Rusteloos, radeloos en reddeloos?

Peter de Haan • 92 - 2016 • Uitgave: 20
Dit voorjaar zaten we thuis vijf dagen zonder internet en televisie. Dus ook geen Facebook, Twitter of Whatsapp via de wifi op de tablet. En ook van het nieuws krijg je niet alles mee. Laat ik het zo zeggen: je voelt je toch beperkt. Als ik echter soms artikelen lees over hoe het afgesneden zijn van internet wordt ervaren, dan gaat dat voor anderen nog veel verder. Ze voelen zich rusteloos, radeloos en reddeloos. Hoe komt dat?

Mensen hebben behoefte aan verbondenheid, contact met anderen. Ook bestaat de angst om iets te missen. En dan de knagende vraag of we wel alles uit het leven halen. Het lijkt wel of we nooit genoeg hebben. Genoeg vrienden, genoeg informatie, genoeg spullen, genoeg uitdaging, genoeg (vult u zelf maar in)…

Druk, druk, druk
Wie kent niet het beeld van een groep mensen die allemaal naar het schermpje voor hun buik turen? Niet alleen in de trein of op het perron, maar zelfs op verjaardagen of tijdens een-op-eengesprekken zijn vele blikken gericht op het mobieltje of de tablet. Mede door het vele gebruik van (sociale) media is er het gevoel van ‘druk, druk, druk’. Immers, de momenten die anders momenten van rust zouden zijn, worden nu gebruikt om de hersenen te vullen met allerlei nieuwe informatie. Naast de sociale media zijn de apps van Nu.nl en het ‘ouderwetse’ Teletekst onverminderd populair. Er bestaat ook al een woord voor de voortdurende behoefte aan informatie: infobesitas.

Sociale(?) media
De (sociale) media spelen handig in op de behoefte aan verbondenheid en de angst om iets gemist te hebben. Nieuwsmedia sturen met regelmaat een ‘alert’ omdat er iets ‘belangrijks’ is gebeurd. Twitter laat je graag zien welke belangrijke berichten je hebt gemist en Facebook brengt je voortdurend op de hoogte van wat voor je vrienden belangrijk is door te laten zien wat zij ‘liken’. Ook wordt het tegenwoordig als desinteresse beschouwd wanneer je niet even op het ‘duimpje’ drukt of klikt bij een vakantiefoto van je vrienden. Door net niet zeer snel een Whats-app berichtje te beantwoorden, misken je bijna hoe belangrijk je vrienden zijn. De sociale omgangsvormen zijn flink veranderd de laatste vijf jaar.
De honger naar informatie is niet te stillen. Wanneer je er echter iets dieper naar kijkt, blijkt veel van die informatie zeer oppervlakkig. Het helpt je nauwelijks om vriendschappen te verdiepen of echt kennis te vergaren en je aan het denken te zetten. Juist de stortvloed aan informatie weerhoudt je van diepgang en echt geïnformeerd zijn. Op basis van een paar tweets en enkele reacties van een bekende Nederlander of een aansprekend geestelijk leider bepalen we onze mening, zonder ons echt te verdiepen in de voors en tegens, of te lezen wat er nu echt staat of gezegd is. Door het ‘liken’ of retweeten van een berichtje hebben we onze mening weer gegeven, soms nog wel voorzien van een korte reactie met het argument ‘ik vind dat’.

Genoeg is niet genoeg
De westerse mens wil nog steeds alleen maar meer, meer, meer. Economische groei is zo’n beetje het belangrijkste waar de begroting van de Staat der Nederlanden op is gericht. Maar ook op persoonlijk niveau is er steeds de zoektocht naar verbetering. Een betere of meer uitdagende baan, een hoger inkomen, een groter huis, een nieuwere telefoon. Steeds maar druk om, vaak onbewust, je status te behouden of te vergroten. En omdat er altijd ruimte is voor verbetering en er steeds weer nieuwe gadgets zijn om mee gezien te worden, blijft die druk bestaan.

De liefde verkilt
Toch, wanneer je aan mensen vraagt wat nou werkelijk belangrijk voor ze is, dan noemen ze vaak de relaties die ze hebben, of missen. De mens is niet gemaakt om alleen te zijn. Maar al die eerder genoemde oppervlakkige zaken kunnen je eenvoudig afhouden van aandacht voor die relaties. Relaties – zowel man-vrouw, ouder-kind, familie, vrienden en buren – zijn in deze tijd oppervlakkiger, beperkt tot wat er voor jou persoonlijk uit te halen is. De liefde verkilt, lezen we in Matteüs 24.
Er is de satan ook alles aan gelegen om relaties tussen mensen zo oppervlakkig mogelijk te laten zijn. Wanneer je niet weet hoe je je echt kunt verbinden aan iemand die je kent, je hart voor een ander open kunt zetten, hoe kun je dan ooit je hart openzetten voor een relatie met God? Blijft de Bijbel dan geen boek met spannende verhalen en wijze woorden? Als de liefde verkilt, kom je niet meer in aanraking met echte liefde en met Gods liefde.

Hoop
Gods liefde is heel persoonlijk voor u, voor jou en voor mij. Die liefde heeft Hij laten zien door Zijn enige Zoon te laten lijden, zodat wij Hem kunnen leren kennen. Juist in deze donkere tijd (waarover u in de andere artikelen veel meer kunt lezen) biedt die Liefde houvast en troost. Oscar Lohuis schreef in het vorige nummer: ‘Geen dal is zo diep of Jezus is daar! Hij is ook de Lijdende en daarom is Hij altijd met ons in ons lijden.’
Wanneer je leeft vanuit een persoonlijke relatie met God, dan is infobesitas niet meer nodig. Veel van wat zich in de wereld afspeelt is gefundeerd op oppervlakkigheid. Wanneer je daar minder aandacht aan besteedt, is er tijd om te bouwen aan relaties. Als Gods liefde in je werkt, valt bovendien al het andere weg.

Peter de Haan