De Heilige Geest en onze ervaring
Joop Schotanus • 82 - 2006/07 • Uitgave: 6
De discussie over geloven en beleven viert hoogtij. Op welk kompas richten we ons? Schepen in de grote oceanen worden beïnvloed door krachtige waterstromen, zodat de navigator voortdurend op het kompas moet letten. Christenen worden in allerlei richtingen gestuwd en moeten vooral acht geven op het Kompas. In de kerkelijke wereld heeft het topografisch bezig zijn met de Bijbel veelal de overhand gehad. Men heeft alles in kaart gebracht. Vanaf de Reformatie is de nadruk komen te liggen op het juist formuleren in belijdenisgeschriften. Maar op weg gaan met alleen maar feitenkennis bleek ontoereikend te zijn, omdat er in de loop van de kerkgeschiedenis zoveel verstarring door ontstaan is. Men was daarbij te veel geconcentreerd op allerlei feiten- en verhalenkennis, zonder dat het richtinggevend was voor het persoonlijke geloofsleven. Men wist vaak niet meer wat het was om geleid te worden door het Kompas van de Geest. Terwijl dat, Bijbels gezien, toch de basis zou moeten zijn. Want wie door de Geest geleid worden zijn kinderen Gods.
Steeds meer wordt de ontdekking gedaan dat een verstandelijke instemming met leerstukken niet toereikend is voor een persoonlijk geestelijk leven. Het gaat niet in eerste instantie om Bijbelkennis op zichzelf. Hierdoor ontstaat een geestelijk vacuüm dat gevuld wil worden. Men gaat nu op zoek naar allerlei geestelijke ervaringen. Het piëtisme uit vorige eeuwen werd een protest tegen het dogmatisme en de vormendienst. Zij die negatief reageerden op het piëtisme hadden veelal niet meer dan een uiterlijke godsdienstigheid, los van eigen innerlijk. Men kon voldoen aan allerlei uiterlijke godsdienstige plichtplegingen buiten de Geest om en dat gaf verder genoeg vrijblijvendheid om een eigen leven te blijven leiden. Er werd niet beseft dat Christus voor hen gestorven was, opdat zij niet meer voor zichzelf zouden leven (2Kor. 5:15). De mensen die de dood aan het eigen ik benadrukten waren vaak een aanstoot voor naamchristenen, die wel spraken over de verzegeling door de doop, maar geen weet hadden van de verzegeling door de Heilige Geest. Enthousiaste christenen wekten veelal ergernis op. Er wordt dan meewarig gesproken over gevoelschristenen. Zij die genoeg hebben aan een verstandelijke benadering van het Evangelie hebben geen weet van de nieuwtestamentische werkelijkheid. Dat neemt niet weg dat de benadering via het gevoel evenzeer bedenkelijke kanten heeft.
Hoe komen we tot de juiste balans?
Blijven steken in het dogmatisme is onbijbels. Maar ervaringen die niet hun basis hebben in het opgeven van het zelfbeschikkingsrecht eveneens. We mogen best onze vragen hebben bij allerlei geestelijke ervaringen. Mensen die de waarheid laten afhangen van hun ervaringen worden misleid. Ervaringen moeten hun uitgangspunt hebben in de Waarheid. Als de Here Jezus afscheid neemt van zijn volgelingen belooft Hij de Heilige Geest, die hen alles te binnen zal brengen en hen in de Waarheid zal leiden. De Here Jezus bidt voor hen die door de woorden van de discipelen in Hem zullen gaan geloven. Deze woorden van de discipelen zijn nieuwtestamentische woorden van verzoening, verlossing en vervulling. Bij het openstaan voor deze woorden, kan de Heilige Geest zorgen dat men daarop ontvankelijk reageert.
De gevoelens horen de Waarheid als uitgangspunt te hebben. Als de Heilige Geest de ervaring van de ontmoeting met Christus tot werkelijkheid maakt dan kan dit ons gevoelsleven overweldigen. De Here Jezus wil niets liever dan dat Zijn blijdschap in ons overvloedig is. Ons gevoelsleven wordt bepaald door een directe relatie met de Here Jezus. Gij geheel anders, gij hebt Christus leren kennen. Zodra andere zaken, zoals lichamelijke genezing, klanktaal, Mariaverering e.d. het gevoelsleven gaan beheersen en de centrale plaats van Christus gaan innemen, staan we ver af van waar de Heer ons wil hebben. We mogen nooit door onze ervaringen een schaduw brengen over de werkelijkheid van Christus. We kunnen nooit enthousiast genoeg zijn over de Here Jezus zelf. Als de Geest ons niet kan brengen bij het centraal stellen van de Here Jezus zelf worden we misleid. De Heilige Geest gaat met ieder van ons Zijn weg als we onze zelfhandhaving opgeven. Ons volkomen afhankelijk weten van Christus maakt ons ontvankelijk voor de gaven van de Geest, die bestemd zijn voor de opbouw en uitbouw van het Lichaam van Christus.
Joop Schotanus
Steeds meer wordt de ontdekking gedaan dat een verstandelijke instemming met leerstukken niet toereikend is voor een persoonlijk geestelijk leven. Het gaat niet in eerste instantie om Bijbelkennis op zichzelf. Hierdoor ontstaat een geestelijk vacuüm dat gevuld wil worden. Men gaat nu op zoek naar allerlei geestelijke ervaringen. Het piëtisme uit vorige eeuwen werd een protest tegen het dogmatisme en de vormendienst. Zij die negatief reageerden op het piëtisme hadden veelal niet meer dan een uiterlijke godsdienstigheid, los van eigen innerlijk. Men kon voldoen aan allerlei uiterlijke godsdienstige plichtplegingen buiten de Geest om en dat gaf verder genoeg vrijblijvendheid om een eigen leven te blijven leiden. Er werd niet beseft dat Christus voor hen gestorven was, opdat zij niet meer voor zichzelf zouden leven (2Kor. 5:15). De mensen die de dood aan het eigen ik benadrukten waren vaak een aanstoot voor naamchristenen, die wel spraken over de verzegeling door de doop, maar geen weet hadden van de verzegeling door de Heilige Geest. Enthousiaste christenen wekten veelal ergernis op. Er wordt dan meewarig gesproken over gevoelschristenen. Zij die genoeg hebben aan een verstandelijke benadering van het Evangelie hebben geen weet van de nieuwtestamentische werkelijkheid. Dat neemt niet weg dat de benadering via het gevoel evenzeer bedenkelijke kanten heeft.
Hoe komen we tot de juiste balans?
Blijven steken in het dogmatisme is onbijbels. Maar ervaringen die niet hun basis hebben in het opgeven van het zelfbeschikkingsrecht eveneens. We mogen best onze vragen hebben bij allerlei geestelijke ervaringen. Mensen die de waarheid laten afhangen van hun ervaringen worden misleid. Ervaringen moeten hun uitgangspunt hebben in de Waarheid. Als de Here Jezus afscheid neemt van zijn volgelingen belooft Hij de Heilige Geest, die hen alles te binnen zal brengen en hen in de Waarheid zal leiden. De Here Jezus bidt voor hen die door de woorden van de discipelen in Hem zullen gaan geloven. Deze woorden van de discipelen zijn nieuwtestamentische woorden van verzoening, verlossing en vervulling. Bij het openstaan voor deze woorden, kan de Heilige Geest zorgen dat men daarop ontvankelijk reageert.
De gevoelens horen de Waarheid als uitgangspunt te hebben. Als de Heilige Geest de ervaring van de ontmoeting met Christus tot werkelijkheid maakt dan kan dit ons gevoelsleven overweldigen. De Here Jezus wil niets liever dan dat Zijn blijdschap in ons overvloedig is. Ons gevoelsleven wordt bepaald door een directe relatie met de Here Jezus. Gij geheel anders, gij hebt Christus leren kennen. Zodra andere zaken, zoals lichamelijke genezing, klanktaal, Mariaverering e.d. het gevoelsleven gaan beheersen en de centrale plaats van Christus gaan innemen, staan we ver af van waar de Heer ons wil hebben. We mogen nooit door onze ervaringen een schaduw brengen over de werkelijkheid van Christus. We kunnen nooit enthousiast genoeg zijn over de Here Jezus zelf. Als de Geest ons niet kan brengen bij het centraal stellen van de Here Jezus zelf worden we misleid. De Heilige Geest gaat met ieder van ons Zijn weg als we onze zelfhandhaving opgeven. Ons volkomen afhankelijk weten van Christus maakt ons ontvankelijk voor de gaven van de Geest, die bestemd zijn voor de opbouw en uitbouw van het Lichaam van Christus.
Joop Schotanus
