Vragen - jrg. 86-06

ds. Theo Niemeijer • 86 - 2010 • Uitgave: 6
Vragen

In Matteüs 17:11-13 zegt de Here Jezus, dat Elia wel zal komen om alles te herstellen, maar dat Elia reeds gekomen is. Zou Johannes de Doper nu werkelijk deze Elia geweest zijn, of bedoelt de Here Jezus dat hij ‘in de geest van Elia’ gekomen is? (A. B. te A.)

Antwoord:
Het Oude Testament eindigt met de aankondiging van Elia: ‘Zie Ik zend u de profeet Elia, voordat de grote en geduchte dag des Heren komt. Hij zal het hart der vaderen terugvoeren tot de kinderen en het hart der kinderen tot hun vaderen, opdat Ik niet komen en het land treffe met de ban.’
Na deze aankondiging is het zo’n vierhonderd jaar stil. Het Oude Testament is compleet en het zou nog vierhonderd jaar duren voor de tijd het Nieuwe Testament zou beginnen. We noemen dit ook wel de ‘stille periode’ die tussen het Oude- en het Nieuwe Testament ligt. Ondanks zo’n lange tussenliggende periode sluiten het Oude en het Nieuwe Testament naadloos op elkaar aan. Het Nieuwe Testament begint namelijk met de aankondiging van Johannes de Doper, die in de ‘kracht en de Geest van Elia’ kwam om het volk voor te bereiden op de komst van de Messias.
We weten echter dat de ‘Dag des Heren’ nog niet aanbrak, net zoals we weten dat het Messiaanse vrederijk ook nog niet aanbrak. De komst van Johannes de Doper was een voorvervulling van de uiteindelijke komst van Elia. Johannes de Doper werd uit Elisabeth, op een natuurlijke manier geboren, terwijl de profeet Elia in de eindtijd niet op een natuurlijke manier geboren zal worden maar plotseling zal verschijnen. Elia is, naar alle waarschijnlijkheid, één van de twee getuigen, waarover we in Openbaring 11:1-14 kunnen lezen. Hij zal daar, samen met nog een andere getuige (Henoch of Mozes?), 1260 dagen met een zak bekleed profeteren. We lezen in dit gedeelte dat het gedurende de tijd van hun profeteren niet zal regenen. 1260 Dagen is precies drieënhalf jaar, exact de tijd waarop het in de tijd van Elia’s eerste optreden ook niet regende en waarvoor Elia toen een gebed tot God opzond. Leest u maar: ‘Elia was slechts een mens zoals wij en hij bad een gebed, dat het niet regenen zou, en het regende niet op het land, drie jaar en zes maanden lang...’ (Jakobus 5:17).
De hongersnood, door Elia aangekondigd, leidde uiteindelijk tot de bekering van Israël op de Karmel, waar het volk moest kiezen tussen de Baäl en de God van Abraham, Isaäk en Jakob. We zien hier dat God vuur vanuit de hemel op het altaar van Elia liet neerdalen, waarop het gehele volk voor de God van Elia koos (1 Koningen 18:20-46). Zo zal in de toekomst het hernieuwde optreden van Elia er toe leiden, dat het volk Israël het verbond met de antichrist verbreekt en zich tot de God van Israël zal bekeren.
Johannes de Doper kwam in de Geest en de kracht van Elia om de eerste komst van de Here Jezus voor te bereiden, maar hij was niet de uiteindelijke, werkelijke Elia die komen zou. Johannes de Doper was een voorvervulling van de uiteindelijke komst van Elia, vlak voor de wederkomst van de Here Jezus als de grote Messias.


De laatste tijd staan er in mijn krant geregeld ‘Iona diensten’ aangekondigd. Kunt u mij vertellen, wat voor beweging dit is en waar zij voor staat? (J. B. te B.)

Antwoord:
De Iona community werd in 1938 in Glasgow gesticht door George MacLeod, predikant en vredeswerker, in de context van armoede en wanhoop in de jaren dertig. Het gaat hier om een oecumenische gemeenschap van mannen en vrouwen:
• met verschillende sociale achtergronden en uit verschillende christelijke tradities;
• die het evangelie van Jezus Christus willen volgen, ook als dat evangelie hen in het onbekende voert;
• die zich willen verbinden, onderling en met alle mensen van goede wil over de gehele wereld, om samen te werken, zich te bezinnen en te bidden voor gerechtigheid, vrede en heelheid van de schepping;
• die ervan overtuigd zijn dat hun ideaal van een inclusieve (iedereen insluitende) gemeenschap ook tot uitdrukking moet komen in de gemeenschap van alledag waarin zij leven.
Daarom delen zij een gemeenschappelijke regel van dagelijks gebed, wederzijds verantwoording afleggen van de besteding van tijd en geld, onderlinge ontmoeting en inzet voor gerechtigheid en vrede.
Velen hebben Iona als een ‘touching place’ ervaren. De Nederlandse Iona groep (NIG) wil daar graag in eigen land op verder bouwen. Ze is een platform van en voor mensen die zich verbonden voelen met de Iona Community en zich aangesproken weten door de drie P’s die de kern van de christelijke Keltische spiritualiteit uitdrukken: Presentie, Poëzie en Pelgrimage.
De NIG lijkt op een wolk, die steeds van vorm en samenstelling verandert. Ze wil plekken en momenten creëren, waar (Keltische) spiritualiteit ervaren kan worden: ruimte geven, gebrokenheid delen, heling ervaren, op weg gaan.
Meedoen met de NIG kan op verschillende niveaus: lezen van de nieuwsbrief Grieshog (het gloeiend kooltje), welke drie maal per jaar verstuurd wordt, deelnemen aan regionale groepen of aan de landelijke kerngroep. Op welk niveau je ook deelneemt, er wordt wel een commitment van je verwacht: je verbindt je voor een bepaalde periode aan de groep (hetzij de vorm van contributiebetaling, hetzij door minstens een jaar deel te nemen aan de bijeenkomsten van een regiogroep). Tot zover de informatie die Iona via haar website verstrekt.
Het lijkt me dat binnen deze beweging het evangelie van Jezus Christus vermengd wordt met humanistische en Keltische ideeën. In dit evangelie gaat het meer om het verbeteren van de wereld en het uiteindelijk redden van de schepping voor de ondergang, dan het verkondigen van de verlossing door het offerbloed van Christus op Golgotha, waardoor we van de zonden verlost worden en eeuwig leven hebben. Je mist in deze beweging het werk van de Heilige Geest, die mensenlevens verandert en voorbereidt op de wederkomst van Christus.
Verder zien we een vermenging van het christendom met de Keltische spiritualiteit. De Keltische spiritualiteit vind haar oorsprong in Smertrios, de Gallische god van de onderwereld en de overvloed. Van grote betekenis was de verering van heilige bomen (voornamelijk de Eik en de Mistel) die vermoedelijk tot uiting kwam in de naam van de priesters, Druïden genoemd, een naam die waarschijnlijk afgeleid is van ‘Eikdeskundige’. Hier ligt de link naar de aanbidding van de natuurgoden, het eerbiedige respect voor de natuur, iets dat in de Keltische spiritualiteit duidelijk naar voren komt en binnen de Iona-beweging hoog in het vaandel staat. Het gaat bij hen om een spirituele aanraking, waardoor het ‘kooltje gaat gloeien’ en waarmee we anderen aan moeten steken. Mijns inziens gaat het hierbij niet om een aanraking met Gods Geest, maar veel meer om een aanraking, een ervaring met geesten uit de Keltische onderwereld.

ds. Theo Niemeijer