Waar vinden we Europa in de Bijbel?

ds. Theo Niemeijer • 81 - 2005/06 • Uitgave: 24
Waar vinden we Europa in de Bijbel?



Europa in de tijd van Salomo?


Vanuit Israël gezien wordt Europa ook wel het avondland genoemd, het land waar de zon ondergaat. Het is niet zeker, maar wel goed mogelijk, dat de beroemde koning Salomo met zijn Tarsisvloot het mondinggebied van de Guadalquivir in Zuid-Spanje aandeed om vandaar uit beladen met goud, zilver, ivoor, apen en pauwen weer naar Israël terug te keren. (1 Samuël 10:22) Zal in de toekomst Europa inderdaad het avondland worden waar de zon ondergaat, terwijl het licht in Israël doorbreekt bij de wederkomst van Christus?



Europa in Daniël

In Daniël 9:20-26 en Daniël 11 vinden we Europa terug in de profetieën van Daniël over de eindtijd. Hij spreekt hier over de koning van Griekenland, Alexander de Grote, die in de kracht van zijn leven op 33 jarige leeftijd in het jaar 323 v. Chr. plotseling stierf. Hij wordt als een harige geitenbok met één machtige hoorn beschreven, die vanuit het Westen in een zeer korte tijd het Medo-Perzische rijk overwint en zonder de aarde aan te raken, de gehele aarde zal overwinnen. Op het toppunt van zijn macht werd de grote hoorn ineens afgebroken waarvoor in de plaats vier kleinere horens verschenen. Het is bekend dat na de dood van Alexander het rijk onder zijn vier generaals verdeeld werd: Generaal Ptolemäus kreeg de heerschappij over Egypte, Israël en Arabië; Generaal Selukos regeerde over Syrië, Babylonië en Perzië; Generaal Lysimachus kreeg (Klein-)Azië toegewezen en Generaal Kassander Griekenland en Macedonië. Zo verviel het rijk van Alexander in vier delen, die ook weer vaak onderling in strijd verwikkeld waren.

Vanuit het rijk van Selukos kwam Antiochus Epifanus tevoorschijn. Hij was de koning, die het heiligdom in Jeruzalem ontheiligde en zich tot god verhief, waarmee hij een duidelijke voorloper van de antichrist werd. Daniël schrijft hier uitvoerig over.



Van Griekenland tot Europa

De Europese geschiedenis van de oudheid loopt via de Griekse naar de Romeinse cultuur die het gehele Zuiden en een deel van het Westen van Europa beïnvloedde, terwijl de Byzantijnse cultuur het Oosten van Europa beïnvloedde. Tot de derde eeuw was het met name de Germaanse cultuur die het midden en Noorden van Europa beïnvloedde. Na de volksverhuizing (derde tot zesde eeuw) verdween het Romeinse rijk van het toneel en werden de Germaanse staten bepalend voor Europa. Nadat de Germaanse staten het Christendom aanvaarden zien we Karel de Grote opstaan als de “Vader van Europa”. Het Roomse Keizerrijk groeide uiteindelijk uit tot een gemeenschap van avondlanden waartoe met name: Duitsland, Frankrijk, Engeland, Italië en Spanje behoorden. Na heel veel strijd in de middeleeuwen en na de beide wereldoorlogen, leidde dit verband uiteindelijk tot het “Verdrag van Rome” dat op 25 maart 1957 te Rome gesloten werd, waarbij de EEG, die later tot de Europese Unie uitgroeide, geboren werd.

Daniël leert ons dat onder invloed van de Griekse geest het Romeinse rijk zal uitgroeien tot het rijk van de antichrist, waarmee Europa werkelijk het avondland zal worden. Dan zal inderdaad de zon voor Europa ondergaan…wat zal het dan donker worden in Europa. Maar juist dan mogen we weten, dat de zon voor altijd op zal gaan boven Zijn verbondsvolk Israël.



Europa in het Nieuwe Testament

In Handelingen vinden we de eerste confrontatie tussen Europa en het Christendom. In Handelingen 16 lezen we hoe Paulus en Silas, door een visioen van Klein-Azië naar Macedonië geroepen worden om ook daar het evangelie te verkondigen. Lydia, de purperverkoopster is de eerste op Europese bodem die gehoor geeft aan de blijde boodschap.

Via Thessalonica en Berea komt Paulus al gauw in de culturele hoofdstad van het Romeinse rijk, Athene aan. Daar vind de confrontatie plaats tussen het Christendom en de Griekse filosofie. De stad Athene, vol van afgoderij, prikkelde Paulus om ook daar het evangelie te verkondigen. Hij verkondigde de God van Israël als:

De schepper van hemel en aarde

De God die in de hemel woont

De God die Zich niet door mensen laat dienen

De bron van het leven

De oorzaak van het menselijk bestaan

De God aan wie de mens verwant is

De God die tijden en grenzen bepaald heeft

De God die voor onze zintuigen onbereikbaar is en toch dichtbij is

De God die de wereld zal oordelen

De God die de dood overwonnen heeft.

Dit was een heel andere God dan de, meer dan driehonderd, goden die in Athene gediend werden. Zijn boodschap botste met de Areopagus, het hoogste gerechtshof in Athene dat op de Akropolis zitting had. Op deze Akropolis (letterlijk vertaald: hoge stad), de “bovenstad” was in een rotswand een plateau van 16 x 12 meter uitgehouwen waar de Areopagieten samen kwamen om recht te spreken. Deze Areopagieten waren natuurlijk niet de eerste de besten. Ze hadden waarschijnlijk hun opleiding bij de Epikureïsche – of Stoïcijnse wijsgeren genoten. (zie Handelingen 17:18)



De Epikureïsche geleerden waren volgelingen van Epikuris (341 v. Chr.) die in 306 v. Chr. een school in Athene gesticht heeft. Hij leerde zijn studenten dat de werkelijkheid tot stand komt door de verbinding van onveranderlijke atomen. Er is geen schepper en mochten er goden zijn, dan bemoeien deze zich niet met de mensen. Deze levensbeschouwing was volledig materialistisch en bevrijdde de mensen voor de angst voor de dood. Men moest maar genieten van het leven, zolang het kon.

De Stoïcijnse geleerden waren studenten van de “Stoa” een filosofische school die in 310 v. Chr. door Zeno Citium in de “zuilengang” (betekenis van Stoa) opgericht werd. Zij zagen God als een voorzienigheid waardoor, zonder een bepaald doel maar vanuit een soort noodlot, het heelal en de aarde ontstaan zijn. De gelukzaligheid van de mens kan door eigen deugden, zoals gerechtigheid, inzicht en dapperheid bereikt worden. De Stoa had veel invloed op de staatslieden en sloot later naadloos aan bij de geest van het Romeinse denken. Later beïnvloedden Plato en Aristoteles de Stoa en werd de stoïcijnse levensleer wijd verbreid. Het werd de basis voor de leer van zelfverlossing van het hedendaagse humanisme.

In het materialistisch en het humanistisch denken van vandaag staan we midden in de Hellenistisch – Romeinse cultuur van toen. De voorgestelde grondwet van de Europese Unie sluit naadloos aan bij dit gedachtegoed. Het is de tijd van de antichrist, maar ook de tijd van de opname van de gemeente. Dionysius, de Areopagiet kwam door het getuigenis van Paulus tot het geloof in Christus. (Handelingen 17:34) Wat is uw keuze in deze tijd van het antichristelijk denken?



Ds. Theo Niemeijer