De cultus rond de tech-CEO
AI raakt steeds meer terreinen van ons bestaan. Ook de religieuze dimensie ontkomt niet aan de invloed ervan. Zo zien we de opkomst van de eerste AI-religies, maar ook de cultus rond charismatische tech-CEO's is er onderdeel van. Wat we daaronder verstaan? We presenteren Sam Altman ter voorbeeld, van wie onlangs een biografie is verschenen.
Sam Altman is de CEO van OpenAI, het bedrijf achter de inmiddels wereldberoemde AI ChatGPT. OpenAI werd ooit opgericht vanuit een nobel missiestatement: AI ontwikkelen ten goede van de mensheid, met veiligheid en maatschappelijke belangen als prioriteit. Toch is de huidige praktijk minder altruïstisch dan het statement wil doen voorkomen. Op de achtergrond is het machtige Microsoft inmiddels de baas, en dat bedrijf heeft andere belangen. Bovendien lopen technologische ontwikkelingen altijd vooruit op morele en ethische reflectie. De wedloop tussen voornamelijk de VS en China rond AI is inmiddels zo intens, dat er geen ruimte is om na te denken over wat dan exact ten goede is van de mensheid en de maatschappij. Daar is simpelweg geen tijd.
Volgens Sam Altman is die tijd ook niet nodig. Hij gelooft ten diepste in de vooruitgang van de mens. Hij is een adept van wat de natuurkundige Deutsch al stelde: zolang mensen kennis verwerven die niet in strijd is met de natuurwetten, kunnen alle problemen worden opgelost. Altman gelooft daar met heel zijn hart in. Om die reden heeft hij een altaar of tempel in zijn huis. Daar bewaart hij drie vuistbijlen uit de geschiedenis van de mensheid, een oude Apple-computer, een stukje van de Concorde, een aantal aandenkens van het Amerikaanse ruimteprogramma en enkele persoonlijke technologische spullen, zoals een kopie van zijn eerste computer. Al deze technologieën hebben bijgedragen aan de vooruitgang van de mensheid, en AI zal dat ook doen, zo meent Altman.
De cultus van de tech-CEO
Dat er juist in deze tijd een biografie over Altman verschijnt, past in ons tijdsgewricht. Grote tech-CEO’s als Altman, Musk (Tesla) en Cook (Apple) worden door sommigen vereerd als quasi-religieuze leiders en profeten. Hun uitspraken worden als heilige teksten gezien en de CEO’s als visionaire genieën. Het succes van het bedrijf dat ze leiden is hún succes; zij zijn de goeroes van de nieuwe (technologische) tijd. Dit leidt tot een haast grenzeloos vertrouwen in de capaciteiten van deze leiders. Zo worden ze iconen die volop aandacht in de media krijgen en vasthouden. De tech-CEO als een messiaanse figuur.
Risicovol en ongezond
Dit is uiteraard zeer risicovol. De Bijbel leert ons terecht dat we ons vertrouwen niet in mensen moeten stellen, omdat we dan bedrogen uitkomen. Ons vertrouwen moet zijn op God. Psalm 118: 8 en 9: ‘Het is beter tot de HEERE de toevlucht te nemen dan op de mensen te vertrouwen. Het is beter tot de HEERE de toevlucht te nemen dan op edelen te vertrouwen.’ Ook Jeremia houdt ons dit voor in Jeremia 17: 5-8: ‘Zo zegt de HEERE: ‘Vervloekt is de man die vertrouwt op een mens, en die een schepsel tot zijn arm stelt, terwijl zijn hart van de HEERE afwijkt. Hij zal zijn als een kale struik in de vlakte, die het niet ziet wanneer het goede komt: hij verblijft op de droogste plekken in de woestijn, in zilt en onbewoond land. Gezegend is de man die op de HEERE vertrouwt, wiens vertrouwen de HEERE is. Hij zal zijn als een boom, die bij water geplant is, en die zijn wortels laat uitlopen bij een waterloop. Hij merkt het niet als er hitte komt, zijn blad blijft groen. Een jaar van droogte deert hem niet, en hij houdt niet op vrucht te dragen.’
Wie zegt überhaupt dat deze CEO’s een visie hebben op de technologische ontwikkelingen van deze tijd die klopt? Zij zijn in deze niet neutraal, noch objectief. Wat zij vinden is dan ook niet per definitie goed. Om het bij Sam Altman te houden: hoezo is zijn hierboven beschreven visie op kennis en technologie de juiste en ware? Waarom zou het - om eens wat te noemen - niet net zo goed tot schade van de mensheid en de samenleving kunnen leiden als de mens zich (in kennis) ontwikkelt? Wie zegt dat dit altijd alle problemen oplost? Misschien veroorzaakt het wel eigen, nieuwe problemen. Misschien maakt het de situatie uiteindelijk wel erger. Daarbij, ieder geestelijk mens weet dat technologie en kennis echt niet de oplossing zijn voor alle problemen die mensen op hun pad krijgen.
De antichrist
Toch zie je steeds weer dat de mensheid valt voor de succesvolle, charismatische leider die antwoorden pretendeert te hebben. Vroeger waren dat politieke leiders en figuren, daarvoor koningen en keizers. Nu zijn het deze CEO’s van grote technologiebedrijven. En straks? Straks zal het de antichrist zijn die deze rol gaat vervullen. Dan zal deze verering van de mens zijn meest extreme vorm aannemen. Zij die daarin meegaan, zullen echter totaal bedrogen uitkomen voor de eeuwigheid. Zij zullen blind worden voor de waarheid, want God zal hun harten toesluiten en een leugen sturen die ze zullen geloven (2 Thess. 2: 11 en 12). Ze zullen kiezen voor het teken van het beest (Openbaring 13: 14-17) en hem aanbidden.
Dat is verschrikkelijk. Dat wil je voor niemand. Daarom: stel je vertrouwen op de Heer je God, want in Zijn hand ligt heel je levenslot. Of zoals Jezus het zelf formuleert in Mattheüs 6: 33: ‘Maar zoek eerst het Koninkrijk van God en Zijn gerechtigheid, en al deze dingen zullen u erbij gegeven worden.’
Roelof Ham
Bron: Nederlands Dagblad
Wil je deze content helpen mogelijk te maken? Je kunt ons werk steunen door een gift te geven.
