Wordt ons geloof verkwanseld?
Feike ter Velde • 81 - 2005/06 • Uitgave: 13
Wordt ons geloof verkwanseld?
Deze zomer is een verklaring uitgegeven door het moderamen van de generale synode van de PKN, samen met een tweetal moslimorganisaties in ons land, over de Islamitische terreur en terreurdreigingen. Wordt hier ons geloof verkwanseld?
De verklaring begint als volgt: Gebeurtenissen van de laatste jaren, zoals de aanslagen in New York van 11 september 2001, de aanslagen in Madrid en Bali, de moord op Theo van Gogh en recent de brute aanslagen op onschuldige burgers in Londen hebben ons diep geschokt. De grote meerderheid van moslims is door deze gebeurtenissen in het bijzonder aangeslagen, omdat steeds weer dit geweld in verband wordt gebracht met hun godsdienst. Bovendien worden deze moordaanslagen uitgevoerd door mensen die zich tot de moslimgemeenschap rekenen. Achterdocht en wantrouwen zijn hierdoor toegenomen. Wij verklaren hierbij dat wij elke vorm van extremisme ten stelligste afwijzen.
Het is natuurlijk goed in een tijd van groeiende spanningen in de samenleving om, waar mogelijk, olie op de golven te gooien. Het lijkt erop alsof deze gemeenschappelijke verklaring van de Protestantse Kerk en twee moslimorganisaties in ons land dat hebben willen bereiken. Maar het lijkt, zeker van islamitische kant, toch erg onzuiver. Bij aanvang klinkt al direct door, dat moslims in grote meerderheid zijn aangeslagen door de terreurdaden, omdat deze steeds weer in verband worden gebracht met hun godsdienst. M.a.w. de moslimgemeenschap is slachtoffer.
Een dergelijke zin is misschien met goede bedoelingen opgeschreven, maar legt een enorm rookgordijn. De vraag rijst: Hoe weet men dat de grote meerderheid van moslims is aangeslagen? Wie heeft daar onderzoek naar gedaan en wat zijn dan de cijfers, die dit aantonen? Helaas zijn ze er niet. Misschien moeten we wel spreken van de zwijgende meerderheid van moslims die al die aanslagen toejuicht, begrijpelijk vindt en zeker verdedigbaar in het licht van Irak, Afghanistan, de Palestijnen en noem maar op. We moeten vrezen dat dát eerder het geval is dan wat de PKN heeft opgeschreven, mede gezien tal van interviews op de televisie met moslims, zowel in ons land als in het buitenland. Als die massa moslims zo is aangeslagen waarom dan geen massale protesten en duidelijke veroordelingen van de Osama bin Ladens, Mohammad Attas, Mohammed Bs en hoe ze nog meer mogen heten. Omdat deze (terreurdaden, red.) steeds weer in verband worden gebracht met hun godsdienst. Hoe zo steeds weer het zijn toch islamieten die dit doen? Toch geen hindoes, boeddhisten, christenen of joden? Laat men zich toch eens duidelijk ertégen uitspreken in plaats van in de slachtofferrol te kruipen. Dat komt echt niet geloofwaardig over, integendeel.
In deze gezamenlijke verklaring willen wij als christenen en moslims tot uitdrukking brengen hoe wij in de samenleving willen staan en hoe wij hierin willen participeren. Wij hebben ervaren hoe goed het is om met elkaar ontwikkelingen te benoemen, die bemoedigend en verheugend zijn, maar we realiseren ons ook dat het onontkoombaar is om hierbij pijnlijke zaken te benoemen.
Men heeft hier gekozen voor een zeer diplomatieke tekst, die verhult dat iedere moslim die de koran gelooft, weet dat hij in dit land leeft als in een huis van oorlog. Men spreekt over pijnlijke zaken die zouden zijn benoemd, maar in de verklaring missen we de meest essentiële punten. De moslim heeft grote afkeer van de Westerse samenleving, denkt dat het christendom hetzelfde is als allerlei smerige tv-programmas die hier worden uitgezonden en dat daarom deze maatschappij in islamitische zin dient te worden veranderd. Ten diepste gaat het om een botsing van culturen: de Westerse vrije samenleving hoe diep verdorven zij helaas ook is geworden en de islamitische godsdienst die nimmer kan ophouden buiten de muren van de moskee. Zij is totalitair en alles omvattend, inclusief de nationale wetgeving. Naïef, om daaraan voorbij te gaan als christelijke kerk.
Dan volgt een aantal punten waarvoor men christenen en moslims zegt te staan. De volgende zin hieruit valt sterk op: Het geloof zet ons ertoe aan om in gesprek te zijn, te luisteren en getuige te zijn. Vanuit deze basis willen we werken aan de kwaliteit van ons samenleven.
Het geloof dat is voor christenen niet hetzelfde als voor moslims. Er zijn geen raakvlakken. De God van de Bijbel is JHWH - dat is de God van Israël, de Vader van de Here Jezus Christus. Allah is een ander. Van Allah wordt gezegd dat hij geen zoon heeft. Hierin ligt een zo fundamenteel verschil dat men niet over een gemeenschappelijk geloof kan spreken als het geloof. Als het één waar is, dan is het ander niet waar. Als het één waarheid is, dan is het ander leugen. De PKN heeft hier niet gekozen, maar laat godsdiensten samensmelten tot het geloof, wat dat dan ook mag zijn. De geschiedenis leert dat de islam niet getuigt, maar met het zwaard delen van de wereld aan zich heeft onderworpen. Mensen die uit de islam tot levend geloof in Christus komen, worden vandaag nog steeds vervolgd en gedood.
Wij benadrukken dat onze beide godsdiensten bevrijdend willen werken en mensen willen oproepen om niet alleen God lief te hebben, maar ook in de toewijding aan Hem samen te zoeken naar het goede en rechtvaardige voor deze wereld en voor onze naaste. Dit houdt in dat mensen vanwege de hun geschonken vrijheid verantwoordelijk zijn voor elkaar en voor de samenleving. Godsdiensten hebben niet de intentie mensen of groepen uit elkaar te drijven. Zij mogen dit ook niet doen, maar dienen te zoeken naar dat wat samenbindt. Waarden, als niet doden, niet stelen, niet liegen en niet uitsluiten worden binnen onze geloofsgemeenschappen onderwezen en zijn noodzakelijk voor een goed samenleven. Deze waarden zijn ons aangereikt als gave, maar ook als opgave.
Bevrijdend waarvan? Hier is de God van de kerk en Allah van de islam kennelijk al helemaal dezelfde. Dat heet in de theologie syncretisme het vermengen van begrippen, in dit geval van de fundamentele geloofswaarheden. In naam van Allah wordt over de hele wereld gemoord, maar hier verklaart men onze geloofsgemeenschappen onderwijzen het gij zult niet doden, niet stelen en niet liegen. Dit is ver bezijden de waarheid en de werkelijkheid en daarom zeer misleidend.
Het is van groot belang dat wij elkaar kritisch bevragen over onze wijze van leven en de keuzes die we maken. Om van elkaar te leren willen wij in onze samenleving werken aan:
- het bespreekbaar maken en overwinnen van vooroordelen
- het duidelijk maken van de intenties van onze godsdiensten
- het benoemen van angsten
- het accepteren van elkaar als medeburger
- het respecteren van de grote diversiteit van culturen het bestrijden van racisme en discriminatie
- het zich teweer stellen tegen geweld in eigen kring en daar buiten.
Het is eveneens van groot belang dat wij elkaar kritisch bevragen over hetgeen buiten onze landsgrenzen op het terrein van christendom en islam gebeurt.
Om dit te bereiken verplichten wij ons, om op lokaal niveau kerken en moskeeën, hun leiders en hun besturen aan te sporen om op actieve wijze vanuit een innerlijke overtuiging deze zaken ter hand te nemen. Wij spreken ook uit dat wij buitenlandse overheden en godsdienstige leiders in christendom en islam, in voorkomende gevallen, op eventuele misstanden zullen aanspreken.
Dat lijken mooie intenties, maar als de wezenlijke dingen niet aan de orde komen, zoals hierboven omschreven, dan lijkt de houding van de PKN in deze zaak op zijn minst naïef. Is men dan echt niet op de hoogte of doet men alsof? Heeft men Jezus, de Zoon van God, ingeruild voor het Jezusbeeld van de koran: Jezus de profeet van toen, die niet is gestorven voor onze zonde en niet is opgestaan uit de dood? Mogen wij dan hierover de PKN bevragen? Is de angst voor de islam al zó ver opgerukt in de harten van onze kerkleiders, dat ze zelfs het meest wezenlijke van ons christelijk geloof te grabbel gooien voor de voeten van moslimleiders hier te lande?
Nogmaals: het zijn niet de christenen die de terreur bedrijven en allerwegen haat en angst zaaien in de wereld. Het is de politieke islam die een gevaar voor heel de Westelijke wereld is, maar ook voor christenen in landen als Indonesië en tal van Afrikaanse landen. Wij hier hebben een paard van Troye binnengehaald. Goedbedoelende moslims ten spijt, de tijd van onze vrijheid loopt ten einde door terreur, haat en angst van de zijde van politieke islamisten, die hun heil zoeken in het doden van zoveel mogelijk mensen.
De overheid heeft handelend op te treden en wetgeving aan te passen aan de nieuwe situatie. De kerk heeft te getuigen van die Ene, Jezus Christus, de Zoon van God, de Redder der wereld. En alle ware gelovigen hebben te bidden voor nieuw leven in een afvallige christenheid. Niet de maan en de zwarte steen, maar de Zon en de witte steen (Openb. 2:17) horen bij een bijbels en uiteindelijk overwinnend geloof.
Feike ter Velde
Deze zomer is een verklaring uitgegeven door het moderamen van de generale synode van de PKN, samen met een tweetal moslimorganisaties in ons land, over de Islamitische terreur en terreurdreigingen. Wordt hier ons geloof verkwanseld?
De verklaring begint als volgt: Gebeurtenissen van de laatste jaren, zoals de aanslagen in New York van 11 september 2001, de aanslagen in Madrid en Bali, de moord op Theo van Gogh en recent de brute aanslagen op onschuldige burgers in Londen hebben ons diep geschokt. De grote meerderheid van moslims is door deze gebeurtenissen in het bijzonder aangeslagen, omdat steeds weer dit geweld in verband wordt gebracht met hun godsdienst. Bovendien worden deze moordaanslagen uitgevoerd door mensen die zich tot de moslimgemeenschap rekenen. Achterdocht en wantrouwen zijn hierdoor toegenomen. Wij verklaren hierbij dat wij elke vorm van extremisme ten stelligste afwijzen.
Het is natuurlijk goed in een tijd van groeiende spanningen in de samenleving om, waar mogelijk, olie op de golven te gooien. Het lijkt erop alsof deze gemeenschappelijke verklaring van de Protestantse Kerk en twee moslimorganisaties in ons land dat hebben willen bereiken. Maar het lijkt, zeker van islamitische kant, toch erg onzuiver. Bij aanvang klinkt al direct door, dat moslims in grote meerderheid zijn aangeslagen door de terreurdaden, omdat deze steeds weer in verband worden gebracht met hun godsdienst. M.a.w. de moslimgemeenschap is slachtoffer.
Een dergelijke zin is misschien met goede bedoelingen opgeschreven, maar legt een enorm rookgordijn. De vraag rijst: Hoe weet men dat de grote meerderheid van moslims is aangeslagen? Wie heeft daar onderzoek naar gedaan en wat zijn dan de cijfers, die dit aantonen? Helaas zijn ze er niet. Misschien moeten we wel spreken van de zwijgende meerderheid van moslims die al die aanslagen toejuicht, begrijpelijk vindt en zeker verdedigbaar in het licht van Irak, Afghanistan, de Palestijnen en noem maar op. We moeten vrezen dat dát eerder het geval is dan wat de PKN heeft opgeschreven, mede gezien tal van interviews op de televisie met moslims, zowel in ons land als in het buitenland. Als die massa moslims zo is aangeslagen waarom dan geen massale protesten en duidelijke veroordelingen van de Osama bin Ladens, Mohammad Attas, Mohammed Bs en hoe ze nog meer mogen heten. Omdat deze (terreurdaden, red.) steeds weer in verband worden gebracht met hun godsdienst. Hoe zo steeds weer het zijn toch islamieten die dit doen? Toch geen hindoes, boeddhisten, christenen of joden? Laat men zich toch eens duidelijk ertégen uitspreken in plaats van in de slachtofferrol te kruipen. Dat komt echt niet geloofwaardig over, integendeel.
In deze gezamenlijke verklaring willen wij als christenen en moslims tot uitdrukking brengen hoe wij in de samenleving willen staan en hoe wij hierin willen participeren. Wij hebben ervaren hoe goed het is om met elkaar ontwikkelingen te benoemen, die bemoedigend en verheugend zijn, maar we realiseren ons ook dat het onontkoombaar is om hierbij pijnlijke zaken te benoemen.
Men heeft hier gekozen voor een zeer diplomatieke tekst, die verhult dat iedere moslim die de koran gelooft, weet dat hij in dit land leeft als in een huis van oorlog. Men spreekt over pijnlijke zaken die zouden zijn benoemd, maar in de verklaring missen we de meest essentiële punten. De moslim heeft grote afkeer van de Westerse samenleving, denkt dat het christendom hetzelfde is als allerlei smerige tv-programmas die hier worden uitgezonden en dat daarom deze maatschappij in islamitische zin dient te worden veranderd. Ten diepste gaat het om een botsing van culturen: de Westerse vrije samenleving hoe diep verdorven zij helaas ook is geworden en de islamitische godsdienst die nimmer kan ophouden buiten de muren van de moskee. Zij is totalitair en alles omvattend, inclusief de nationale wetgeving. Naïef, om daaraan voorbij te gaan als christelijke kerk.
Dan volgt een aantal punten waarvoor men christenen en moslims zegt te staan. De volgende zin hieruit valt sterk op: Het geloof zet ons ertoe aan om in gesprek te zijn, te luisteren en getuige te zijn. Vanuit deze basis willen we werken aan de kwaliteit van ons samenleven.
Het geloof dat is voor christenen niet hetzelfde als voor moslims. Er zijn geen raakvlakken. De God van de Bijbel is JHWH - dat is de God van Israël, de Vader van de Here Jezus Christus. Allah is een ander. Van Allah wordt gezegd dat hij geen zoon heeft. Hierin ligt een zo fundamenteel verschil dat men niet over een gemeenschappelijk geloof kan spreken als het geloof. Als het één waar is, dan is het ander niet waar. Als het één waarheid is, dan is het ander leugen. De PKN heeft hier niet gekozen, maar laat godsdiensten samensmelten tot het geloof, wat dat dan ook mag zijn. De geschiedenis leert dat de islam niet getuigt, maar met het zwaard delen van de wereld aan zich heeft onderworpen. Mensen die uit de islam tot levend geloof in Christus komen, worden vandaag nog steeds vervolgd en gedood.
Wij benadrukken dat onze beide godsdiensten bevrijdend willen werken en mensen willen oproepen om niet alleen God lief te hebben, maar ook in de toewijding aan Hem samen te zoeken naar het goede en rechtvaardige voor deze wereld en voor onze naaste. Dit houdt in dat mensen vanwege de hun geschonken vrijheid verantwoordelijk zijn voor elkaar en voor de samenleving. Godsdiensten hebben niet de intentie mensen of groepen uit elkaar te drijven. Zij mogen dit ook niet doen, maar dienen te zoeken naar dat wat samenbindt. Waarden, als niet doden, niet stelen, niet liegen en niet uitsluiten worden binnen onze geloofsgemeenschappen onderwezen en zijn noodzakelijk voor een goed samenleven. Deze waarden zijn ons aangereikt als gave, maar ook als opgave.
Bevrijdend waarvan? Hier is de God van de kerk en Allah van de islam kennelijk al helemaal dezelfde. Dat heet in de theologie syncretisme het vermengen van begrippen, in dit geval van de fundamentele geloofswaarheden. In naam van Allah wordt over de hele wereld gemoord, maar hier verklaart men onze geloofsgemeenschappen onderwijzen het gij zult niet doden, niet stelen en niet liegen. Dit is ver bezijden de waarheid en de werkelijkheid en daarom zeer misleidend.
Het is van groot belang dat wij elkaar kritisch bevragen over onze wijze van leven en de keuzes die we maken. Om van elkaar te leren willen wij in onze samenleving werken aan:
- het bespreekbaar maken en overwinnen van vooroordelen
- het duidelijk maken van de intenties van onze godsdiensten
- het benoemen van angsten
- het accepteren van elkaar als medeburger
- het respecteren van de grote diversiteit van culturen het bestrijden van racisme en discriminatie
- het zich teweer stellen tegen geweld in eigen kring en daar buiten.
Het is eveneens van groot belang dat wij elkaar kritisch bevragen over hetgeen buiten onze landsgrenzen op het terrein van christendom en islam gebeurt.
Om dit te bereiken verplichten wij ons, om op lokaal niveau kerken en moskeeën, hun leiders en hun besturen aan te sporen om op actieve wijze vanuit een innerlijke overtuiging deze zaken ter hand te nemen. Wij spreken ook uit dat wij buitenlandse overheden en godsdienstige leiders in christendom en islam, in voorkomende gevallen, op eventuele misstanden zullen aanspreken.
Dat lijken mooie intenties, maar als de wezenlijke dingen niet aan de orde komen, zoals hierboven omschreven, dan lijkt de houding van de PKN in deze zaak op zijn minst naïef. Is men dan echt niet op de hoogte of doet men alsof? Heeft men Jezus, de Zoon van God, ingeruild voor het Jezusbeeld van de koran: Jezus de profeet van toen, die niet is gestorven voor onze zonde en niet is opgestaan uit de dood? Mogen wij dan hierover de PKN bevragen? Is de angst voor de islam al zó ver opgerukt in de harten van onze kerkleiders, dat ze zelfs het meest wezenlijke van ons christelijk geloof te grabbel gooien voor de voeten van moslimleiders hier te lande?
Nogmaals: het zijn niet de christenen die de terreur bedrijven en allerwegen haat en angst zaaien in de wereld. Het is de politieke islam die een gevaar voor heel de Westelijke wereld is, maar ook voor christenen in landen als Indonesië en tal van Afrikaanse landen. Wij hier hebben een paard van Troye binnengehaald. Goedbedoelende moslims ten spijt, de tijd van onze vrijheid loopt ten einde door terreur, haat en angst van de zijde van politieke islamisten, die hun heil zoeken in het doden van zoveel mogelijk mensen.
De overheid heeft handelend op te treden en wetgeving aan te passen aan de nieuwe situatie. De kerk heeft te getuigen van die Ene, Jezus Christus, de Zoon van God, de Redder der wereld. En alle ware gelovigen hebben te bidden voor nieuw leven in een afvallige christenheid. Niet de maan en de zwarte steen, maar de Zon en de witte steen (Openb. 2:17) horen bij een bijbels en uiteindelijk overwinnend geloof.
Feike ter Velde
