Wie zijn onze broeders? (1)

Hans Kruisman • 85 - 2009 • Uitgave: 1
We zien in de westelijke wereld een toenadering van het ‘Protestantisme’ tot het ‘Rooms-katholicisme’. Wat is daarvan de oorzaak? Moeten wij ons gelukkig prijzen met deze ontwikkeling?
In drie korte artikelen hoop ik u hierop een bescheiden antwoord te geven.

Wat is daarvan de oorzaak?
Gevoed door de New-Age gedachte, is het postmodernisme een krachtig middel om het moderne denken gestalte te geven. De moderne mens zit vast in een denken dat een tweedeling kent. De boven- en onderwereld. Alleen de onderwereld is rationeel. De moderne mens ziet het geloof in God als een sprong in de bovenwereld, de niet-rationele wereld. God is niet persoonlijk en ondefinieerbaar en Jezus is vaak verworden tot een symbool. Helaas worden velen met deze filosofie besmet. Zo is de moderne theologie een ‘besmette’ theologie die de Bijbel niet meer het alleenrecht geeft als gezagsbron. De Bijbel moet zijn gezag delen met meerdere gezagsbronnen, zoals o.a. traditie, rede en ervaring. De gevolgen zijn rampzalig.

Nu moet u niet denken dat dit schrijven alleen kost is voor mensen die de filosofie als hun vak hebben gekozen. Ik heb dit artikel voor u geschreven!

Twee redenen:
- Wanneer u op de hoogte bent van de manier waarop de moderne mens denkt, kunt u deze mens met het evangelie bereiken. Er is immers afstemming. Dan legt u de accenten op de eenheid in God. U spreekt over de betekenis van de naam van onze Here, een onveranderlijke naam. U spreekt over de persoonlijke God met wie wij mogen communiceren. U spreekt over de God die, op een bepaalde plaats en op een bepaald moment in de geschiedenis, aan het kruis heeft gehangen en ook is opgestaan. Dit zijn historische feiten.
- U herkent eerder het gif. Dan zal, naar ik hoop, de uitwerking van dat gif ook minder desastreus zijn.
De R.-k.-kerk heeft met de moderne theologie veel gemeen. Juist die gemeenschappelijkheid geeft een fundament waarop de diverse geloofsstromingen elkaar wensen te ontmoeten. (zie eerder artikel ‘Op welk fundament ontmoeten wij elkaar’ Zoeklicht 2008 nr. 13) Deze gemeenschappelijkheid werpt helaas zijn wrange vruchten af.
Als voorbeeld kunnen wij de hernieuwde toenadering tot het R.-k.-gedachtegoed zien. Door de hoofdredacteur van het Nederlands Dagblad werd, op 12 april 1997, de R.-k. priester Bodar als ‘broeder’ verwelkomt. Sinds 8 april 2006 is deze priester als vaste columnist aan deze krant verbonden. Voor de jaarlijkse conferentie van de CSFR, een netwerk van reformatorische studentenverenigingen, werd Bodar uitgenodigd. Zijn denkbeelden over ‘geloof en zaligheid’ werden tijdens deze conferentie door de meerderheid in dank afgenomen. De boeken van de R.-k. priester Henri Nouwen worden door veel evangelische christenen verslonden. En zo kunnen wij meerdere voorbeelden uit de praktijk noemen. Het is, volgens Andries Knevel van de Evangelische Omroep, de ‘Oecumene van het hart’ dat hier gezien wordt.

Even terzijde: Het is nu niet mijn bedoeling om mijn medemens te beoordelen op wie hij is. Ik wens slechts in de liefde en met een bewogen hart een ieder te wijzen op het werk van de duisternis. Ik wil mij beperken tot 1 Johannes 4:1 ‘Geliefden, vertrouwt niet iedere geest, maar beproeft de geesten, of zij uit God zijn; want vele valse profeten zijn in de wereld uitgegaan…’ en Efeze 5:11-13 ‘En neemt geen deel aan de onvruchtbare werken der duisternis, maar ontmaskert ze veeleer…’ Wij dienen ons te houden aan het betrouwbare Woord van God (Tit. 1:9), zodat wij in staat zijn om in ieder geval de tegensprekers te kunnen weerleggen. Ook ik word, als kind van de huidige cultuur, af en toe door een verkeerd denken geïnfecteerd.
Daarom hebben wij in de eerste plaats de God van de Bijbel en Zijn Woord, maar ook elkaar, hard nodig om gecorrigeerd te worden. Wij dienen op elkaar te letten! Ook u hebt de vrijheid om mij te toetsen op datgene wat ik schrijf (1Kor. 14:29; 1Kor. 10:15; Hand. 17:11). Een ieder, die zich een kind van de drie-eenheid Gods weet, draagt deze verantwoordelijkheid.


Is de reformatie dan een vergissing geweest om de ‘geestelijkheid’ van de R.-k.-kerk zo te beschuldigen? Hebben de protestanten (pro-testare = getuigen vóór de waarheid) voor een verkeerde zaak gestreden? De reformatie was het genadevolle werk van de God der Schriften om te wijzen op de enige weg ten leven. Wij beperken ons tot drie sola’s.
Sola Scriptura (alleen de Schrift is gezaghebbend) en niet de Schrift en nog iets anders dat hieraan parallel zou lopen. Schrift en Woord is niet te scheiden (Joh. 1:1-4). Geen kennis van de Bijbel betekent geen kennis van Christus. Er is één verenigde kennis, een echte eenheid, door de openbaring van de God der Schriften. Er bestaat niets autonooms dat losstaat van de heerschappij van Jezus Christus en zijn Woord.
Sola Gratia (alleen redding door genade) en niet de vraag hoe de verhouding is van menselijke prestaties tot Gods werk. Het gaat over het heil dat wij alleen in Jezus Christus mogen ontvangen (Rom. 3:24; Ef. 1:3).
Sola Fide (alleen rechtvaardiging door geloof) en niet het geloof dat aangevuld moet worden met werken. Het zaligmakend geloof richt zich alleen op Christus (Hebr. 12:2; Rom. 4:16). Gods genade werd gegeven en ontvangen door geloof alleen (Rom. 3:25).
Deze sola’s blijven actueel, want ze zijn volledig in overeenstemming met het fundament van de gezonde leer. Het is het fundament uit Efeze 2:20 ‘…gebouwd op het fundament van de apostelen en profeten, terwijl Christus Jezus zelf de hoeksteen is…’ en 1 Korintiërs 3:9-15 ‘Want een ander fundament, dan dat er ligt, namelijk Jezus Christus, kan niemand leggen’ dat onveranderlijk is (Hebr. 13:8). Dit fundament is immers niet afhankelijk van een bepaalde cultuur of filosofie, maar van de onveranderlijke God der Schriften.

Dit genadevolle werk was geen vergissing geweest van God, maar wij maken wel een vergissing wanneer wij, beïnvloed door het nieuwe denken, het licht van de reformatie zouden negeren.

Hans Kruisman

Hans Kruisman is auteur van De Bijbel aan het Woord, actueel handboek van de christelijke leer, uitgegeven door Het Zoeklicht.