingperiode dient om met dank voor de gave van Pasen een persoonlijk ‘eerstelingenoffer’ voor de Here te bereiden.
“…zij gaven eerst zichzelf aan de Here…” (2Kor. 8:5).
Dr. Gieneke van Veen-Vrolijk
